Page 45 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

36

บทที่ 3

ผลกระทบของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญที่มีตอรานคาปลีกดั้งเดิมทองถิ่น

3.1 การประกอบธุรกิจคาปลีกและธุรกิจคาปลีกขนาดใหญในประเทศไทย

รูปแบบการคาปลีกสมัยใหม (Modern Trade)

การคาปลีกสมัยใหมในปจจุบัน มีปรากฏใหเห็นทั่วไปในหลายรูปแบบหลายประเภททั้งในรูปแบบ
ของรานสะดวกซื้อ (Convenience Store) อยางรานเซเวนอีเลฟเวน รานแฟมิลี่มารท หรือรูปแบบซุปเปอร
มารเก็ต (Supermarket) เชน ท็อปซุปเปอรมารเก็ต วิลลามารเก็ต หรือรานคาแบบเงินสดและบริการตนเอง
(Cash and Carry) เชน หางแมคโคร หรือรูปแบบหางสรรพสินคา (Department Store) เชน หางเซ็นทรัล

หางดิเอ็มโพเรี่ยม หางเดอะมอลล หรือแมกระทั่งหางสรรพสินคาในตางจังหวัด (จังหวัดขอนแกน-หางแฟรี่
หางเซ็นโทซา) เปนตน หรือรานคาเฉพาะอยาง (Category Killer) เชน รานพาวเวอรบาย รานซุปเปอรสปอรต
ที่จําหนายกลุมผลิตภัณฑดานเครื่องอุปกรณกีฬา เปนตน รานคาสินคาพิเศษ (Specialty Store) เชน รานวัตสัน
รานบูธ รานโดโซ เปนตน รานคาปลีกแบบดิสเคานสโตร (Discount Store) เชน หางเทสโกโลตัส หางบิ๊กซี

หางคารฟูร เปนตน โดยหางคาปลีกสมัยใหมดังกลาวไดเติบโตขึ้นและมีหลากหลายรูปแบบพรอมกับ
การเปลี่ยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
1
นิพนธ พัวพงศกร และคณะ 0 ไดอธิบายวิวัฒนาการของการคาปลีกสมัยใหมวา การเติบโตของ
ธุรกิจคาปลีกสมัยใหมแบงไดเปน 4 ยุค ไดแก

1) พ.ศ. 2507 - 2525 เปนยุคฟกตัวของหางสรรพสินคา

2) พ.ศ. 2526 - 2532 เปนยุคหางสรรพสินคาขยายตัวสูชานเมือง

3) พ.ศ. 2533 - 2539 เปนยุคเกิดของหางคาปลีกรูปแบบใหมและการขยายการลงทุนแบบเกินตัว

4) พ.ศ. 2540 - 2545 เปนยุคกาวกระโดดของหางไฮเปอรมารเก็ตจากตางชาติ

1) พ.ศ. 2507 - 2525 เปนยุคฟกตัวของหางสรรพสินคา

ใน ป พ.ศ. 2507 หางไทยไดมารูเปนหางสรรพสินคาขนาดใหญจากตางชาติที่เขามาลงทุนเปดกิจการ
และประสบความสําเร็จเปนอยางมาก โดยมีหางเซ็นทรัลที่เปดดําเนินการตั้งแต ป พ.ศ. 2490 (รานเซ็นทรัล)
เปนคูแขงทางการคา

ตั้งแตป พ.ศ. 2511 - 2525 ไดเกิดหางคาปลีกสมัยใหมเพิ่มขึ้น รวมถึงการขยายสาขาของหางเดิม อันประกอบ
ไปดวยการเกิดศูนยการคาหลายแหง (ในป พ.ศ. 2511) เชน ศูนยการคาอินทรา เพลินจิตอาเขต สยามเซ็นเตอร ฯลฯ

การเกิดหางขนาดเล็กของไทย (ป พ.ศ. 2517) เชน หางพาตา หางคาเธย หางเมอรรี่คิงส หางบางลําพูสรรพสินคา

1
นิพนธ พัวพงศกร และคณะ, การขยายตัวของธุรกิจคาปลีกสมัยใหม: ผลกระทบตอโครงสรางและการแขงขัน
ในตลาดการคาปลีก, รายงานการวิจัย เรื่อง การคาปลีกของไทย: ผลกระทบของการแขงขันจากผูประกอบการคา
ปลีกขนาดใหญจากตางประเทศ, พ.ศ. 2545, หนา 16-26.