Page 14 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

12 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน

ขŒอความคิดเบื้องตŒนเกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐาน

รองศาสตราจารย ดร. ตอพงศ กิตติยานุพงศ 1

บทคัดยอ

สิทธิขั้นพื้นฐานที่ไดรับการรับรองไวโดยบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ คือ “ระบบแหงเหตุผล” หรือ
“ระบบแหงคุณคา” ที่คอยกํากับการใชชีวิตของมนุษยในสังคม และถูกใชเปนหลักในการกําหนดความสัมพันธ
ในรูปแบบตาง ๆ ระหวางรัฐกับเอกชนหรือระหวางเอกชนกับเอกชนดวยกัน การศึกษาขอความคิดเบื้องตน

เกี่ยวกับสิทธิขั้นพื้นฐานจึงเปนเรื่องที่เกี่ยวของกับ “ผลที่ควรตองเปน” ของระบบแหงเหตุผลและ
ระบบแหงคุณคาเชนวานั้นในระบบกฎหมาย ทั้งนี้ เมื่อทําการศึกษาหลักการเบื้องตนเกี่ยวกับสิทธิ
ขั้นพื้นฐานแลวจะพบวา กลไกในทางรัฐธรรมนูญ รวมถึงกลไกในทางกฎหมายทั้งหลายตางถูกกําหนดขึ้น
เพื่อพิทักษคุณคาของสิทธิขั้นพื้นฐานทั้งสิ้น ทั้งนี้ เพื่อใหสิทธิขั้นพื้นฐานที่ถูกรับรองไวในรัฐธรรมนูญ

มีผลในทางกฎหมายและในความเปนจริงมากที่สุดเทาที่จะเปนไปไดนั่นเอง และผูที่มีภารกิจ
ในการทําใหคุณคาของสิทธิขั้นพื้นฐานมีผลไดอยางแทจริง ยอมไดแก องคกรของรัฐทั้งหลาย ไมวา
จะเปนฝายนิติบัญญัติ ฝายบริหาร หรือฝายตุลาการ และรวมถึงประชาชนทั้งหลายที่เปนองคประกอบ
ของสังคมนั้น ๆ ดวย

คําสําคัญ:

สิทธิขั้นพื้นฐาน, ระบบแหงเหตุผล, ระบบแหงคุณคา, ศักดิ์ศรีความเปนมนุษย, ผลผูกพันของสิทธิ

ขั้นพื้นฐาน, กฎแหงการชั่งนํ้าหนักสิทธิขั้นพื้นฐาน, หลักความพอสมควรแกเหตุ

1
รองศาสตราจารยประจําคณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, นิติศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยมอันดับสอง (ธรรมศาสตร),
Legum Magister (LL.M) Universität Konstanz ประเทศเยอรมนี, Dr. iur. Friedrich-Schiller-Universität Jena ประเทศเยอรมนี.