Page 168 - รายงานสรุปผลการดำเนินโครงการฝึกอบรมหลักสูตรการคุ้มครองการละเมิดสิทธิชุมชน สิทธิในที่ดิน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม สำหรับเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ระหว่างวันที่ 19-23 สิงหาคม 2566 ณ โรงแรมกรุงศรีริเวอร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

หน้าที รับฟังความคิดเห็นของชุมชนที มีส่วนได ้เสีย

 Haida Nation v. British Columbia (Minister of Forests), 2004 SCC
73, [2004] 3 S.C.R. 511 เป็นคดีระหว่างชนเผ่า Haida ซึ งอยู่บริเวณหมู่
เกาะทางตะวันตกของบริติชโคลัมเบีย ชาวชนเผ่าอ ้างสิทธิชนพื นเมือง
เหนือดินแดนดังกล่าวแต่ยังไม่มีการพิสูจน์เป็นที ยุติ กับมลรัฐบริติช
โคลัมเบียซึ งให ้สัมปทานตัดไม ้ในเขตหมู่เกาะดังกล่าวแก่เอกชน ชนเผ่า
Haida จึงฟ้องศาลให ้สั งระงับสัมปทานโดยให ้เหตุผลว่ายังไม่ได ้มีการขอ

คําปรึกษาจากชนเผ่า และการตัดไม ้เป็นการละเมิดสิทธิชนพื นเมืองของ
ตน ส่วนมลรัฐก็ต่อสู ้ ว่ามลรัฐมีอํานาจจัดการทรัพยากรป่ าไม ้เพื อประโยชน์
ของประชาชนเป็นส่วนรวม และมลรัฐไม่มีหน้าที ต ้องขอความเห็นหรือ
ปรึกษาชนเผ่า เนื องจากยังไม่เป็นที ยุติว่าชนเผ่า Haida เป็นผู้ทรงสิทธิ
เหนือดินแดนที พิพาทแต่อย่างใด

 ศาลชั นต ้นยกฟ้อง โดยอธิบายว่ามลรัฐมีเพียงหน้าที ทางธรรมจรรยาใน
การรับฟังความเห็นของชนเผ่า แต่ไม่ใช่หน้าที ตามกฎหมาย จนกว่าจะ

พิสูจน์ได ้ว่าชนเผ่ามีสิทธิชนเผ่าพื นเมืองเหนือดินแดนดังกล่าว แต่ศาล
อุทธรณ์พิพากษากลับโดยชีว่า การปรึกษาชนเผ่าพื นเมืองเป็นหน้าที ไม่
ว่าชนเผ่านั นจะมีสิทธิชนเผ่าพื นเมืองหรือไม่ก็ตาม

33

 ศาลสูงแตนาดาตัดสินว่า แม ้ยังไม่เป็นที ยุติว่าชนเผ่ามีสิทธิเหนือท ้องที
ดังกล่าวก็ตาม ก็นับว่ามีส่วนได ้เสียในดินแดนที พิพาทแล ้ว จึงต ้องรับฟังโดย
อธิบายว่า หน้าที รับฟังความคิดเห็นเป็นหน้าที ตามหลักการที ว่าด ้วย Honour
of the Crown หรือหลักการธํารงความเชื อถือต่อรัฐ และรัฐมีหน้าที ต ้องใช ้

อํานาจตามหลักสุจริต คือต ้องใช ้ อํานาจโดยคํานึงถึงความเชื อถือไว ้วางใจอัน
พึงมีตามความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนในปกครองนั นเอง แต่หน้าที นี
ไม่ผูกพันไปถึงเอกชนผู้รับสัมปทาน

 ในแง่กฎหมายของแคนาดามีหลักคอมมอนลอว์เป็นที ยอมรับกันว่า รัฐมี
อํานาจอธิปไตยเหนือชนเผ่า แต่ตราบใดที รัฐไม่ได ้ตรากฎหมายยกเลิกสิทธิ
ของชนเผ่าโดยเฉพาะแล ้ว สิทธิของชนเผ่าย่อมไม่ระงับสิ นไปเว ้นแต่ชนเผ่า
นั นจะได ้สละสิทธิไปโดยสมัครใจ อย่างไรก็ดีก่อนมีคําพิพากษานี รัฐบาลไม่
เคยตระหนักว่าตนมีหน้าที ต ้องรับฟังความคิดเห็นของชนเผ่า และไม่มีหน้าที
จะรักษาประโยชน์ได ้เสียของชนเผ่าพื นเมือง เว ้นแต่ชนเผ่าพื นเมืองนั นจะได ้
พิสูจน์ให ้ได ้เสียก่อนว่าชนพื นเมืองนั น ๆ มีสิทธิเหนือดินแดน แต่คดีนี ศาลสูง
แคนาดาได ้ยกหลัก Honour of the Crown มาเป็นข ้อผูกมัดมลรัฐให ้ต ้องรับ
ฟังชุมชนพื นเมืองเสียก่อน ไม่ว่าจะพิสูจน์ได ้ว่าเขามีสิทธิเหนือดินแดนใน
ฐานะชนเผ่าพื นเมืองหรือไม่ก็ตาม

34