Page 26 - องค์ความรู้และแนวทางการตรวจสอบสิทธิชุมชนและสิทธิในที่ดิน
P. 26
• สิทธิที่จะมีส่วนร่วมทางวัฒนธรรม ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ
การคุ้มครองผลประโยชน์ทางศีลธรรม
พัฒนาการของสิทธิในสิ่งแวดล้อมได้ก าหนดไว้ในตราสารระหว่างประเทศ ดังนี้
1) อนุสัญญาและข้อตกลงของสหประชาชาติด้านสิ่งแวดล้อม ที่ส าคัญและเป็นต้นแบบ
ของการพัฒนาการด้านสิทธิในสิ่งแวดล้อม มีดังนี้
1.1) ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิ่งแวดล้อมของมนุษย์ ค.ศ. 1972 (ปฏิญญาสตอกโฮล์ม)
ปฏิญญาสตอกโฮล์ม รับรองความส าคัญของสิ่งแวดล้อมที่มีต่อการด ารงชีวิตของ
มนุษย์ซึ่งตระหนักถึงความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งแวดล้อมกับมนุษย์ โดยวางหลักการเกี่ยวกับการจัดการและการ
พัฒนาสิ่งแวดล้อม ดังปรากฏในหลักการที่ 1 มีใจความว่า “มนุษย์มีสิทธิพื้นฐานในเสรีภาพ ความเท่าเทียมกัน และ
คุณภาพชีวิตที่ดีเพียงพอในสิ่งแวดล้อมที่มีคุณภาพ” หลักการนี้ได้เชื่อมโยงการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมกับการ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะสิทธิในชีวิต (Right to Life) และสิทธิในสุขภาพ (Right to Health) สิทธิในการ
มีชีวิตและในสิ่งแวดล้อมที่ดี (Right to Live in a Healthy Environment) สิทธิในความเป็นส่วนตัวและชีวิต
ครอบครัว (Right to Private and Family Life) และสิทธิในการมีความสุขกับการเป็นเจ้าของทรัพย์สิน (Right
to the Peaceful Enjoyment of One’s Possessions) ซึ่งเป็นการรับรองสิทธิเชิงเนื้อหา ที่เป็นสิทธิในสิ่งแวดล้อม
(Environmental Rights) เป็นครั้งแรก พัฒนาการของสิทธิในสิ่งแวดล้อมได้ถูกน ามาใช้คุ้มครองสิ่งแวดล้อม ชีวิต
และสุขภาพในสามภูมิภาค ได้แก่ ภูมิภาคยุโรป อเมริกา และแอฟริกา
1.2) ปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิในการพัฒนา (United Nations
Declaration on the Right to Development : UNDRD)
ปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิในการพัฒนาเน้นย้ าว่าสิทธิในการพัฒนาเป็น
สิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน การพัฒนาเป็นกระบวนการที่กว้างขวาง ครอบคลุมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และ
วัฒนธรรม มีวัตถุประสงค์ในการพัฒนาให้เกิดความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนและปัจเจกบุคคลอย่างต่อเนื่อง
บนพื้นฐานของการมีส่วนร่วมในการพัฒนาอย่างยั่งยืน อิสระ และมีความหมายรวมถึงการได้รับการกระจาย
ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นอย่างเป็นธรรม โดย UNDRD ได้รับรองในการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ สมัยที่ 41
เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2529 (ค.ศ. 1986)
เนื้อหาสาระของปฏิญญาว่าด้วยสิทธิในการพัฒนา ประกอบด้วย 10 ข้อ
ครอบคลุมหลากหลายมิติที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและสิทธิมนุษยชน
สาระส าคัญ สรุปเนื้อหา
การพัฒนาที่เคารพ ข้อ 1 กล่าวถึงแนวคิด หลักการ และนิยามความหมายของสิทธิในการพัฒนา และ
สิทธิมนุษยชน สิทธิมนุษยชนในการพัฒนา
ข้อ 2 กล่าวถึงหลักการพัฒนาที่ยึดมนุษย์เป็นศูนย์กลาง และควรเป็นผู้มีส่วนร่วม
อย่างแข็งขัน และเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากสิทธิในการพัฒนา
25
