Page 99 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาเยาวชนหญิงที่ตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรกับมิติสิทธิมนุษยชน ฉบับสมบูรณ์
P. 99
เห็นได้ชัดว่ำ แม้ประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ ๓๐๑-๓๐๕ และข้อบังคับแพทยสภำอนุญำตให้
แพทย์ผู้ประกอบวิชำชีพเวชกรรมตำมกฎหมำยท ำแท้งได้ในสถำนพยำบำล แต่ไม่ได้มีบทข้อห้ำมถึงกำร
ปฏิเสธกำรยุติกำรตั้งครรภ์แพทย์ผู้ประกอบวิชำชีพเวชกรรม เพทย์จึงเลือกที่จะปฎิเสธยุติกำรตั้งครรภ์ให้กับ
ผู้หญิงที่ขอบริกำร ซึ่งถือว่ำเป็นกำรละเมิดสิทธิอนำมัยเจริญพันธุ์อย่ำงหนึ่ง โดยอำศัยควำมคิดควำมเชื่อ
ของคนในชุมชนในพื้นที่แวดล้อมสถำนพยำบำล สะท้อนให้เห็นว่ำเจ้ำหน้ำที่สำธำรณสุขไม่ได้มีควำมรู้
ควำมเข้ำใจเกี่ยวกับสิทธิอนำมัยเจริญพันธุ์ แต่ให้ควำมส ำคัญกับบรรทัดฐำนทำงสังคมในชุมชนที่ยังเต็มไป
ด้วยมำยำคติมำกกว่ำ เพรำะสังคมไทยยังคงอ่อนไหวกับประเด็นกำรท ำแท้ง มำยำคติเกี่ยวกับกำรรักนวล
สงวนตัวของผู้หญิงและกำรมีเพศสัมพันธ์เป็นเรื่องต้องห้ำมส ำหรับเยำวชน ซึ่งท ำให้เจ้ำหน้ำที่สำธำรณสุข
ไม่สำมำรถบรรลุประเด็นสิทธิอนำมัยเจริญพันธุ์ได้ และน ำไปสู่กำรเข้ำไม่ถึงบริกำรเกี่ยวกับกำรยุติกำร
ตั้งครรภ์ของเยำวชนได้ โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งเยำวชนหญิงในชุมชนนอกเมือง เพรำะสถำนที่ยุติกำรตั้งครรภ์ที่
เจ้ำหน้ำที่สำธำรณสุขแนะน ำอยู่ในตัวเมือง ในกรุงเทพ ซึ่งฐำนะทำงเศรษฐกิจและกำรเดินทำงเป็นอีก
อุปสรรคหนึ่งในกำรเข้ำถึงสิทธิอนำมัยเจริญพันธุ์ดังกล่ำว ซึ่งอำจน ำไปสู่กำรยุติกำรตั้งครรภ์ที่ไม่ปลอดภัย
มำกไปกว่ำนั้น จำกกำรสัมภำษณ์เชิงลึก ในส่วนของเจ้ำหน้ำที่ฝ่ ำยส่งเสริมสนับสนุนของ
โรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพต ำบลแห่งหนึ่ง ก็สะท้อนให้เห็นถึงระบบโครงสร้ำงระบบรำชกำรที่ไม่เอื้อต่อกำร
ท ำงำนส่งเสริมเพื่อให้ข้อมูลในเชิงรุกแก่ชุมชน เนื่องจำกกำรปรับโครงสร้ำงใหม่ของโรงพยำบำลส่งเสริม
สุขภำพต ำบล ที่ดึงเอำเวลำงำนให้บริกำรประชำชนส่วนหนึ่งมำมุ่งเน้นในกำรจัดท ำเอกสำรเพื่อรำยงำนแก่
หน่วยเหนือซึ่งเป็นต้นสังกัดที่มุ่งเน้นกำรตรวจประเมินเอกสำรเป็นหลัก ท ำให้กำรจัดบริกำรที่เป็นมิตร
ค่อนข้ำงท ำได้ยำก แม้ว่ำจะมีเยำวชนหญิงที่ตั้งครรภ์มำรับบริกำรจ ำนวนมำกก็ตำม แต่ก็ยังไม่สำมำรถ
ให้บริกำรเป็นกำรเฉพำะแยกจำกกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ทั่วไปได้เนื่องจำกภำระงำนดังกล่ำวและจ ำนวน
บุคลำกรที่มีไม่เพียงพอ น ำไปสู่กำรไม่บรรลุสิทธิอนำมัยเจริญพันธุ์ในกำรเข้ำถึงควำมรู้ที่ถูกต้อง รอบด้ำน
และปลอดภัย
“เวลาที่น้องๆ เยาวชนท้องเข้ามารับบริการเราไม่เคยปฏิเสธการให้บริการนะคะพี่ แต่เรายัง
ไม่มีเวลาให้ข้อมูลเขาได้มากนัก บางทีหนูเข้าไปเยี่ยมบ้านคนไข้รายอื่นในชุมชนก็มักจะสอบถามว่ามีใคร
ท้องบ้าง อย่าลืมแนะน าให้เขามาฝากท้องที่โรงพยาบาลด้วยนะ แต่ช่วงนี้ไม่ค่อยได้ลงเยี่ยมเลยเพราะก าลัง
วุ่นเรื่องงานเอกสารที่เดี๋ยวหน่วยนั้นจะเอาเรื่องนี้ หน่วยนี้จะเอาเรื่องนั้น หนูเคยนึกนะว่าท าไมเขาไม่นัด
ประชุมกันที่จังหวัดให้ครบทุกฝ่ายก่อนแล้วค่อยแจ้งมาให้เราทีเดียวจะได้ไม่ต้องเสียเวลามากกับเรื่อง
เอกสาร จะได้มีเวลาไปบริการหรือเยี่ยมบ้านมากขึ้น”
ทัศนคติของเจ้าหน้าที่องค์กรพัฒนาเอกชน
จำกกำรสัมภำษณ์เจ้ำหน้ำที่องค์กรพัฒนำเอกชน สะท้อนให้เห็นถึงควำมเชื่อมโยงของกำรตั้งครรภ์
ไม่พร้อมของเยำวชนที่ยังขำดกำรเข้ำถึงบริกำรและสวัสดิกำรของรัฐ และควำมรู้ควำมเข้ำใจในเรื่องสิทธิ
๙๘