Page 140 - การรวบรวมและวิเคราะห์เปรียบเทียบรายงานตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนของอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝั่ง แร่และสิ่งแวดล้อม ในอนุคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (พ.ศ.2544-2550)

ตารางที่ 5.1 รวบรวมองค์ความรู้ทางบทบัญญัติกฎหมายที่ส าคัญเพื่อสร้างกลไกคุ้มครองสิทธิในประเด็นฐานทรัพยากรน ้า
ชายฝั่ง แร่ และสิ่งแวดล้อม จากการวิเคราะห์รายงานการตรวจสอบของคณะอนุกรรมการฯ (2544-2551)

รัฐธรรมนูญ 2550 (และเทียบเคียงกับ 2540)
มาตรา 4 (4) คุ้มครอง สิทธิเสรีภาพของบุคคล- มาตรา 257 (200) คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ หลักการ พื้นฐาน

พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ กติการะหว่างประเทศ
มาตรา 3 (3) คุ้มครองสิทธิตาม รัฐธรรมนูญ สนธิสัญญา และพันธกรณี สิทธิพลเมืองและการเมือง
มาตรา 15 (2) อ านาจหน้าที่คณะกรรมการสิทธิฯ สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และ วัฒนธรรม กลไกพื้นฐาน
อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
รัฐธรรมนูญ 2550 (และเทียบเคียงกับ 2540)

หมวด 3 (3) สิทธิเสรีภาพของชนชาวไทย
มาตรา 30 (30) คุ้มครองการเลือกปฏิบัติ - มาตรา 66 (46) สิทธิชุมชนในการจัดการทรัพยากร, 67 (56,59)
ั
โครงการที่ส่งผลกระทบรุนแรงต้องจัดท า EIA/รับ ฟงความเห็นฯ/องค์กรอิสระ- มาตรา 41 (48) สิทธิในทรัพย์สิน,
42 (49) คุ้มครองการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ฯ - มาตรา 56 (58) การรับรู้ข้อมูลข่าวสาร, 58 (60) ส่วนร่วมในการ
พิจารณาการปฏิบัติราชการทางปกครอง, 59 (61) สิทธิในการร้องทุกข์ กระบวนการคุ้มครองสิทธิในขั้นพื้นฐาน
หมวด 5 (5) นโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ
มาตรา 85 (79,84) นโยบายที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
หมวด 14 (9) การปกครองส่วนท้องถิ่น
มาตรา 290 (290) หน้าที่รักษาสิ่งแวดล้อมขององค์กรท้องถิ่น
พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535
มาตรา 12 และ 13 คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ- มาตรา 43, 44, 45, และ 100 เขตคุ้มครองสิ่งแวดล้อม – กฎหมาย หลัก
มาตรา 46,47,48,49 การวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม- มาตรา 96 การชดใช้ความเสียหายจากมลพิษ

บทบัญญัติที่ส าคัญเพื่อควบคุมและตรวจสอบเฉพาะประเด็น
การแย่งชิงน ้า : พรบ. ชลประทานหลวง มาตรา 4,5,35 การควบคุมมิให้ชักน ้าเมื่อเป็นเหตุก่อความเสียหาย
การก่อสร้างรุกล ้าชายฝั่ง และข้อพิพาทที่ดินชายทะเล : ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1304,
1374 สาธารณะสมบัติของแผ่นดิน และทรัพย์สินส าหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน- กฎกระทรวง ฉบับ 55 (พ.ศ. 2543)
ออกตามความในพรบ. ควบคุมอาคาร ควบคุมระยะห่างจากแหล่งน ้าสาธารณะและทะเล-ประกาศกระทรวง
ทรัพยากรฯ ควบคุมพื้นที่ประสบธรณีพิบัติสึนามิฯ- ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 20 (4) สงวนที่ดินของรัฐ
เพื่อให้ประชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกัน-, พรบ. อุทยานแห่งชาติ มาตรา 6 คุ้มครองที่ดินกรรมสิทธิ์บุคคล
ข้อพิพาทที่ดินเหมืองเก่า : ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 20 (4) สงวนที่ดินของรัฐเพื่อให้ประชาชนใช้
ประโยชน์ร่วมกัน- พรบ. แร่ มาตรา 73 (3) มิให้สิทธิผู้ถือประทานบัตรครอบครองที่ดิน
ผลกระทบจากกิจกรรมเหมืองหิน-เหมืองแร่: พรบ. แร่ มาตรา 6 จัตวา, 9 ทวิ, 9 ตรี, 11, 49, 57, 71 ควบคุม
การท าเหมืองเพื่อไม่เกิดผลกระทบสิ่งแวดล้อมมากเกินไป-พรบ.โบราณสถาน โบราณวัตถุฯ มาตรา 4, 7, 10, 32
คุ้มครองโบราณสถานจากการท าเหมือง-พรบ. โรงงาน มาตรา 12, 15, 50,65 ควบคุมมลภาวะ- พรบ. กฎหมายเฉพาะเพื่อสร้างกลไกให้หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องตรวจสอบการละเมิดสิทธิและ
สาธารณสุข มาตรา 25,26,27,28,31,32,33,73 คุ้มครองเหตุเดือดร้อนร าคาญ
ความขัดแย้งกรณีเหมืองแร่ใต้ดิน : พรบ. แร่ มาตรา 88/6, 88/9, 88/10, 88/11 กลไกการมีส่วนร่วมของ
ประชาชน, ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม ตามมาตรา 88/6 และ 88/9/10/11 เงื่อนไขและกลไกการมีส่วนร่วม
ผลกระทบจากการขุดดิน-ดูดทราย : พรบ.ขุดดินถมดิน มาตรา 17,20,24,29 – กฎกระทรวงก าหนด
มาตรการป้ องกันการพังทลายของดินและสิ่งปลูกสร้าง – พรบ. เดินเรือในน่านน ้าไทย (พ.ศ.2456) – พรบ.
โรงงาน (พ.ศ.2535) – ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการอนุญาตให้ดูดทราย (พ.ศ.2546)
ผลกระทบจากมลพิษพลังงาน อุตสาหกรรม และการจัดการอื่นๆ : พรบ. โรงงาน มาตรา 12, 15, 50,65 แก้ไขปัญหาความเดือดร้อน
ควบคุมมลภาวะ- พรบ.สาธารณสุข มาตรา 25,26,27,28,31,32,33,73 คุ้มครองเหตุเดือดร้อนร าคาญ
ความขัดแย้งในการใช้พื้นที่เพื่อก่อสร้างและพัฒนาโครงการขนาดใหญ่ : พรบ. ผังเมือง มาตรา 19, 24, 26
สิทธิของผู้มีส่วนได้เสีย –พรบ. แร่ มาตรา 6 จัตวา คุ้มครองพื้นที่แหล่งต้นน ้าไม่ให้เป็นเขตแหล่งแร่

125