Page 63 - รายงานการติดตามการลงทุนโดยตรงของไทยในต่างประเทศ : ผลกระทบต่อชุมชน สิ่งแวดล้อม และการละเมิดสิทธิมนุษยชน
P. 63
กรณีศึกษาโครงการลงทุนโดยตรงของไทยในเมียนมา
สภาพชุมชนและสิ่งแวดล้อมโดยรอบที่ตั้งโครงการ
เขื่อนฮัตจีจะตั้งอยู่บนแม่น�้าสาละวิน บริเวณชายแดนไทย – เมียนมา
โดยเขื่อนและอ่างเก็บน�้าจะท�าลายสิ่งแวดล้อมโดยรอบ ซึ่งมีความส�าคัญและอุดม
สมบูรณ์อย่างยิ่งทั้งทรัพยากรป่าไม้ซึ่งเป็นพรรณไม้หายาก เช่น ไม้สัก ซึ่งจะเห็นได้
จากผืนป่าสักในลุ่มน�้าสาละวินเป็นผืนป่าสักที่ใหญ่และต่อเนื่องกัน ต่างจากที่อื่น ๆ
ที่เป็นป่าสักแบบย่อม ๆ ไม่ต่อเนื่อง นอกจากนี้ป่าสาละวินยังถือได้ว่าเป็นภูมิพฤกษ์
แบบอินโดเบอร์ม่า (Indo – Burmese Province) ท�าให้ประกอบไปด้วยสังคมป่าไม้
หลายรูปแบบด้วยกัน เช่น สังคมป่าดิบเขา, ป่าดิบแล้ง, ป่าผสมผลัดใบ, ป่าเต็งรัง,
ป่าผาหินและยอดเขาหินปูน, ป่าริมน�้า เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีความหลากหลาย
ทางชีวภาพของบรรดาสัตว์ป่าหายากอยู่เป็นจ�านวนมากที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์
เช่น กวางผา, เลียงผา, กระทิง, เสือโคร่ง, เสือดาวเป็นต้น โดยในพื้นที่ป่า ชาวบ้าน
จะใช้ประโยชน์โดยท�าการเพาะปลูก เช่น ท�าสวน ท�าไร่ และเก็บของป่า
83
นอกจากระบบนิเวศบนบกแล้ว ระบบนิเวศในน�้าก็มีส่วนส�าคัญอย่างยิ่ง
ต่อการด�ารงชีวิตของผู้คนที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้น โดยระบบนิเวศในน�้านั้นมีความ
หลากหลายสูง โดยมีเกาะ แก่ง ดอน หาดทราย เป็นจ�านวนมาก ระบบนิเวศย่อย
เหล่านี้เป็นทั้งแหล่งอาหาร แหล่งเพาะปลูก และแหล่งที่อยู่ของสัตว์น�้านานาชนิด
ชาวบ้านจะใช้พื้นที่ระบบนิเวศย่อย เช่น หาด หรือพื้นที่ริมตลิ่ง เป็นพื้นที่เพาะปลูก
พืชผักสวนครัวหรือแม้กระทั่งท�าเป็นแปลงนาข้าว หรือไปจนถึงท�าสวน ส่วนในน�้า
ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของปลาก็ถือเป็นแหล่งอาหารและแหล่งรายได้ที่ส�าคัญ ชาวบ้าน
จะท�าการประมงขนาดเล็ก จับปลาเพื่อยังชีพและค้าขาย 84
นอกจากในส่วนของแม่น�้าสาละวินแล้ว พื้นที่บริเวณที่เป็นที่ตั้งของเขื่อน
ก็ยังมีส่วนที่เป็นล�าน�้าสาขาของแม่น�้าสาละวินอย่างแม่น�้าเมยซึ่งเป็นแหล่งหาปลา
และแหล่งวางไข่ของปลาในแม่น�้าสาละวิน
บริเวณโดยรอบที่ตั้งโครงการ เป็นที่ตั้งเขตพื้นที่ของชาวบ้านที่ส่วนใหญ่
เป็นชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ หรือ ชาวกะเหรี่ยง ทั้งในเขตไทยและเมียนมา
ซึ่งมีวัฒนธรรม ภาษา และประวัติศาสตร์ของตนเอง
83 โครงการแม่น�้าเพื่อชีวิต, โครงการฟื้นฟูนิเวศวิทยาในภูมิภาคอินโดจีนและพม่า และศูนย์ข่าวสาละวิน. สาละ
วิน: สายน�้าสามแผ่นดิน. เชียงใหม่: วนิดาเพรส, 2551.
84 เรื่องเดียวกัน
59
