Page 143 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

ในพื้นที่เดียวกันนั้นยังมีชุมชนที่ใชประโยชนทรัพยากรธรรมชาติอยูดวย และที่สําคัญทรัพยากรธรรมชาตินี้มีคุณคา
ในฐานะที่เปนรากฐานในการดํารงชีพของชุมชน หรือหากกลาวใหชัดก็คือมีความสําคัญตอการดํารงชีวิตอยูในฐานะ

มนุษยของชาวบานคนหนึ่งในชุมชนดวยเชนกัน
การศึกษาวิเคราะหเรื่องราวรองเรียนมายังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติที่ไดผานการพิจารณา

ตรวจสอบและจัดทํารายงานผลตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนแลว จํานวน 29 เรื่อง ระหวางป พ.ศ. 2546

ถึง พ.ศ. 2551 พบวา เรื่องรองเรียนสวนใหญสัมพันธกับนโยบายการดําเนินงานของรัฐบาล เชน ชวงตนทศวรรษ 2540
มีกระแสการอนุรักษปาและโครงการปลูกปาฟนฟูตนนํ้าลําธารอยางกวางขวาง รัฐมีนโยบายเขมงวดกับการใชที่ดิน

ทํากินที่ไมมีเอกสารสิทธิของชุมชนบนพื้นที่สูงที่ถูกประกาศเปนเขตปา พยายามจํากัดรอบหมุนเวียนทําไรขาว

ของกลุมชาติพันธุไมใหเกิน 3 ป จํากัดการเขาถึงและใชที่ดินทรัพยากรปาไมในเขตปา เชน การเลี้ยงสัตว
การเก็บหาของปา กันพื้นที่ชุมชนไวไมใหขยายพื้นที่ทํากิน และนําพื้นที่ที่เหลือมาทําโครงการตาง ๆ ของรัฐ

เชน ปลูกปาขนาดใหญที่ไดรับการสนับสนุนจากภาคธุรกิจเอกชน รวมทั้งการจัดทําโครงการพัฒนาการเกษตร

โครงการสงเสริมการปลูกยางพารา 1 ลานไร โดยมีนโยบายแปลงสินทรัพยเปนทุนสงเสริมดวย จึงทําใหการแยงชิง
ที่ดินของราษฎรและชุมชนเปนไปอยางรุนแรง ที่ดินราษฎรและที่ชุมชนซึ่งสวนไมมีเอกสารสิทธิตามกฎหมายที่ดิน มี

แตใบเสียภาษีที่ดิน (ภ.บ.ท 6) หรือเอกสารรับรองการครอบครองทําประโยชนที่ดินชั่วคราวที่ไดรับจัดสรร
เชน หมูบานปาไม ส.ท.ก. นิคมฯ หรือที่ดิน ส.ป.ก. ที่ดินเหลานี้ถูกกวานซื้อดวยวิธีการตาง ๆ โดยเกษตรกร

ไมมีทางที่จะปกปองที่ดินไวได สุดทายก็มักจะถูกบีบใหตองขายที่ดินในราคาถูกและเชาที่ดินที่เคยเปน

ของตนเองทํากิน รวมทั้งการถูกนายทุนนําที่ดินไปออกเอกสารสิทธิเปนของตนเองจึงทําใหราษฎรจํานวนมาก
ไดรับความเดือดรอน ดังรายละเอียดในตาราง

122 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”