Page 33 - การสัมมนาทางวิชาการ หัวข้อ การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
P. 33
และใช้ม�ตรก�รท�งเลือกที่ไม่ควบคุมคนให้ม�กขึ้น และในปัจจุบัน ก�รสำ�นึก คว�มตระหนักไม่ให้ทำ�ผิดอีกนั้น ควรทำ�อย่�งไรในบ้�นเร�
ทั่วโลกได้มีก�รรณรงค์เกี่ยวกับเรื่อง “ก�รไม่ควบคุม” กันม�กขึ้น จริงๆ ในศ�ลท่�นก็นำ�ม�ใช้ แต่ก็ต้องไปดูคุณภ�พอีกว่� ก�รที่
ยกตัวอย่�งเช่น ก�รรณรงค์เม�ไม่ขับ ครั้งแรกได้มีก�รคิด ม�คุยกันแล้วก็ส�ม�รถที่จะไม่ถูกจำ�คุก แต่ก็ต้องมีกระบวนก�ร
กันว่� ถ้�จะนำ�ไปขังคุกก็ไม่อย�กทำ�เพร�ะมันมีผลกระทบ ก็เลย ให้เกิดคว�มสำ�นึกและตระหนักถึงก�รกระทำ�คว�มผิดด้วย
คิดว่�คนที่เม�และขับ เร�ควรให้เข�ไปทำ�ง�นบริก�รสังคมไหม สำ�หรับแนวคิดนี้ ประเทศที่ริเริ่มในสมัยก่อนที่เป็นหลัก
พ�เข�ไปดูแลผลกระทบจ�กคนเม�แล้วขับ ถ้�จะเป็นคนที่เม� คือ แคน�ด� ได้มีก�รผลักดันเรื่องนี้ในระดับสหประช�ช�ติ ปัจจุบัน
แล้วขับที่ทำ�ร้�ยตัวเองหรือผู้อื่นให้พิก�ร รวมถึงก�รให้เข้�อบรม ท�งแคน�ด�ได้ชวนสถ�บันเพื่อก�รยุติธรรมแห่งประเทศไทย
เกี่ยวกับก�รเม�แล้วขับด้วย (องค์ก�รมห�ชน) ในก�รที่จะเข้�ไปร่วมมือกัน และแคน�ด�ก็
ในปัจจุบันนี้ท�งเลือกลงโทษท�งอื่นมีม�ก ไม่ต้องใช้ สนใจม�กในกรณีศึกษ�ของไทยที่ศ�ลไทยใช้คว�มพย�ย�มเรื่องนี้
คว�มรุนแรง เช่น ก�รคุมคว�มประพฤติ ถ้�ใครฝ่�ฝืนเงื่อนไข ตลอดเวล� ๑๐ ปีที่ผ่�นม� ส�ม�รถลดคดีในศ�ลได้ม�ก
ก�รคุมประพฤติที่ให้โอก�สไม่จำ�คุกแล้ว แต่ต้องม�ร�ยง�นตัว ประเด็นต่อม� เมื่อเร�ต้องตัดสินใจว่�เร�ต้องใช้ก�รลงโทษ
แต่ถ้�ฝ่�ฝืนให้มีหน่วยเฉพ�ะกิจที่ไปนำ�ตัวม�ได้ทันที หรือก�รร�ยง�นตัว ท�งอ�ญ�คือ ก�รจำ�คุกที่เร�ใช้ม�กที่สุด แต่ในเมื่อเร�จะต้องลงโทษ
ผ่�นเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งสิ่งเหล่�นี้มันส�ม�รถปรับกระบวนก�ร จำ�คุกใครแล้ว เร�ก็ต้องคำ�นึงถึงม�ตรฐ�นของสิทธิมนุษยชนด้วย
ที่ไม่ต้องใช้โทษจำ�คุกโดยไม่จำ�เป็น โดยมีกระบวนก�รที่เหม�ะสม เพร�ะว่�ในกติก�ระหว่�งประเทศว่�ด้วยสิทธิพลเมืองและ
ม�กกว่� เพื่อที่จะทำ�ให้คนที่ทำ�คว�มผิดได้สำ�นึกและสังคม สิทธิท�งก�รเมือง (ICCPR) ข้อ ๑๐ กำ�หนดว่� จุดประสงค์หลักของ
ก็ปลอดภัย เช่นเดียวกับเรื่องคว�มรุนแรงกับผู้หญิง ถ้�ถ�มผู้หญิง เรือนจำ�คือ ก�รแก้ไขฟื้นฟูและส่งเสริมก�รกลับสู่สังคมให้แก่
ที่ถูกส�มีใช้คว�มรุนแรง อย�กให้ส�มีติดคุกไหม? เข�ก็ไม่อย�ก ผู้ต้องขังอย่�งมีประสิทธิภ�พ ซึ่งเงื่อนไขคือ ก�รที่ต้องเค�รพใน
แต่ต้องก�รให้เลิกนิสัยแบบนี้ เป็นต้น สิทธิพื้นฐ�นของคว�มเป็นมนุษย์ของเข�เป็นเรื่องสำ�คัญม�ก
เรื่องต่อไปที่สำ�คัญที่เป็นแนวคิดนั้น ก็คือ แนวคิดยุติธรรม ซึ่งเป็นที่น่�ยินดีที่ประเทศของเร� โดยก�รนำ�ของพระเจ้�หล�นเธอ
สม�นฉันท์ (Restorative Justice) แนวคิดนี้มองว่�คว�มผิด พระองค์เจ้�พัชรกิติย�ภ�ทรงเริ่มในเรื่องของม�ตรฐ�นผู้ต้องขังหญิง
ที่เกิดขึ้นไม่ได้มีผลกระทบต่อรัฐอย่�งเดียว แต่กระทบกับ ทำ�ให้ประเทศไทยของเร� แม้จะได้งบประม�ณน้อยในเรื่องนี้ ก็มี
ผู้เสียห�ย กระทบต่อชุมชน เพร�ะฉะนั้นกระบวนก�รที่ให้ชุมชน เรือนจำ�ที่ท�งสถ�บันเพื่อก�รยุติธรรมแห่งประเทศไทย ร่วมกับองค์ก�ร
ให้คนที่กระทำ�คว�มผิด ให้ผู้เสียห�ย เข้�ม�พูดคุยกัน เพื่อที่จะห� ระหว่�งประเทศได้เข้�ไปประเมินเป็นเรือนจำ�ต้นแบบอยู่หล�ยแห่ง
ท�งออกเมื่อมันเกิดคว�มเสียห�ยขึ้นแล้ว จะเยียวย�คว�มเสียห�ย ในประเทศ เช่นเดียวกับผู้ต้องขังช�ย มีก�รพัฒน�ปรับปรุงสภ�พ
เรือนจำ�ขึ้นใหม่เช่นกัน
32 33
การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
