Page 40 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง โครงการศึกษาวิจัยปัญหาการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมของบุคคลผู้ที่มีอาการตาบอดสี
P. 40
31
(1) การกําหนดทิศทางของรัฐ เรื่องศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์นั้นมีผลในทางการกําหนดกฎเกณฑ์
ที่จะต้องทําให้บรรลุเปูาหมายต่อคุณค่าดังกล่าว สําหรับการกระทําของรัฐทั้งหลายเพราะศักดิ์ศรีของความเป็น
มนุษย์นั้นเป็นตัวกําหนดและเป็นตัวจํากัดวัตถุประสงค์และภาระหน้าที่ของรัฐ
(2) การบัญญัติรับรองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ไว้ในรัฐธรรมนูญนั้นไม่เพียงแต่ก่อให้เกิดสิทธิ
ในทางมหาชนที่มุ่งหมายต่อการกระทําของรัฐเท่านั้น หากแต่ยังบังคับให้รัฐต้องกําหนดเป็นหลักของกฎหมาย
ทั้งหลาย (โดยเฉพาะอย่างยิ่งตามกฎหมายแพ่ง) ว่าอํานาจอื่นๆ นอกเหนือจากอํานาจรัฐก็ไม่อาจที่จะละเมิดต่อ
ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ได้ ถึงแม้จะไม่ก่อให้เกิดสิทธิในทางมหาชนในการเรียกร้องให้บัญญัติกฎหมายเพื่อการ
คุ้มครองดังกล่าวก็ตาม แต่จากบทบัญญัติกฎหมายที่มีอยู่จะต้องตีความให้สอดคล้องกับหลักศักดิ์ศรีความเป็น
มนุษย์
นอกจากนี้รัฐยังต้องปกปูองคุ้มครองเพื่อมิให้มีการละเมิดในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในการทําให้
บรรลุเปูาหมายต่อหน้าที่ของรัฐในการคุ้มครองต่อศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์นั้นได้ก่อให้เกิดคําถามว่าในกฎหมาย
แพ่งจะต้องคํานึงถึงระบบคุณค่าในทางรัฐธรรมนูญ เช่น หลักอันละเมิดมิได้ของศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์หรือไม่
เพียงใด ซึ่งในทางตําราของเยอรมันต่างยอมรับตรงกันว่าหลักดังกล่าวนั้นมีอิทธิพลต่อกฎหมายแพ่งด้วย
2) ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในฐานะที่เป็นสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพ
ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยนอกเหนือจากที่ได้กําหนดสิทธิและเสรีภาพไว้อย่าง
หลากหลายแล้ว ยังได้กําหนดให้มีหลักประกันของสิทธิและเสรีภาพ เช่น ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 29 วรรค 2
หลักห้ามมิให้จํากัดสิทธิและเสรีภาพอันมีผลเพื่อใช้บังคับแก่กรณีใดกรณีหนึ่งหรือแก่บุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็น
การเจาะจง หลักการอ้างบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญที่ให้อํานาจในการจํากัดสิทธิและเสรีภาพ และหลักการ
จํากัดสิทธิและเสรีภาพจะกระทบกระเทือนสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพมิได้ จากหลักประกันดังกล่าวนี้
ก่อให้เกิดคําถามขึ้นว่าอะไรคือสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพแต่ละประเภท และมีขอบเขตแค่ไหนเพียงใด
ซึ่งในเรื่องนี้นับว่าเป็นปัญหาที่มีความยุ่งยากซับซ้อนในการกําหนดขอบเขตสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพ
ในปัญหาดังกล่าวแม้ในทางตํารากฎหมายของเยอรมันเองจนถึงปัจจุบันนี้ก็ยังไม่สามารถที่จะกําหนดกฎเกณฑ์
ออกมาเป็นหลักทั่วไปได้ว่า อะไรคือสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพ แต่อย่างไรก็ตาม ได้มีความพยายามใน
การนําเกณฑ์ของศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ (Wuerde des menschen) มาเป็นหลักเกณฑ์ในการพิจารณาสาระ
สําคัญของสิทธิและเสรีภาพ ด้วยเหตุนี้ การแทรกแซงใดที่เป็นการละเมิดต่อศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ กรณี
ย่อมถือว่าเป็นการกระทบกระเทือนสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพ ดังนั้น ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในฐานะที่
เป็นสาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพนั้น ถือว่าศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เป็นสารัตถะอันเป็นแก่นของสิทธิและ
เสรีภาพแต่ละประเภท ซึ่งภายในขอบเขตดังกล่าวรัฐมิอาจล่วงละเมิดได้ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในฐานะที่เป็น
สาระสําคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพจึงมีความมุ่งหมายที่จะปกปูองคุ้มครองการแทรกแซงของรัฐ มิให้กระทบต่อ
สารัตถะแห่งสิทธิและเสรีภาพของปัจเจกบุคคล
3) ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ในฐานะที่เป็นสิทธิประเภทหนึ่ง
ในประเด็นนี้มีข้อถกเถียงในทางวิชาการว่า ศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์นั้นเป็นเพียงหลักการ
กว้างๆ ที่ครอบคลุมสิทธิและเสรีภาพทั้งหลาย หรือว่าศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์นั้น ถือว่าเป็นสิทธิที่มีลักษณะ
