Page 232 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อมเพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
P. 232
ความสัมพันธ์ระหว่างสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม
เพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ควรบัญญัติเรื่องหน้าที่ของประชาชนและหน้าที่ของรัฐในการปกป้อง
สิ่งแวดล้อมให้ชัดเจน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หน้าที่ของรัฐควรเขียนไว้ในลักษณะที่มีผลผูกพันที่มี
บทลงโทษหากไม่ปฏิบัติตาม
๗.๒.๒ ประเด็นที่มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับการสร้างความเข้าใจพื้นฐานร่วมกันในทางวิชาการ
เพื่อประโยชน์ในการศึกษาต่อยอดในขั้นต่อไป
ศึกษาแนวทางการบัญญัติคุ้มครองสิ่งแวดล้อมในรัฐธรรมนูญในฐานะที่เป็นกฎหมายสูงสุดเพราะ
ถือว่าเป็นสิ่งที่รัฐพึงกระท�าก่อนที่จะด�าเนินการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนประเภทอื่น ๆ เนื่องจาก
สิ่งแวดล้อมกระทบต่อสิทธิมนุษยชนหลายสิทธิ รวมถึงศึกษาการบังคับใช้สิทธิในสิ่งแวดล้อมของ
ประเทศที่บัญญัติรับรองสิทธิในสิ่งแวดล้อมไว้แล้ว โดยการเปรียบเทียบกับรัฐธรรมนูญของประเทศ
ต่าง ๆ ทั้งประเทศที่พัฒนาแล้วและประเทศก�าลังพัฒนา
ศึกษาความเชื่อมโยงระหว่างสิทธิทั้งหลายที่จะบัญญัติใหม่ และสิทธิที่บัญญัติไว้แล้ว ทั้งใน
รัฐธรรมนูญและกฎหมายระดับพระราชบัญญัติว่าจะสามารถเชื่อมโยงกันได้อย่างไร เพื่อให้เกิดการ
บังคับใช้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะการบัญญัติคุ้มครองสิทธิใด ๆ ไว้โดยไม่สร้างความเชื่อมโยงกับ
สิทธิที่มีอยู่แล้ว นอกจากจะท�าให้สิทธิที่บัญญัติใหม่ใช้บังคับยากแล้ว ยังอาจส่งผลให้เกิดการขัดกัน
ระหว่างสิทธิที่มีความเหลื่อมล�้ากันไป
สมควรติดตามพัฒนาการของสิทธิในสิ่งแวดล้อมต่อไปว่าจะได้รับการยอมรับว่าเป็นสิทธิมนุษยชน
หรือไม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บทบาทขององค์การสหประชาชาติ และศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
สิทธิตามรัฐธรรมนูญไม่ใช่ทุกสิทธิที่เป็นสิทธิมนุษยชน สมควรมีการศึกษาให้ชัดเจนว่าอะไรเป็นสิทธิ
ในรัฐธรรมนูญที่มีสถานะเพียงสิทธิตามรัฐธรรมนูญ แต่ไม่ใช่สิทธิมนุษยชน
หากรัฐธรรมนูญยังไม่มีการบัญญัติคุ้มครองสิทธิที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม สมควรศึกษาแนวทางในการน�า
สิทธิมนุษยชนที่มีอยู่แล้วมาใช้ในการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมในภาคปฏิบัติให้เป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น รวมถึง
การจัดท�าแนวทางในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมให้แก่พนักงานเจ้าหน้าที่เพื่อ
คุ้มครองสิทธิอย่างมีประสิทธิภาพ
231
