Page 435 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ :1111
กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ | 377

6.2 การเลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิต

6.2.1 วิเคราะห์ปัญหาการเลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุด้านสุขภาพและคุณภาพชีวิต

เนื่องจากสถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศไทยที่มีตัวเลขเพิ่มขึ้นอย่างมาก ผลที่ตามมาคือภาระ

ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจะเพิ่มมากขึ้นจากภาวการณ์เสียชีวิตน้อยลง ผู้สูงอายุจึงมีแนวโน้มที่จะเจ็บป่วยด้วย
โรคเรื้อรัง และมีภาวะทุพพลภาพเพิ่มขึ้นตามอายุที่มากขึ้น ส่งผลให้มีโรคที่เกี่ยวเนื่องกับความเสื่อมถอย
ของอวัยวะเพิ่มขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโรคเรื้อรังที่ต้องการระบบบริการฟื้นฟูสภาพและการดูแลในระยะยาว
ดังนั้น รายจ่ายด้านสุขภาพของประเทศไทยจึงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นนี้จ าแนกออกเป็น

2 ประการ คือ ค่าใช้จ่ายทางสุขภาพที่สูงขึ้นตามอายุ และ ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพก่อนการเสียชีวิต ในทาง
กลับกันหากผู้สูงอายุสามารถเข้าถึงการคัดกรองโรคก็จะสามารถลดความรุนแรงของโรคหรือป้องกันโรค
แทรกซ้อนอื่นที่จะเกิดตามอายุ ก็จะท าให้จ านวนผู้สูงอายุที่จะมีอาการของโรคตามอายุนั้นลดลงและท าให้
ต้นทุนในการรักษาลดลงตามไปด้วย กล่าวอีกนัยคือการเข้าถึงบริการทางการแพทย์จะช่วยลดภาระค่าใช้จ่าย

จากโรคที่อาจเกิดขึ้นตามอายุและสามารถเฝ้าระวังเพื่อป้องกันโรคแทรกซ้อนอื่นที่อาจเกิดขึ้นได้
จากการทบทวนวรรณกรรมทั้งหลักการสากลเกี่ยวกับสิทธิด้านสุขภาพของผู้สูงอายุ เปรียบเทียบกับ
มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุในด้านสุขภาพของไทย ประกอบกับการสัมภาษณ์
เชิงลึกและประชุมรับฟังความคิดเห็นจากผู้บริหาร นักวิชาการและผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพของ

ผู้สูงอายุแล้ว ผู้วิจัยได้รวบรวมสภาพปัญหาซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการดูแลสุขภาพและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ
อันจะน าไปสู่การเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ โดยแบ่งการวิเคราะห์ปัญหาเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ การสนับสนุน
302
ด้านสุขภาพ (6.2.1.1) และการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวและระยะสุดท้าย (6.2.1.2) ดังนี้

6.2.1.1 การสนับสนุนด้านสุขภาพ (health support)

(1) ปัญหาความชัดเจนของบทบัญญัติกฎหมายเกี่ยวกับสิทธิของผู้สูงอายุในการได้รับ

การสนับสนุนด้านสุขภาพ
การบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิในสุขภาพของผู้สูงอายุยังคงบัญญัติในลักษณะกว้าง ๆ เช่น
พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 มาตรา 6 วรรคสอง บัญญัติว่า “สุขภาพของเด็ก คนพิการ คน
สูงอายุ คนด้อยโอกาสในสังคมและกลุ่มต่าง ๆ ที่มีความจ าเพาะในเรื่องสุขภาพต้องได้รับการสร้างเสริมและ

302 ข้อมติที่ 24/20 เรื่อง The Human rights of older persons เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2556 โดยได้ระบุถึงข้อ
ท้าทายในการปกป้องและคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุ ได้แก่ (1) ปัญหาความรุนแรงและการถูกละเมิด (violence and abuse)
(2) การคุ้มครองทางสังคม (social protection) (3) อาหารและที่อยู่อาศัย (food and housing) (4) การจ้างงาน
(employment) (5) ความสามารถในทางกฎหมาย (legal capacity) (6) การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม (access to
justice) (7) การสนับสนุนด้านสุขภาพ (health support) และ (8) การดูแลผู้สูงอายุในระยะยาวและระยะสุดท้าย (long-
term and palliative care) ซึ่งข้อท้าทายในประเด็นเหล่านี้จ าเป็นต้องได้รับการวิเคราะห์เชิงลึกถึงช่องว่างในการคุ้มครอง
สิทธิของผู้สูงอายุ