Page 15 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 (พฤษภาคม - สิงหาคม 2563)
P. 15
14 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน
การไม่อนุญาตให้หญิงท�าแท้งเมื่อพบความผิดปกติของทารกในครรภ์
กับสิทธิที่จะไม่ถูกทรมาน หรือถูกปฏิบัติอย่างทารุณโหดร้าย
บทน�า
ค�ำวินิจฉัยศำลรัฐธรรมนูญที่ 4/2563 สร้ำงแรงกระเพื่อมอย่ำงรุนแรงไม่เพียงเฉพำะ
ในวงกำรกฎหมำย แต่รวมถึงสังคมโดยรวมเพรำะเป็นค�ำวินิจฉัยที่ยืนยันว่ำกำรก�ำหนดให้หญิงที่ท�ำให้
ตนเองแท้งลูก หรือยอมให้บุคคลอื่นท�ำให้ตนเองแท้งลูกเป็นควำมผิดอำญำอย่ำงที่ประมวลกฎหมำยอำญำ
มำตรำ 301 เป็นอยู่นั้นเป็นกำรสร้ำงผลกระทบ “ให้หญิงไม่ได้รับควำมเป็นธรรมและถูกลิดรอนหรือ
จ�ำกัดสิทธิในเนื้อตัวร่ำงกำยของหญิง ซึ่งเป็นสิทธิตำมธรรมชำติที่เป็นสิทธิขั้นพื้นฐำนของศักดิ์ศรี
2
ควำมเป็นมนุษย์” โดยศำลเห็นว่ำกฎหมำยที่เป็นอยู่มุ่งคุ้มครองสิทธิของทำรกในครรภ์โดยไม่ได้
เกิดควำมสมดุลกับสิทธิของหญิงที่ตั้งครรภ์ มำตรำ 301 จึงกระทบต่อสิทธิและเสรีภำพในชีวิตและ
3
ร่ำงกำยของหญิงเกินควำมจ�ำเป็น และมีผลให้กฎหมำยมำตรำดังกล่ำวขัดรัฐธรรมนูญ และต้องมีกำร
แก้ไขใหม่ภำยใน 360 วัน ซึ่งก็คือก่อนวันที่ 14 กุมภำพันธ์ 2564 ไม่เช่นนั้นมำตรำนี้จะสิ้นผลไปทันที
ค�ำวินิจฉัยนี้น�ำไปสู่ข้อถกเถียงในวงกำรต่ำง ๆ ทั้งในหมู่นักกฎหมำย บุคลำกรสำธำรณสุข
และนักสิทธิมนุษยชน มีกำรท�ำข้อเสนอในรูปแบบต่ำง ๆ ว่ำกฎหมำยเรื่องท�ำแท้งที่ได้ “สมดุล”
ระหว่ำงสิทธิของทำรกในครรภ์ และกำรเคำรพในเนื้อตัวร่ำงกำยของหญิงควรจะเป็นเช่นไร บทควำมนี้
จะวิเครำะห์ถึงสิทธิประกำรหนึ่งที่อย่ำงน้อยจำกประสบกำรณ์ของผู้เขียนไม่ค่อยมีกำรพูดเชื่อมโยง
ถึงเมื่อมีกำรถกเถียงเรื่องกำรท�ำแท้งนั้นคือ สิทธิที่จะไม่ถูกทรมำน หรือถูกปฏิบัติอย่ำงทำรุณโหดร้ำย
ซึ่งเป็นหนึ่งในสิทธิที่ส�ำคัญที่สุดและเป็นสิทธิเด็ดขำดที่ยกเว้นไม่ได้ โดยบทควำมจะชี้ให้เห็นว่ำ
4
5
กำรเพียงจ�ำกัดขอบเขตของมำตรำ 301 ลงมำโดยกำรก�ำหนด “เงื่อนไขหรือเงื่อนเวลำที่เหมำะสม”
เพื่อเคำรพต่อสิทธิและเสรีภำพในร่ำงกำยตำมรัฐธรรมนูญมำตรำ 28 วรรค 1 โดยล�ำพังนั้นอำจยังไม่เพียงพอ
หำกยังควรต้องมีกำรแก้ไขมำตรำ 305 เพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ มำตรำ 28 วรรค 3
เพื่อให้กฎหมำยที่แก้ไขใหม่สอดคล้องกับสิทธิที่จะไม่ถูกทรมำน หรือถูกปฏิบัติอย่ำงทำรุณโหดร้ำยด้วย
โดยเฉพำะในกรณีที่ทำรกในครรภ์ไม่สำมำรถมีชีวิตรอดเป็นทำรกได้ หรือจะเสียชีวิตอย่ำงรวดเร็ว
หลังคลอด (fatal foetal anomaly: FFA) ดังนี้ ข้อเสนอของบทควำมนี้จึงสอดคล้องกับ
“ค�ำแนะน�ำ” ของศำลรัฐธรรมนูญในส่วนของผลที่แนะน�ำให้รัฐสภำไปด�ำเนินกำรแก้ไข
6
มำตรำ 305 ต่อไป เพียงแต่ในขณะที่ศำลเห็นว่ำมำตรำ 305 ยังไม่สอดคล้องกับสภำพกำรณ์ปัจจุบัน
2 ค�ำวินิจฉัยศำลรัฐธรรมนูญที่ 4/2563 หน้ำ 5.
3 ค�ำวินิจฉัยศำลรัฐธรรมนูญที่ 4/2563 หน้ำ 6.
4 รัฐธรรมนูญ มำตรำ 28, ICCPR Art. 4 and UNCAT Art. 2.
5 ค�ำวินิจฉัยศำลรัฐธรรมนูญที่ 4/2563 หน้ำ 6.
6 ค�ำวินิจฉัยศำลรัฐธรรมนูญที่ 4/2563 หน้ำ 9.
