Page 63 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
P. 63
สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
การศึกษารวบรวมและจัดกลุ่มประเด็นผังเมือง
ที่เกี่ยวข้องกับสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
3.1 ผังเมืองกับสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน
การศึกษาวิจัยเรื่องผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นการ
ให้ความสำาคัญกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมในกระบวนการนโยบายสาธารณะด้าน
ผังเมือง ทั้งในช่วงก่อนการวางผัง ในระหว่างการวางผังและหลังการประกาศบังคับใช้ผังเมือง รวมถึงการนำา
ผังเมืองไปใช้ประโยชน์ในการปกป้องคุ้มครองสิทธิชุมชน
เจตนารมณ์ของการผังเมืองในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 ผังเมืองเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับ
คุณภาพชีวิตของบุคคล และชุมชน ในการนำามาซึ่งสุขลักษณะ ความสะดวกสบาย ความเป็นระเบียบ
ความสวยงาม การใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิน ความปลอดภัยของประชาชน สวัสดิภาพสังคม เพื่อส่งเสริม
เศรษฐกิจ สังคม สภาพแวดล้อม เพื่อดำารงรักษาหรือบูรณะสถานที่และวัตถุที่มีประโยชน์หรือคุณค่าในทาง
ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี และการบำารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติ
กระบวนการที่จะนำาไปสู่ผลลัพธ์บั้นปลายที่พึงประสงค์และเป็นธรรมในการผังเมือง จึงมิใช่เป็นเพียง
กระบวนการตามกฎหมายในการวางและจัดทำาผังเท่านั้น แต่เป็นกระบวนการนโยบายสาธารณะที่เป็นเรื่อง
ของส่วนรวม ที่ต้องเชื่อมโยงการพัฒนาในทุกระดับ และคำานึงถึงสิทธิส่วนบุคคล สิทธิชุมชน
กระบวนการผังเมืองอย่างมีส่วนร่วม ครอบคลุมตั้งแต่การให้ข้อมูล การรับฟังความคิดเห็น การปรึกษา
หารือ การวางแผนร่วมกัน การร่วมปฏิบัติ การร่วมตัดสินใจ การควบคุม และการติดตามตรวจสอบ
การศึกษานี้ได้เริ่มขึ้นในช่วงเวลาที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ยังไม่ได้
ถูกยกเลิก และรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวได้ให้ความสำาคัญของการมีส่วนร่วมและการใช้ประโยชน์จาก
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการผังเมืองไว้จึงนำาสาระที่ได้กำาหนดไว้มาประกอบ
การศึกษาในเรื่องการดำาเนินการในกระบวนการผังเมือง การใช้สิทธิการมีส่วนร่วม และสิทธิชุมชน ดังนี้
ม�ตร� 57 บุคคลย่อมมีสิทธิได้รับข้อมูล คำาชี้แจง และเหตุผลจากหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ
รัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่น ก่อนการอนุญาตหรือการดำาเนินโครงก�รหรือกิจกรรมใดที่อ�จมี
ผลกระทบต่อคุณภ�พสิ่งแวดล้อม สุขภ�พอน�มัย คุณภ�พชีวิต หรือส่วนได้เสียสำ�คัญอื่นใดที่เกี่ยวกับตน
หรือชุมชนท้องถิ่น และมีสิทธิแสดงความคิดเห็นของตนต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อนำาไปประกอบ
การพิจารณาในเรื่องดังกล่าว
62
