Page 109 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 109
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
โครงสร้างและกระบวนการผังเมือง
กับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
จากการรวบรวมและจัดกลุ่มประเด็นผังเมืองที่เกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วม
ของประชาชน ซึ่งมีทั้งกรณีข้อร้องเรียนมายังสำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ปัญหา
ผลกระทบจากโครงการที่มีต่อชุมชนพบว่า มีความเกี่ยวข้องในการนำาผังเมืองไปประกอบการจัดทำาโครงการ
การวิเคราะห์ผลกระทบ ตลอดจนการพิจารณาเห็นชอบโครงการต่างๆ ที่กระทบต่อชุมชน ดังนั้น
การคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน ในกระบวนการผังเมือง จึงไม่ได้เป็นเพียง
การเข้าร่วมในการมีส่วนร่วมตามขั้นตอนต่างๆ เท่านั้น การที่ประชาชนในชุมชนจะสามารถใช้สิทธิชุมชน
และการมีส่วนร่วมในผังเมือง กิจกรรม และโครงการที่นำาสาระของผังเมืองไปประกอบการกำาหนด
การใช้ประโยชน์พื้นที่ ยังเกี่ยวข้องกับกระบวนการจัดทำาแผน กลไกและองค์กรที่เกี่ยวข้องในการ
การจัดทำาผัง การตัดสินใจ การปฏิบัติตามผังเมือง ตลอดจนสาระของผังเมืองในการกำาหนดบทบาทพื้นที่
ดังนั้น การวิเคราะห์และสังเคราะห์ปัญหาและกระบวนการผังเมืองที่เกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน จึงต้องวิเคราะห์การมีส่วนร่วมในกระบวนการผังเมือง และ
ความเชื่อมโยงการจัดทำาแผนและนโยบายกับผังเมืองระดับต่างๆ ที่มีผลต่อชุมชน และการมีส่วนร่วมของ
ชุมชน ประชาชน ในกระบวนการแผนและนโยบาย รวมทั้งในส่วนการนำาสาระของผังเมืองไปใช้ประโยชน์
ให้เกิดการคุ้มครองสิทธิชุมชน
4.1 การวิเคราะห์ สังเคราะห์ จากเอกสารเกี่ยวกับโครงสร้างการผังเมือง
ด้านการจัดทำาแผน องค์กร กลไก ในกระบวนการผังเมือง
จากการรวบรวมประเด็นผังเมือง ทั้งจากเอกสารผังเมืองที่เกี่ยวข้อง กรณีข้อร้องเรียนมายังสำานักงาน
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการร้องเรียนเกี่ยวกับโครงการและกิจกรรมที่มี
ผลกระทบต่อชุมชน การทำาหน้าที่ของหน่วยงาน การเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และการมีส่วนร่วมของประชาชน
มีประเด็นด้านผังเมืองในการคุ้มครองสิทธิของประชาชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน ที่เกี่ยวข้อง
กับด้านผังเมืองในเชิงกระบวนการด้านเนื้อหา และเกี่ยวข้องกับโครงสร้างการบริหารราชการ การจัดทำา
แผนที่จะนำาผังเมืองไปใช้ประโยชน์ในการจัดทำายุทธศาสตร์ แผนงานโครงการต่างๆ รวมทั้งการพิจารณา
ผังและการนำาผังไปสู่การปฏิบัติและใช้ประโยชน์ เพื่อให้เกิดการประสานแผนการตัดสินใจ การปฏิบัติ
ที่นำาไปสู่การใช้ประโยชน์ที่ดินและกิจกรรมการพัฒนาที่คุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วม
108
