Page 21 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
P. 21
สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
ที่ยึดถือกันมานานนับสามศตวรรษของ จอห์น ล้อก ถือว่าเกิดจากการที่บุคคล
ใช้แรงงานของตนตักตวงเอาทรัพยากรจากธรรมชาติ นี่เป็นจุดเริ่มต้นของทุน และผล
ที่ตามมานั้น เป็นดังที่วันทนา ศิวะ กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า
“...มีเพียงทุนเท่านั้นที่สามารถเพิ่มมูลค่าให้กับธรรมชาติที่ถูกถือครอง
และดังนั้นจึงมีเพียงผู้ที่เป็นเจ้าของทุนเท่านั้น ที่มีสิทธิตามธรรมชาติ
ที่จะเป็นเจ้าของทรัพยากรธรรมชาติ กลายเป็นสิทธิที่หักล้างสิทธิของผู้อื่น
ที่เคยมีร่วมกันในการถือครองมาก่อน ทุนจึงนับเป็นแหล่งที่มาของเสรีภาพ
แต่เสรีภาพที่ว่านี้มีพื้นฐานอยู่บนการปฏิเสธเสรีภาพให้กับผืนแผ่นดิน
ป่า แม่น้ำ และความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งล้วนถูกทุนอ้างสิทธิ
เข้าเป็นเจ้าของ” ๑๑
และในทางโลกอุตสาหกรรมของตะวันตก ทั้งหมดนี้ก็เป็นที่ยึดถือกันว่า
เป็นเรื่องของเสรีภาพทางเศรษฐกิจและปฏิสัมพันธ์ของพลังทางการตลาด! วันทนา ศิวะ
ใส่ฉลากให้แก่กระบวนการนี้อย่างเหมาะสม ว่าเป็นการขโมยและการปล้นสะดม
ไม่เพียงแต่เสรีภาพของผู้คนและสิทธิของกลุ่มชนจะถูกคุกคามและริบไปเท่านั้น
แต่ที่สำคัญที่สุดก็คือ การที่สิทธิในชีวิตของมนุษย์เองนั่นแหละที่ตกอยู่ภายใต้
การคุกคามและทำลายล้าง ดังที่ทุกคนทราบกันดีอยู่แล้ว ว่าสิ่งที่เป็นทรัพย์ส่วนรวม
เหล่านี้มีค่าและจำเป็นต่อประชาชนและชุมชนท้องถิ่นเพียงใด ในฐานะที่มันเป็นฐาน
สำหรับการธำรงรักษาเกื้อกูล ดังนั้น ควบคู่ไปกับกระบวนการเข้าถือครองและแปรรูป
ทรัพย์ส่วนรวมให้เป็นของเอกชน สิทธิและวิถีการดำรงชีวิตของปวงชนพื้นเมือง
และชุมชนชนบทจึงถูกเบียดเบียนลดค่า ซึ่งเป็นสิ่งเรายังเห็นกันทุกวันนี้ แต่ก็อีก
นั่นแหละ นี่ไม่ใช่เรื่องที่ต้องกังวลนักดอก ยิ่งทุกวันนี้มีทางแก้ไข ที่เรียกกันว่า
“เครือข่ายความปลอดภัยทางสังคม (Social Safety Net)” ซึ่งธนาคารโลกได้บัญญัติ
๑๑
Vandana Shiva, “The Enclosure of the Commons”, Third World Resurgence, lssue No ๘๔,
๑๙๙๗, p. ๖.
๑๖ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
