Page 72 - รายงานฉบับสมบูรณ์ ฉบับย่อ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

64 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report) (ฉบับย่อ)

(2) การละเลย ความรุนแรง และการทารุณกรรม (Neglect, violence and abuse) ส าหรับการประชุมของ
คณะกรรมการเปิดฯ ครั้งที่ 9 (2018) มีประเด็นส าหรับ “พื้นที่ร่วม” 2 ประเด็น คือ (1) ความมีอิสระและการ
ไม่ต้องพึ่งพา (Autonomy and Independence) และ การดูแลระยะยาวและระยะสุดท้าย (Long-term

and Palliative Care) และในการประชุมคณะท างานฯ ครั้งต่อไปในปี 2019 คือ ครั้งที่ 10 ประเด็นส าหรับ
“พื้นที่ร่วม” 2 ประเด็น คือ (1) การป้องกันทางสังคมและความมั่นคงทางสังคม รวมทั้งฐานในการป้องกันทาง
สังคม (Social protection and social security including social protection floors) และ (2) การศึกษา
การฝึกอบรม การเรียนรู้ตลอดชีวิตและการสร้างศักยภาพ (Education, training, lifelong learning and

capacity-building) คณะท างานเปิดฯ คงต้องจัดประชุมโดยใช้ประเด็นพื้นที่ร่วม (Focal areas) อีก 4 ครั้ง
คือจนถึงการประชุมครั้งที่ 14 ในปี 2023 หรือในอีก 4 ปีข้างหน้า ดังนั้น น่าจะมีความเป็นไปได้ว่า ร่าง
อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิมนุษยชนของผู้สูงอายุอาจจะเสร็จภายในปี 2024 และประกาศเป็นอนุสัญญาฯ
ในปี 2025

อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาจากประเด็น 14 ประเด็นในพื้นที่ร่วม (Focal areas) ของ
คณะท างานเปิดฯ จะพบว่าไม่ได้ออกนอกกรอบของหลักการส าหรับผู้สูงอายุขององค์การสหประชาชาติ
(United Nations Principles for Older Persons) จึงประมาณความเป็นไปได้ว่า ข้อตกลงใด ๆ ที่จะน าไปสู่
การบัญญัติเป็นอนุสัญญา จะต้องอยู่บนฐานของหลักการส าหรับผู้สูงอายุขององค์การสหประชาชาติ

ซึ่งประกอบไปด้วย 5 หลักการที่ก าหนดสิทธิของผู้สูงอายุ 18 ข้อ โดยสรุปได้แก่
(1) การมีอิสรภาพในการพึ่งตนเอง: สิทธิในการท างาน สร้างรายได้ อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่
ปลอดภัย และอาศัยอยู่ในบ้านของตนเองนานที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
(2) การมีส่วนร่วม: สิทธิของการคงอยู่ในสังคมและมีส่วนร่วมในการก าหนดนโยบายที่มีผลต่อความ

เป็นอยู่ทีดีของผู้สูงอายุ มีเครือข่ายทางสังคม และมีโอกาสในการท างานอาสาสมัครที่เหมาะสมกับความสนใจ
และความสามารถ
(3) การอุปการะเลี้ยงดู: สิทธิที่จะได้รับการเลี้ยงดูจากครอบครัว ชุมชน และสถาบันทั้งภาครัฐและ
เอกชน การเข้าถึงบริการด้านสุขภาพ การบริการทางด้านสังคมและกฎหมาย ได้รับการยอมรับในศักดิ์ศรี

ความเชื่อ ความต้องการ และความเป็นส่วนตัว ตลอดจนสิทธิในการตัดสินใจเกี่ยวกับการอุปการะเลี้ยงดูและ
คุณภาพชีวิตของตนเอง
(4) การบรรลุความต้องการ: สิทธิที่จะแสวงหาโอกาสในการพัฒนาศักยภาพของตนเองได้อย่างเต็มที่
มีสิทธิเข้าถึงแหล่งการศึกษา วัฒนธรรม ความเชื่อทางศาสนา และนันทนาการในสังคม

(5) ความมีศักดิ์ศรี: สิทธิที่จะด ารงชีวิตอยู่อย่างมีศักดิ์ศรี และมีความมั่นคงปลอดภัยปราศจากการถูก
แสวงหาผลประโยชน์ ตลอดจนการปฏิบัติอย่างทารุณทั้งทางร่างกายและจิตใจ ได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรม
โดยไม่ค านึงถึงความแตกต่างทางวัย เชื้อชาติ เผ่าพันธุ์ ภูมิหลัง ศาสนา ความพิการ ฐานะทางเศรษฐกิจ หรือ
สถานภาพอื่นใด

หากพิจารณาจากหลักการของการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุข้างต้น ประเทศไทยได้มีการเตรียมการ
รองรับมาตั้งแต่ก่อนปี 2546 โดยมีการบัญญัติการคุ้มครองสิทธิผู้สูงอายุในรัฐธรรมนูญ ฉบับปี พ.ศ. 2540