Page 38 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ
P. 38
30 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report) (ฉบับย่อ)
สวัสดิการ การประกันสังคม และสิทธิประโยชน์อื่นที่เหมาะสมแก่การด ารงชีพ และพึงจัดให้มี หรือส่งเสริมการ
ออมเพื่อการด ารงชีพเมื่อพ้นวัยท างาน”
พระราชบัญญัติประกันสังคม พุทธศักราช2533 ถือเป็นกฎหมายฉบับแรกที่มีผลบังคับใช้เพื่อเป็น
หลักประกันและให้ความช่วยเหลือแก่ลูกจ้างสูงอายุที่ท างาน โดยกฎหมายฉบับนี้มีเจตนารมณ์ในการสร้าง
ความมั่นคงและหลักประกันให้กับประชาชนที่ท างานและมีรายได้ประจ า โดยให้ความคุ้มครองลูกจ้างใน
7 กรณี ทั้งนี้ ในส่วนที่เกี่ยวกับลูกจ้างสูงอายุได้ให้ความคุ้มครองในกรณีประโยชน์ทดแทนกรณีชราภาพ ได้แก่
เงินเลี้ยงชีพรายเดือนหรือที่เรียกว่า “เงินบ านาญชราภาพ” และเงินบ าเหน็จที่จ่ายให้ครั้งเดียวหรือที่เรียกว่า
“เงินบ าเหน็จชราภาพ”
นอกจากนี้มีหน่วยงานที่ก ากับดูแลด้านการจ้างงานผู้สูงอายุ โดยเฉพาะส านักงานปลัดกระทรวง
แรงงานมีบทบาทในการประสานหน่วยงานในสังกัดที่รับผิดชอบด าเนินการ เช่น กรมการจัดหางาน มีหน้าที่ให้
ค าแนะน า ปรึกษาเกี่ยวกับข้อมูลข่าวสาร จัดอบรมเพิ่มทักษะหรือฝึกอาชีพให้แก่ผู้สูงอายุ, กรมสวัสดิการและ
คุ้มครองแรงงาน มีหน้าที่ในการส่งแสริมนายจ้าง ลูกจ้าง ให้มีการจัดสวัสดิการแรงงาน เพื่อสร้างหลักประกัน
ความมั่นคงทางการเงินของลูกจ้าง เช่น การด าเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง รู้จักการออมผ่านสหกรณ์
ออมทรัพย์ กองทุนส ารองเลี้ยงชีพ เป็นต้น
4.1.2 การคุ้มครองทางสังคม
การคุ้มครองทางสังคมเป็นการด าเนินงานเพื่อให้ความคุ้มครองหรือให้หลักประกันทางสังคมในด้าน
ต่าง ๆ อาทิ กฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ และบริการสังคม โดยให้ความส าคัญแก่ประชาชนโดยเฉพาะกลุ่ม
ผู้สูงอายุที่ต้องได้รับการปฏิบัติและการดูแลเป็นพิเศษในฐานะกลุ่มที่มีความเปราะบางทั้งทางร่างกายและจิตใจ
ดังนั้น เพื่อให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีและใช้ชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรี ประเทศไทยจึงมีการบัญญัติกฎหมายเพื่อ
ก าหนดหลักเกณฑ์ มาตรการ ตลอดจนการคุ้มครองและเยียวยาผู้สูงอายุ โดยกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการ
คุ้มครองทางสังคมมีดังนี้
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 หมวด 3 สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย
มาตรา 48 วรรคสอง บัญญัติว่า “บุคคลซึ่งมีอายุเกินหกสิบปีและไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ และบุคคลผู้
ยากไร้ย่อมมีสิทธิได้รับความช่วยเหลือที่เหมาะสมจากรัฐตามที่กฎหมายบัญญัติ”
พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546 เป็นกฎหมายส าคัญที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุโดยตรง โดยมี
เจตนารมณ์เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้สูงอายุได้รับสิทธิ โดยได้ก าหนดไว้อย่างชัดเจนในมาตรา 11 ซึ่งครอบคลุม
ทั้งด้านการจ้างงาน ที่อยู่อาศัย สุขภาพ ความปลอดภัย ตลอดจนการช่วยเหลือทางกฎหมาย
นอกจากนี้มีหน่วยงานที่ก ากับดูแลด้านการคุ้มครองทางสังคมในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะกระทรวงการ
พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นหน่วยงานหลักที่ก ากับดูแลบริบทสังคมโดยรวมด้านการพัฒนา
คุณภาพชีวิตของคนในสังคมตลอดจนการพัฒนาศักยภาพของมนุษย์ให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของสังคม,
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ มีหน้าที่ในการตรวจสอบ รายงาน หรือ
รับข้อร้องเรียน การกระท าหรืองดเว้นการกระท าอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน ทั้งนี้ คณะกรรมการสิทธิ
มนุษยชนมีบทบาทในการแก้ไขปัญหาจากการเปิดรับเรื่องร้องเรียนการละเมิดสิทธิมนุษยชนในผู้สูงอายุ เช่น
