Page 26 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
P. 26
สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
ทุกหนทุกแห่งทั้งในเมืองและชนบทอยู่แล้ว แต่ปฏิบัติการบนท้องถนนและ
แถลงการณ์ต่าง ๆ โดยตัวมันเองไม่อาจก่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์อันใด หากปราศจาก
การรับรองและทำให้สิทธิชุมชนปรากฏเป็นจริงขึ้นในระดับรากหญ้าทั้งโดยหลักการ
และในทางปฏิบัติ และกล่าวสำหรับบทบาทของรัฐชาติ เราคงคาดหวังได้น้อยมาก
จากระบบชนชั้นนำในปัจจุบัน ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักแปลกแยกจากประชาชนของตน
ในทางตรงข้าม การเสริมพลังชุมชนท้องถิ่นต่างหาก ที่กลับจะช่วยให้รัฐชาติทั้งหลาย
เผชิญหน้ากับภัยคุกคามระดับข้ามชาติได้อย่างเป็นปึกแผ่นเข้มแข็ง มนุษยชาติ
ได้ผ่านยุคสมัยของการสร้างชาติ การปรับเปลี่ยนให้ทันสมัยและการพัฒนา โดยยึด
รูปแบบทุนนิยมอุตสาหกรรมตะวันตก ตลอดเวลาที่ผ่านมา ชุมชนท้องถิ่นถูกละเลย
และสิทธิในทรัพยากรตามจารีตของพวกเขาถูกเพิกเฉยลิดรอน ผลลัพธ์ก็คือ
มนุษย์ยากจนลง และธรรมชาติเสื่อมโทรมลง ดังนั้น ในสถานการณ์เช่นนี้ เราต้องการ
ประชาธิปไตยแนวใหม่ โดยจะต้องก่อกำเนิดจากชุมชนท้องถิ่นเป็นพื้นฐาน และปวงชน
พื้นเมืองกับชุมชนชนบทย่อมเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งยวดของคำตอบ
อีกประเด็นที่ขอกล่าวถึงในท้ายที่สุดก็คือ ความจำเป็นที่จะต้องมีการปฏิรูป
ตนเอง ซึ่งผมได้กล่าวไว้ในตอนต้น สิ่งที่พึงเน้นย้ำก็คือการพึ่งตนเองและสิทธิ
ในการพัฒนาตนเอง การที่เราหยิบยกประเด็นสิทธิชุมชนขึ้นมานี้ มิใช่เพียงเพื่อสร้าง
กลไกปกป้องการคุกคามจากภายนอกเท่านั้น แต่เพื่อความมุ่งหมายที่จะให้เป็นรากฐาน
ของระเบียบประชาธิปไตยอย่างใหม่ในระดับโลก อันจะทำให้หลักการคุ้มครอง
ทางสังคมและเศรษฐกิจ ชนิดที่เกื้อกูลมนุษย์ / อนุรักษ์ธรรมชาติ สามารถมีการจัดตั้ง
เป็นจริงขึ้นมาได้ นี่ย่อมหมายความว่า นอกเหนือไปจากสิทธิในทรัพยากรตามจารีต
ดังที่ได้กำหนดไว้อย่างดีในร่างปฏิญญาว่าด้วยสิทธิของปวงชนพื้นเมืองแล้ว
เรายังต้องทำบางสิ่งบางอย่างเกี่ยวกับโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงอำนาจที่ดำรง
อยู่ภายในตัวชุมชนเองด้วยเช่นกัน ประการหนึ่งที่สำคัญยิ่งก็คือ ในอันที่สิทธิชุมชน
จะได้รับการรับรองและเคารพ จะต้องคำนึงถึงคุณค่าและสิทธิของปัจเจกชนด้วย
สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ๒๑