Page 202 - เสียงจากประชาชน การต่อสู้เพื่อสิทธิในที่ดิน กรณีร้องเรียน 2545-2550. เล่ม 4 : "ที่ดินในเขตป่าและสิทธิชุมชนในการจัดการที่ดินและป่า"
P. 202
๑) จัดการพื้นที่อยางเปนบูรณาการ และ ความเหมาะสมและยั่งยืน และควรเปดโอกาสใหมี
ไมแยกคนออกจากปา การนำระบบความรูที่หลากหลายมาผสมผสานและ
ขอเสนอที่เปนรูปธรรมคือ ไมควรแยกการ ใชรวมกัน
แกไขปญหาที่ดินในเขตปาออกมาเดี่ยวๆ หากแต
ควรจะกำหนดใหเปนสวนหนึ่งของแผนชุมชน ซึ่ง ๓) เสริมสรางอำนาจของชุมชนทองถิ่น
ประกอบไปดวยการแกไขปญหาอื่นๆ อยางรอบดาน ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
ไป พรอมๆ กัน เชน ควบคูกับการจัดการปา การ งานศึกษาวิจัยหลายฉบับยืนยันวาสาเหตุหนึ่ง
จัดการน้ำ การจัดการเกษตร เปนตน หากชุมชน ที่ทำใหชาวบานตัดไมทำลายปา ทำลายทรัพยากร
ทองถิ่นสามารถวางแผนบริหารจัดการพื้นที่ในทอง ในทองถิ่นของตนเอง เกิดจากความรูสึกสูญเสียอำนาจ
ถิ่นของตนเองไดอยางชัดเจนและเหมาะสมก็จะ ในการควบคุมทรัพยากรสวนรวม เพราะถูกรัฐนำไป
ทำใหมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สามารถปองกันและ ใหนักธุรกิจเอกชนเขามาแสวงหาผลประโยชน โดย
คลี่คลายความขัดแยงที่เกิดขึ้นได ที่กลุมคนเหลานั้นไมเคยมีสวนในการดูแลรักษา
ทรัพยากร เทากับเปนการทำใหทรัพยากรสวนรวม
๒) ใชองคความรูที่หลากหลายในการ ของชุมชนอยูในสภาวะไรสิทธิ (Open Access)
จัดการทรัพยากร แตละคนตางเขามาแสวงหาผลประโยชนของตนเอง
นโยบายรัฐในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ โดยไมคำนึงถึงการดูแลรักษาอีกตอไป
ในปจจุบัน วางอยูบนพื้นฐานความรูทางวิทยาศาสตร หากชุมชนมีอำนาจในการจัดการทรัพยากร
ซึ่งเปนระบบความรูเชิงเดี่ยว หรือใชเพียงระบบ โดยเฉพาะการจัดการปาชุมชน ก็จะทำใหชุมชน
ความรูแบบเดียวเทานั้น แตในสภาพความเปนจริง สามารถพัฒนาทางเลือกในการหาเลี้ยงชีพอยาง
แลวความรูเชิงเดี่ยวไมอาจนำไปใชไดกับทุกสถานที่ เหมาะสมและยั่งยืน ซึ่งเปนการลดแรงกดดันตอปา
หรือทุกสถานการณ โดยเฉพาะอยางยิ่งในดานการ และที่ดินทำการเกษตร โดยไมตองมีการแผวถางปา
จัดการทรัพยากรธรรมชาติที่ระบบนิเวศของพื้นที่ เปลี่ยนเปนที่ดินทำกินเพิ่มขึ้น หรือการใชที่ดิน
แตละแหงมีความแตกตางหลากหลายอยางมาก มี ทำการผลิตอยางเขมขน จนสงผลกระทบตอสภาพ
คุณคาและความหมายตอทองถิ่นแตละแหงแตกตาง แวดลอม
กันไป ความรูของชุมชนทองถิ่นที่เกิดขึ้นจากกระบวน
การเรียนรูผานประสบการณตรงในการอยูรวมกับ ๔. ใชระบบสิทธิที่หลากหลายในการ
ระบบธรรมชาติที่มีลักษณะจำเพาะ เปนความรูที่มี จัดการทรัพยากร
ความสอดคลองกับระบบนิเวศและระบบวัฒนธรรม หลักการตามกฎหมายในปจจุบันมีแนวทาง
ของทองถิ่นนั้นๆ สามารถตอบสนองตอความตองการ การจัดการที่ดินดวยระบบกรรมสิทธิ์เพียง ๒ แบบ
ในการยังชีพและเอื้อใหเกิดความยั่งยืนตอระบบ คือ สิทธิของรัฐ และสิทธิของเอกชน ซึ่งทำใหที่ดิน
นิเวศซึ่งหมายความถึงความยั่งยืนของชุมชนดวย อยูภายใตกลไกของระบบตลาดและทุน ทำให
เชนกัน ขณะเดียวกันยังพบวาชุมชนทองถิ่นหลาย เกษตรกรยากจนในชนบทซึ่งเปนกลุมคนที่เสีย
แหงผานประสบการณการจัดการที่ดินมาแลวหลายรูป เปรียบทางเศรษฐกิจมาตลอดตองสูญเสียทรัพยากร
แบบ การแกไขปญหาจึงควรเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร ที่ดินซึ่งเปนปจจัยการผลิตที่สำคัญ และทำใหเกิด
การจัดการที่ดินของชุมชนแตละแหงในชวงที่ผานมา แรงกดดันตอปาเพิ่มขึ้นหากชุมชนในเขตปาเขาไป
ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติใหเกิด บุกเบิกพื้นที่ปาเพื่อแสวงหาที่ดินทำกินแหงใหม
เสียงจากประชาชน
“ที่ดินในเขตปาและสิทธิชุมชนในการจัดการที่ดินและปา” 201