Page 20 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก

สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก

ทำนองเดียวกันนี้ และหลังจากยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม การเมืองของฝ่ายที่มี
ซึ่งมีรากฐานอยู่ที่สิทธิในทรัพย์สินแบบตะวันตก ก็พัฒนาอย่างรวดเร็วขึ้นเป็นลัทธิ

บูชาเทวรูปแห่งทุนนิยมอุตสาหกรรม ซึ่งมีสามง่ามไว้คอยจัดการกับมนุษย์ ธรรมชาติ
และตลาด ทั้งหมดนี้กระทำในนามของวิชาเศรษฐศาสตร์ ซึ่งมี อะดัม สมิธ
ผู้มีชื่อสียงเป็นต้นคิดจากนั้นมาระบบเศรษฐกิจก็เข้าครอบงำสังคม และในการนี้

ดังที่ คาร์ล โปลองยี นักประวัติศาสตร์เศรษฐกิจคนสำคัญได้กล่าวไว้ “หมายความ
ไม่น้อยไปกว่าการที่สังคมกลายเป็นส่วนต่อของตลาดและแทนที่เศรษฐกิจจะเป็น

ส่วนหนึ่งของความสัมพันธ์ทางสังคม ความสัมพันธ์ทางสังคมกลับตกเป็นส่วนหนึ่ง
๙
ของระบบเศรษฐกิจ” ตามกรอบแนวความคิดแบบนี้ มนุษย์จึงถูกตีค่าและปฏิบัติ
ในฐานะเพียงหน่วยย่อยของแรงงาน และธรรมชาติก็ถูกตีค่าและปฏิบัติในฐานะ

เพียงวัตถุดิบ และทั้งแก่นสารทางธรรมชาติและความเป็นมนุษย์ที่ประกอบกันขึ้น
เป็นสังคม ต่างก็ถูกแปรเปลี่ยนให้กลายเป็นสินค้าทางวัตถุ จึงต้องตกอยู่ภายใต้

กลไกตลาด ซึ่งยึดมั่นกันว่าเป็นกลไกที่กำกับดูแลตัวมันเอง อยู่เหนือการควบคุม
ทางสังคม นี้ก็คือกระบวนการในประวัติศาสตร์ที่ทำให้เศรษฐกิจแบบตลาดถือกำเนิดขึ้น
ในสังคมพาณิชย์นิยม นำมาซึ่งลัทธิความเชื่อในการค้าเสรีและระบบตลาดเสรี ๑๐

และทั้งหมดนี้ก็เป็นไปเพื่อความก้าวหน้าทางอุตสาหกรรมและการสั่งสมทุนอย่างไม่รู้จบ
บนพื้นฐานอุดมการณ์สุดขั้วดังกล่าว การจัดตั้งอาณานิคมและการเข้าถือ

ครองธรรมชาติก็รุดหน้าไปอย่างเต็มกำลังนับแต่นั้นมา ตรงนี้เราย่อมเห็นได้ชัดว่า
ข้อบัญญัติว่าด้วยสิทธิและเสรีภาพแบบตะวันตกเข้ามามีบทบาทอย่างไร โดยอาศัยอิง
กรอบความคิดว่าด้วยปัจเจกชนนิยม สิทธิในทรัพย์สินและหลักนิติธรรม ในบรรดา

องค์ประกอบเหล่านี้ส่วนที่สำคัญที่สุดนั้นอยู่ที่สิทธิในทรัพย์สิน ซึ่งตามทฤษฎีมูลค่า

๙
Karl Polanyi, The Great Transformation: the palitical and economic origins of our time,
Boston, Beacon Press, ๑๙๕๗, p. ๕๗.
๑๐
Ibid., p. ๔๒-๔๒, ๑๓๒, ๑๓๕-๑๔๐.
สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ๑๕