Page 100 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 100
ผังเมืองกับก�รคุ้มครองสิทธิชุมชน
และสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
3.2.3 การจัดกลุ่มประเด็นผังเมืองจากเอกสารผังเมืองที่เกี่ยวข้อง
การศึกษารวบรวมเอกสารผังเมือง ทั้งเอกสารการวิเคราะห์จัดทำาผังเมือง กฎกระทรวงผังเมืองรวม
แผนที่และแผนผังต่างๆ จากกรณีพื้นที่ซึ่งมีการร้องเรียนปัญหาเรื่องผังเมือง และชุมชนที่ได้รับผลกระทบ
จากการพัฒนาและกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับผังเมืองที่คณะทำางานเคยได้เข้าร่วมทำางานด้วย สรุปประเด็น
ปัญหาผังเมืองที่จะนำามาศึกษาวิเคราะห์ ได้ดังนี้
1) ด้�นกระบวนก�ร
ผังเมืองเป็นเรื่องของกระบวนการทำางาน 3 ส่วน คือ กระบวนการทำางานทางเทคนิค กระบวนการ
มีส่วนร่วม และกระบวนการทางกฎหมายในทางปฏิบัติ การทำางานทั้งสามกระบวนการจะดำาเนินการควบคู่
กันไป กล่าวคือ การเริ่มต้นทำางานกระบวนทางเทคนิคในการสำารวจกำาหนดเขตผัง ซึ่งเป็นการมีส่วนร่วม
ทางเทคนิคนั้น จะต้องดำาเนินการตามขั้นตอนตามกฎหมายที่ต้องมีการประชุมคณะอนุกรรมการผังเมือง
และคณะกรรมการ ที่กำาหนดไว้ในกฎหมาย เมื่อมีการดำาเนินการศึกษา วิเคราะห์ จัดทำาผังร่างให้
คณะอนุกรรมการฯ และคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมให้ความเห็น ก็จะต้องจัดการประชุมรับฟังความคิดเห็น
ประชาชน และเมื่อจัดทำาผังร่างแล้วก็จะต้องดำาเนินการตามขั้นตอนตามกฎหมายคือ ผ่านความเห็นชอบ
ของคณะกรรมการผังเมือง และติดประกาศพร้อมข้อกำาหนด การพิจารณาคำาร้อง และขั้นตอนต่อจากนี้
เป็นขั้นตอนการตรวจและพิจารณาตามขั้นตอนการออกกฎกระทรวงต่อไป
ประเด็นปัญหาผังเมืองในด้านกระบวนการ ได้แก่
1.1 ช่วงระหว่�งผังรอประก�ศและกรณีผังเมืองหมดอ�ยุก�รบังคับใช้ เป็นกระบวนการตาม
กฎหมาย ในช่วงที่ได้มีการวางและจัดทำาผังเมืองเสร็จ ผ่านการเห็นชอบของคณะกรรมการผังเมืองและผ่าน
ขั้นตอนตามกฎหมาย ไปจนถึงขั้นตอนการรอประกาศ มีปัญหาหลายประการที่กระทบต่อสิทธิชุมชนและ
สิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
คว�มล่�ช้�ในก�รประก�ศ เช่น กรณีผังเมืองรวมจังหวัดสระบุรี ที่การประกอบกิจการโรงไฟฟ้า
ถูกกำาหนดห้ามก่อสร้างในพื้นที่อนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม ตามร่างผังเมืองรวมจังหวัดและผังเมืองรวม
จังหวัดระยอง ที่มีการขออนุญาตดำาเนินโครงการนิคมอุตสาหกรรมในพื้นที่สีเขียว ซึ่งเป็นข้อห้ามในผังเมือง
ที่รอประกาศใช้บังคับ
ก�รปรับปรุงผังเมืองรวมจังหวัดที่รอประก�ศ โดยเป็นผังเมืองรวมจังหวัดที่ได้ผ่าน
กระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนตามกฎหมายแล้ว และผ่านความเห็นชอบของกรรมการผังเมือง
และขั้นตอนเพื่อเตรียมประกาศกฎกระทรวง แต่ได้มีการสั่งการให้มีการปรับปรุงใหม่ โดยอ้างเหตุผล
การสนองนโยบายรัฐ การลงทุน โดยขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน เช่น กรณีการปรับปรุงผังเมืองรวม
ผังเมืองรวมจังหวัดระยอง จังหวัดสงขลาและผังเมืองรวมจังหวัดสตูล
99
