Page 65 - รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติกับการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนในความสัมพันธ์ระหว่างเอกชนด้วยกัน

๖๑

ตอมา ศาลรัฐธรรมนูญไดมีคําวินิจฉัยไวอีกเรื่องหนึ่งวา การที่รัฐธรรมนูญบัญญัติ
รับรองเรื่องศักดิ์ศรีความเปนมนุษยไวในรัฐธรรมนูญ ยอมเปนการสรางหลักประกันแกบุคคลในฐานะที่

บุคคลนั้นเปนมนุษย ศักดิ์ศรีความเปนมนุษยจึงเปนหลักสูงสุดของรัฐธรรมนูญ ดังนั้น การกระทําของรัฐ
ทั้งหลายจึงตองสอดคลองกับคุณคาอันสูงสุดของรัฐธรรมนูญดวย ทั้งนี้เพราะมนุษยถือเปนเปาหมาย

ในการดําเนินการของรัฐ มิใชเปนเพียงเครื่องมือในการดําเนินการของรัฐ การดํารงอยูของรัฐก็เปนการ
ดํารงอยูเพื่อมนุษย มิใชมนุษยดํารงอยูเพื่อรัฐ ดวยเหตุนี้ ศักดิ์ศรีความเปนมนุษยจึงเปนพื้นฐานสําคัญ
๑๐๙
สําหรับการวางรากฐานของหลักเสรีภาพของบุคคล และหลักความเสมอภาค ซึ่งกอใหเกิดผล
สําคัญ ๒ ประการคือ ประการแรก การตีความเกี่ยวกับสิทธิและเสรีภาพทั้งหลายจะตองถือวาเนื้อหา
ของศักดิ์ศรีความเปนมนุษยเปนพื้นฐานที่จะตองนํามาใชประกอบในการตีความสิทธิและเสรีภาพ
ประเภทอื่นๆ ดวย และประการที่สอง อาจกลาวไดวาเนื้อหาในทางหลักการทั่วไปเกี่ยวกับสิทธิและ

เสรีภาพทั้งหลายรวมทั้งความหมายของการแทรกแซงในขอบเขตที่ไดรับการคุมครองของสิทธิและ
เสรีภาพทุกประเภทนั้นไดรับการพัฒนาจากศักดิ์ศรีความเปนมนุษย

เหตุผลสําคัญที่ตองนําเรื่องศักดิ์ศรีความเปนมนุษยมาอธิบายในฐานะเปนรากฐาน
ของสิทธิมนุษยชนเพราะเหตุวาศักดิ์ศรีความเปนมนุษยนั้นแทจริงแลวมีฐานะเปนสาระสําคัญแหงสิทธิ

และเสรีภาพทั้งปวง ซึ่งความสําคัญดังกลาวจะมีผลตอการกําหนดทิศทางของรัฐในฐานะเปน
ตัวกําหนดและเปนขอจํากัดการดําเนินภาระหนาที่ของรัฐ โดยเฉพาะอยางยิ่งการตรากฎหมายเพื่อ

จํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลโดยฝายนิติบัญญัติ เนื่องจากรัฐธรรมนูญในรัฐเสรีประชาธิปไตย

ทั้งหลายวางหลักไววา ฝายนิติบัญญัติจะตรากฎหมายซึ่งมีผลเปนการจํากัดสิทธิและเสรีภาพ
ตามรัฐธรรมนูญโดยกระทบกระเทือนถึงสาระสําคัญแหงสิทธิมิได (Wesengehaltsgarantie)

จากหลักประกันดังกลาวกอให เกิดคําถามวา อะไรคือสาระสําคัญแหงสิทธิและเสรีภาพแตละประเภท

และมีขอบเขตแคไหนเพียงไร ประเด็นคําถามนี้เปนปญหาที่ยังขาดความชัดเจน ตอมาจึงไดมีการเสนอ
ใหนําหลักศักดิ์ศรีความเปนมนุษยมาเปนหัวใจหรือสาระสําคัญของสิทธิและเสรีภาพ โดยใหถือวา

ศักดิ์ศรีความเปนมนุษยเปนสารัตถะอันเปนแกนของสิทธิและเสรีภาพแตละประเภท ซึ่งรัฐไมอาจลวง

๑๐๙
แนวคิดเกี่ยวกับศักดิ์ศรีความเปนมนุษยประกอบดวยรากฐานอันเปนสาระสําคัญ ๒ ประการที่ไมอาจ
แยกออกจากกันได คือ สิทธิในชีวิตและรางกาย และสิทธิในความเสมอภาค
สิทธิในชีวิตและรางกาย เปนสิทธิขั้นพื้นฐานที่แสดงใหเห็นวามนุษยมีอิสระที่จะกําหนดตนเองได
ตามเจตจํานงที่ตนประสงคในอันที่จะพัฒนาบุคลิกภาพสวนบุคคลซึ่งทําใหมนุษยมีความแตกตางจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
สิทธิในความเสมอภาค เปนการแสดงใหเห็นวามนุษยทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพเทาเทียมกัน

เพราะแมวามนุษยจะมีสิทธิในชีวิตและรางกายของตนแตหากขาดหลักประกันในเรื่องความเสมอภาคแลว บุคคลนั้น
อาจไดรับการปฏิบัติอยางไมเทาเทียมกับบุคคลอื่นๆ ในสังคมหรืออาจถูกเลือกปฏิบัติจากผูใชอํานาจรัฐ ดังนั้น
นอกจากบุคคลจะตองมีสิทธิในชีวิตและรางกายแลว บุคคลยังจะตองไดรับหลักประกันในเรื่องความเสมอภาคดวย

ซึ่งตองเขาใจตอไปดวยวาเสรีภาพในการกําหนดตนเองจะมีความเทาเทียมกันในสายตากฎหมายเทานั้น
เพราะในทางความเปนจริงแลวบุคคลยอมมิอาจเทาเทียมกันไดในทุกๆ ดาน