Page 438 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ
P. 438
380 | รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
จากเทศบาล (Municipality-based) และส่วนที่แยกเป็นการประกันสุขภาพส าหรับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 75 ปีขึ้นไป
ผู้สูงอายุที่อายุตั้งแต่ 75 ปีขึ้นไปจะสมัครเป็นผู้ประกันตนระบบที่เรียกว่า ระบบการรักษาพยาบาลส าหรับ
ผู้สูงอายุในวัยบั้นปลายของชีวิต (the Medical Care System for Elderly in the Latter Stage of Life)
ผู้ที่มีอายุต่ ากว่า 75 ปี จะสมัครเป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสุขภาพบนฐานของอาชีพ หรือ ระบบประกัน
สุขภาพแห่งชาติ ระบบประกันสุขภาพแห่งชาติจะประกอบไปด้วย 3 ประเภท ได้แก่ 1) การประกันสุขภาพ
ส าหรับลูกจ้างที่ท างานในสถานประกอบการที่มีขนาดการจ้างงานระดับหนึ่ง ที่เรียกว่า การประกันสุขภาพที่
จัดการโดยสังคม (The Society-managed Health Insurance) ส าหรับบริษัทขนาดใหญ่ แต่ละบริษัทจะมี
หน้าที่จัดตั้ง ผู้ให้บริการประกันสุขภาพที่ไม่แสวงหาก าไรประจ าบริษัท (Firm based non-profit public
health insurers) ให้แก่ลูกจ้างในบริษัทของตนเอง ส าหรับผู้ที่ท างานในบริษัทขนาดเล็ก สมาคมประกัน
สุขภาพญี่ปุ่น (the Japan Health Insurance Association) ซึ่งเป็นสมาคมประกันสุขภาพของรัฐ จะเป็นผู้
ให้บริการประกันสุขภาพกลุ่ม (a collective health insurance) เรียกว่า ระบบประกันสุขภาพที่จัดการโดย
สมาคม (the Association-managed Health Insurance) นอกจากนั้น อาชีพพิเศษ เช่น ข้าราชการ ครู
และลูกจ้างโรงเรียนเอกชน แรงงานรายวันและกลาสี ได้มีการจัดตั้งสมาคมอาชีพทั่วประเทศแยกต่างหาก
ส าหรับผู้ที่มีอายุต่ ากว่า 75 ปี และไม่ครอบคลุมในการประกันสุขภาพจากอาชีพ จะได้รับการ
ประกันสุขภาพจากการประกันสุขภาพแห่งชาติ ผู้ให้บริการการประกันสุขภาพแห่งชาติ คือ เทศบาล รัฐบาล
ท้องถิ่นซึ่งอยู่ใกล้ชิดกับชุมชน ระบบนี้จะครอบคลุมผู้ที่ประกอบการเอง คนงานในภาคเกษตร ป่าไม้ และ
ประมง คนงานในสถานประกอบการขนาดเล็ก ผู้ที่ตกงาน และผู้รับบ านาญ ระบบการประกันสุขภาพเหล่านี้
ได้ให้บริการแก่ประชากรในวัยท างานและวัยสูงอายุทุกคนถ้วนหน้า (universal coverage) และครอบคลุม
การรักษาพยาบาล
(4) ปัญหาความเชื่อมโยงของข้อมูลในการดูแลรักษาผู้สูงอายุ
สาเหตุเกิดจากระบบข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วยยังไม่สามารถเชื่อมโยงถึงกันในหน่วยบริการต่าง ๆ
ผู้สูงอายุในสังคมไทยนิยมรักษากับแพทย์หรือโรงพยาบาลที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ข้อมูลจึงถูกบันทึกไว้
ในแต่ละแห่งโดยไม่เชื่อมถึงกัน ปัญหาที่ตามมาคือ ผู้ป่วยที่ผู้สูงอายุมักได้รับยาซ้ าซ้อน (polypharmacy)
ซึ่งยาเหล่านั้นอาจมีผลข้างเคียงต่ออาการของโรคอื่นที่เป็นอยู่ด้วย ควรมีการวางระบบ personal health
record ให้คนไข้ถือข้อมูลของตัวเอง เพื่อการรักษาหรือรับยาให้แพทย์ที่รักษาได้ทราบว่าก่อนหน้าได้รักษาหรือ
รับยาชนิดใดไปแล้วบ้าง ตลอดจนการผลักดันให้ใช้ระบบแพทย์ครอบครัวเป็นแพทย์เจ้าของไข้ที่รักษาอาการ
พื้นฐาน หากเป็นอาการป่วยเฉพาะด้าน การส่งต่อไปยังแพทย์ผู้เชี่ยวชาญต้องท าโดยแพทย์เจ้าของไข้ จะท าให้
สามารถเชื่อมโยงข้อมูลการรักษาถึงกันได้
(5) ปัญหาการถูกเลือกปฏิบัติของผู้สูงอายุที่เข้ารับบริการด้านสาธารณสุข
จากผลการส ารวจความคิดเห็นพบว่า เหตุการณ์ที่ถูกเลือกปฏิบัติมีหลากหลาย เช่น เจ้าหน้าที่ใน
โรงพยาบาลปฏิบัติไม่เหมาะสม พยาบาลใช้ค าพูดไม่สุภาพกับผู้สูงอายุที่เข้าไปใช้บริการ เป็นต้น ประเด็นนี้เป็น
ปัญหาในทางปฏิบัติที่พบเห็นได้แทบจะในทุกครอบครัวและทุกหน่วยบริการ เนื่องจากบุคลากรทางการแพทย์