Page 42 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก

สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก

และความหลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุล รวมทั้งมีส่วนร่วมในการ
ส่งเสริม บำรุงรักษา และคุ้มครองคุณภาพสิ่งแวดล้อมตามหลักการ

การพัฒนาที่ยั่งยืน ตลอดจนควบคุมและกำจัดภาวะมลพิษที่มีผลต่อ
สุขภาพอนามัย สวัสดิภาพ และคุณภาพชีวิตของประชาชน

แนวคิดเรื่องสิทธิชุมชนอาจฟังดูเข้าใจลำบากและไร้หลักการ หากยึดกรอบ
วิธีคิดแบบสารัตถะนิยมทางวัฒนธรรมดังที่เอ่ยถึงในตอนต้น แต่นั่นก็ไม่เป็นไร

สิทธิชุมชนก็เฉกเช่นเดียวกับสิทธิอื่นทั้งปวงในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ ที่ย่อมถือ
กำเนิดจากการต่อสู้กับการกดขี่ข่มเหงในสภาพการณ์เฉพาะอันหลากหลายนานัปการ

และเป็นเรื่องธรรมดาสามัญพอ ๆ กับธรรมชาติของมนุษย์เอง สิ่งที่เรากำลัง
เผชิญหน้ากันอยู่ทุกวันนี้ ก็คือคำถามพื้นฐานเกี่ยวกับการพัฒนาและโลกาภิวัฒน์
ซึ่งต้องพิจารณาตรวจสอบกันใหม่อย่างเร่งด่วนโดยถ้วนถี่ และปรับมุมมองของมัน

ให้เหมาะสม นี่ก็เช่นเดียวกับเรื่องสิทธิชุมชนดังที่เสนอไว้ในที่นี้ สิทธิชุมชนมิใช่สูตร
สำเร็จอย่างใด แม้ว่ามันจะฝังรากอยู่ในชีวิตประจำวันของชุมชนดั้งเดิมและรับรอง

โดยรัฐธรรมนูญแล้วก็ตาม แต่สิทธิชุมชนก็ยังอยู่ในกระบวนวิวัฒนาการท่ามกลาง
กระแสความเปลี่ยนแปลงของโลกรอบด้าน และสิทธิชุมชนก็ไม่จำต้องหมายถึงการที่ชุมชน
หรือหมู่คณะจะมีความสำคัญเหนือปัจเจกชนทั้งหลาย เพราะนั่นย่อมหมายถึง

การหมุนนาฬิกาย้อนกลับ รังแต่จะนำพาให้ล้มเหลว ชุมชนดั้งเดิมเองก็เช่นกัน
แม้ว่าจะกอปรด้วยความรู้และภูมิปัญญาสูงค่าของตน แต่ก็จำต้องเรียนรู้ที่จะ

ปรับตัวให้เท่าทันกับกาลเวลาและความเปลี่ยนแปลงพร้อม ๆ ไปกับการธำรงรักษา
บูรณภาพของตนให้ยั่งยืน สิทธิเสรีภาพของปัจเจกชนย่อมเป็นส่วนสำคัญอันขาด
มิได้ในกระบวนการเรียนรู้ที่ว่านี้ เพียงแต่ว่าควรเป็นสิทธิและเสรีภาพของปัจเจกชน

๑๐
หรือบุคคล-ใน-ชุมชน หาใช่บุคคลโดด ๆ ในสุญญากาศหรือเป็นตัวตนสัมบูรณ์
ดังที่เป็นอยู่ทุกวันนี้
๑๐
Herman E.Daly and John B. Cobb, Jr.,ed., For the Common Good: Redirecting the Economy
toward Community, the Environment, and a Sustainable Future, Print, ๑๙๙๐, pp.๑๖๑-๑๖๕.
๓๘ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ