Page 135 - ศัพท์สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชนศึกษา

คำาที่เกี่ยวข้อง DEPRIVATION OF LIBERTY, DETENTION,
ADMINISTRATIVE DETENTION, THE RIGHT TO PERSONAL
SECURITY

INQUISITORIAL SYSTEM ระบบไต่สวน

ระบบกฎหมายที่วางหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการดำาเนินคดีอาญาในศาล
โดยเฉพาะเกี่ยวกับหลักการรับฟังพยานหลักฐาน ซึ่งใช้อยู่ในประเทศที่เป็น
ระบบประมวลกฎหมาย หรือซีวิลลอว์ (Civil Law) ได้รับอิทธิพลมาจาก
กฎหมายศาสนาแคนอนลอว์ (Canon Law) ของศาสนาคริสต์นิกาย
โรมันคาทอลิกที่ให้พระเป็นผู้ไต่สวนและซักถามผู้ที่ถูกกล่าวหาว่ากระทำา
ความผิดได้โดยตรง
การพิจารณาคดีระบบนี้มีแนวความคิดว่าการตัดสินคดีถูกต้องเพียงใดนั้น
ขึ้นอยู่กับการไต่สวนพยานหลักฐานที่ทำาขึ้นอย่างรอบคอบ ดังนั้นศาลจึงมี
หน้าที่ไต่สวนข้อเท็จจริงต่าง ๆ การไต่สวนในชั้นศาลนี้เป็นการดำาเนินของฝ่าย
ตุลาการซึ่งอาศัยสำานวนพยานหลักฐานที่จัดทำาขึ้นเบื้องต้นโดยเจ้าพนักงาน
สอบสวน หรืออัยการซึ่งเป็นฝ่ายบริหาร

ศาลจะมีบทบาทในการกำาหนดทิศทางประเด็นการสอบสวน การรวบรวม
พยานหลักฐานหรือสอบสวนผู้ต้องสงสัยเพิ่มเติมได้ ในระบบนี้อัยการจะมี
บทบาทอย่างจำากัดในการซักถามพยาน และระเบียบวิธีพิจารณาคดีจะไม่
เคร่งครัดอย่างเช่นระบบกล่าวหา (ดู “ระบบกล่าวหา” ACCUSATORIAL
/ ADVERSARY SYSTEM)

ประเทศไทยได้นำาระบบไต่สวนมาใช้ในการพิจารณาความผิดอาญา
ของผู้ดำารงตำาแหน่งทางการเมือง และวิธีพิจารณาความในศาลปกครอง
คำาที่เกี่ยวข้อง ACCUSATORIAL / ADVERSARY SYSTEM,
THE CRIMINAL DIVISION OF THE SUPREME COURT FOR THE
PERSON HOLDING POLITICAL POSITIONS, ADMINISTRATIVE
COURT, COMMON LAW, CIVIL LAW

124