Page 38 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

31

บุคคลที่มีปัญหาสถานะและสิทธิ สาม ยุทธศาสตร์การดำเนินการเชิงรุกและเชิงสร้างสรรค์เพื่อป้องกันการ

อพยพเข้ามาใหม่ และ สี่ ยุทธศาสตร์การบริหารจัดการ ซึ่งยุทธศาสตร์การกำหนดสถานะ ถือว่าเป็นประเด็น

สำคัญในการแก้ไขปัญหาเรื่องสัญชาติของบุคคลไร้สัญชาติ

โดยยุทธศาสตร์ที่มีความสอดคล้องและจำเป็นต่อกลุ่มคนไทยพลัดถิ่นคือ ยุทธศาสตร์การให้สิทธิขั้น
พื้นฐานแก่บุคคลที่มีปัญหาสถานะและสิทธิ โดยในครั้งนั้นได้มีการจัดกลุ่มบุคคลที่รอพิสูจน์สถานะบุคคล ซึ่งใน

กลุ่มไทยพลัดถิ่นจัดอยู่ในกลุ่มที่ได้รับการสำรวจจัดทำทะเบียนประวัติและบัตรประจำตัวบุคคลผู้ไม่มีสถานะ

ทางทะเบียนภายใต้ยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคลในครั้งนั้น คือ เฉพาะกลุ่มที่มีเลข

ขึ้นต้นบัตรประชาชนหมายเลข 0 ได้แก่ กลุ่มนักเรียนในสถานศึกษาที่ได้รับสวัสดิการจากรัฐบาลด้านการศึกษา

49
, กลุ่มคนไร้รากเหง้า,กลุ่มคนที่ทำให้ประโยชน์ให้กับประเทศ โดยพิจารณาเกี่ยวกับการให้สัญชาติจากกลุ่ม
บุคคลอ้างอิงตามการจัดกลุ่มบุคคลของสภาความมั่นคงแห่งชาติ โดยใช้สิทธิอาศัยตามทะเบียนราษฎร์ (ท.ร

13, ท.ร 14) และกลุ่มคนไร้รากเหง้า และกลุ่มผู้ทำประโยชน์ให้ประเทศ ที่มีรายการปรากฏชัดเจนอยู่แล้วตาม

ท.ร. 38 ก

ภายหลังจากยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคล ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการ

แก้ไขปัญหาคนไร้รัฐไร้สัญชาติในสังคมไทย ภายใต้แนวคิดการจัดการปัญหาความมั่นคงในมิติใหม่ โดย

คำนึงถึงความสมดุลของสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์และความมั่นคงของชาติควบคู่กัน ซึ่งมีหลักการที่สำคัญใน
การแก้ไขปัญหาความไร้รัฐ คือการสำรวจ กำหนดและพัฒนาสถานะบุคคล โดยเริ่มจากการสำรวจและจัดทำ

ทะเบียนประวัติกำหนดเลขประจำตัว 13 หลัก กำหนดสถานะบุคคลเป็น “บุคคลผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียน”

(ถือบัตรประจำตัวขึ้นต้นด้วยเลข 0) อย่างเป็นทางการของการบันทึกรายการบุคคลในฐานข้อมูลของกรมการ

ปกครอง คือบุคคกลุ่มนี้จะไม่ใช้คนไร้รัฐอีกต่อไป แต่เป็น “ราษฎรต่างด้าว” ของประเทศไทย
50

2.4 กฎหมาย/ประกาศ/คำสั่ง/หนังสือสั่งการเกี่ยวกับการจัดการปัญหาสถานะบุคคลของคนไทยพลัดถิ่น

2.4.1 กฎหมายแม่บท

พระราชบัญญัติสัญชาติฉบับที่ 5 พ.ศ. 2555 ประกาศราชกิจจานุเบกษา วันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2555

มีผลบังคับใช้วันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2555

สาระสำคัญ

49 สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, มติคณะรัฐมนตรีเรื่อง“ยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคล วันที่ 18
มกราคม 2548, เว็บไซต์ https://resolution.soc.go.th/, สืบค้นวันที่ 20 พฤศจิกายน 2564
50 สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา สำนักกรรมาธิการ 3, รายงานของคณะกรรมาธิการวิสามัญศึกษาปัญหาการบังคับใช้

กฎหมายและแนวทางแก้ไขการไร้สถานะและสิทธิของบุคคลในประเทศไทย วุฒิสภา เรื่องปัญหาสถานะและสิทธิของ
บุคคลในประเทศไทย, 2554, น.59