Page 55 - การสัมมนาทางวิชาการ หัวข้อ การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
P. 55
คว�มรุนแรงทุกรูปแบบโดยเฉพ�ะคว�มรุนแรงโดยก�รฆ่�ชีวิต
ของคนอื่น เกณฑ์ก�รวัดก�รทำ�ผิดศีล ๕ ตัวชี้วัดว่�มีอะไรบ้�ง
รู้ว่�สัตว์นั้นมีชีวิต มีจิตคิดจะฆ่� มีคว�มพย�ย�มที่จะฆ่�สัตว์ต�ย
ด้วยคว�มพย�ย�มฆ่�ครบองค์นี้เมื่อใด แสดงว่�ศีลข้อที่หนึ่งข�ด
นั้นคือ ก�รไม่ทำ�บ�ปทั้งปวง
ข้อที่สอง พระพุทธเจ้�ได้ว�งอะไรเอ�ไว้ บุคคลว่�ฆ่�ผู้อื่น
ไม่ชื่อว่�เป็นบรรพชิต “บรรพชิต” ไม่ได้หม�ยถึงพระ บรรพชิต
ในชีวิตขึ้นม� ในนิย�มพุทธศ�สน�มี ๒ คำ� รูปกับอรูป คำ�ว่� ก�ย ใจ รูป แปลว่� ผู้เว้นจ�กบ�ป อุดมก�รณ์พระพุทธศ�สน�จะต้องไม่เข้�ไปฆ่�
ชีวิต กลิ่น สี จะมีร่�งก�ยเป็นรูป ส่วนอรูป มีชีวิต กลิ่น สี เป็นน�มเป็นใจ ประหัตประห�รผู้ใดทั้งสิ้น อันนี้คือหลักก�ร
เร�ต้องมองแยกกัน ชีวิต ประห�รชีวิต คือ ก�รประห�รทั้งก�ยกับใจ ก�รประก�ศหลักก�รแบบนี้ ต้องก�รจะชี้ให้เห็นว่�
ไปพร้อมๆ กัน ไม่ได้ประห�รเฉพ�ะร่�งก�ยที่กระทำ�ผิด แต่ประห�รใจ อินเดียสมัยนั้นมีก�รฆ่�ม�กม�ย ฆ่�สัตว์บูช�เจ้�แม่ก�ลี
ไปด้วยทั้งสองอย่�ง ก็คือ จบไปพร้อมๆ กันนั้น คือ ก�รประห�ร พระพุทธเจ้�จึงต้องก�รประก�ศจุดยืนว่� พุทธเร�จะต้องไม่ทำ�แบบนั้น
ไม่ว่�จะเป็นคนหรือสัตว์ก็ฆ่�ไม่ได้ ฉะนั้นจึงเป็นจุดยืนของเร� จุดยืน
ทีนี้คุณค่�ของชีวิตอยู่ที่ไหน กลับม�ดูที่พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๕
พูดถึงเรื่องก�รเกิดเป็นมนุษย์นั้น ย�กเย็นเหลือเกิน พระพุทธเจ้�อุปม� ที่เป็นวิธีก�ร มี ๖ ประก�ร อ�ตม�หยิบม� ๑ ข้อเท่�นั้น อนูปฆ�โต
้
เหมือนกับเต่�ตัวหนึ่งต�บอด นำ�เต็มโลกใบนี้ เต่�ตัวหนึ่งลอยคออยู่ คือ ต้องไม่เข้�ไปฆ่�เข้�ไปทำ�ร้�ยเข� วิธีดำ�เนินก�รของพุทธต้อง
กล�งทะเล เต่�ต�บอด ร้อยปีโผล่ม�ครั้งหนึ่ง รูแอกนิดเดียว โผล่ให้ ไม่ดำ�เนินด้วยก�รฆ่� เป็นอยู่ด้วยก�รฆ่� หลักก�ร ๓ อุดมก�รณ์ ๔
้
ตรงกับรูแอก นำ�เต็มโลกแล้ว เร�จะรู้ได้ไงว่�อยู่ตรงไหน ลองคิดดูว่� วิธีก�ร ๖ พูดถึงก�รฆ่�ทั้งสิ้นเลยว่�นั่นไม่ใช้จุดยืนของพุทธศ�สน�
มันย�กเหลือเกิน แล้วชีวิตก�รเกิดเป็นมนุษย์ย�กกว่�ร้อยเท่� แล้วท่�นเห็นไหมว่� ขน�ดฆ่�มด ฆ่�สุนัข ฆ่�แพะตัวหนึ่งยังฆ่�ไม่ได้เลย
พันเท่� นั่นคือ ชีวิตมนุษย์ที่เร�เห็น พระพุทธเจ้�ว�งท่�ทีต่อ นับประส�อะไรกับก�รฆ่�มนุษย์ ฉะนั้นหลักก�รฆ่�จึงไม่สอดคล้อง
ก�รปฏิบัติต่อชีวิตมนุษย์ ต่อก�รฆ่�อย่�งไร พระพุทธเจ้�ประก�ศ กับพระพุทธศ�สน�ทั้งสิ้น ถ้�ผิดแล้วต้องฆ่� ฆ่�อะไรแล้วอย่�งไร
ไว้กับพระสงฆ์ ๑,๒๕๐ รูป ประโยคแรกที่พระพุทธเจ้�กล่�วคือ ฆ่�ม้� ฆ่�คนนี้ คือ สิ่งที่พระพุทธเจ้�พูดถึงก�รฆ่�เหมือนกันใน
ก�รไม่ทำ�บ�ปทั้งปวงผ่�นนิย�มศีล ๕ เป็นหลักปฏิบัติต่อสังคม เกสปุตตสูตร ได้กล่�วถึงเหตุก�รณ์ที่พระพุทธเจ้�ไปเจอน�ยเกสีที่เป็น
หลักศีล ๕ ข้อแรก ก�รไม่ฆ่�สัตว์แสดงว่� พระพุทธศ�สน�ปฏิเสธ คนฝึกม้� มีก�รซักถ�มกัน ดังนี้
54 55
การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
