Page 136 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาเยาวชนหญิงที่ตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรกับมิติสิทธิมนุษยชน
P. 136
เห็นได้ชัดว่า แม้ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๐๑ - ๓๐๕ และข้อบังคับแพทยสภา
อนุญาตให้แพทย์ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมตามกฎหมายท�าแท้งได้ในสถานพยาบาล แต่ไม่ได้มี
บทข้อห้ามถึงการปฏิเสธการยุติการตั้งครรภ์ แพทย์ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม จึงเลือกที่จะ
ปฏิเสธยุติการตั้งครรภ์ให้กับผู้หญิงที่ขอบริการ ซึ่งถือว่าเป็นการละเมิดสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์
อย่างหนึ่ง โดยอาศัยความคิดความเชื่อของคนในชุมชนในพื้นที่แวดล้อมสถานพยาบาล สะท้อนให้เห็นว่า
เจ้าหน้าที่สาธารณสุขไม่ได้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ แต่ให้ความส�าคัญกับ
บรรทัดฐานทางสังคมในชุมชนที่ยังเต็มไปด้วยมายาคติมากกว่า เพราะสังคมไทยยังคงอ่อนไหวกับ
ประเด็นการท�าแท้ง มายาคติเกี่ยวกับการรักนวลสงวนตัวของผู้หญิงและการมีเพศสัมพันธ์เป็น
เรื่องต้องห้ามส�าหรับเยาวชน ซึ่งท�าให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขไม่สามารถบรรลุประเด็นสิทธิอนามัย
เจริญพันธุ์ได้ และน�าไปสู่การเข้าไม่ถึงบริการเกี่ยวกับการยุติการตั้งครรภ์ของเยาวชนได้ โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งเยาวชนหญิงในชุมชนนอกเมือง เพราะสถานที่ยุติการตั้งครรภ์ที่เจ้าหน้าที่สาธารณสุขแนะน�า
อยู่ในตัวเมือง ในกรุงเทพฯ ซึ่งฐานะทางเศรษฐกิจและการเดินทางเป็นอีกอุปสรรคหนึ่งในการเข้าถึง
สิทธิอนามัยเจริญพันธุ์ดังกล่าว ซึ่งอาจน�าไปสู่การยุติการตั้งครรภ์ที่ไม่ปลอดภัย
มากไปกว่านั้น จากการสัมภาษณ์เชิงลึก ในส่วนของเจ้าหน้าที่ฝ่ายส่งเสริมสนับสนุนของ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�าบลแห่งหนึ่ง ก็สะท้อนให้เห็นถึงระบบโครงสร้างระบบราชการที่ไม่เอื้อต่อ
การท�างานส่งเสริมเพื่อให้ข้อมูลในเชิงรุกแก่ชุมชน เนื่องจากการปรับโครงสร้างใหม่ของโรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพต�าบล ที่ดึงเอาเวลางานให้บริการประชาชนส่วนหนึ่งมามุ่งเน้นในการจัดท�าเอกสาร
เพื่อรายงานแก่หน่วยเหนือซึ่งเป็นต้นสังกัดที่มุ่งเน้นการตรวจประเมินเอกสารเป็นหลัก ท�าให้
การจัดบริการที่เป็นมิตรค่อนข้างท�าได้ยาก แม้ว่าจะมีเยาวชนหญิงที่ตั้งครรภ์มารับบริการจ�านวนมาก
ก็ตาม แต่ก็ยังไม่สามารถให้บริการเป็นการเฉพาะแยกจากกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ทั่วไปได้เนื่องจาก
ภาระงานดังกล่าวและจ�านวนบุคลากรที่มีไม่เพียงพอ น�าไปสู่การไม่บรรลุสิทธิอนามัยเจริญพันธุ์
ในการเข้าถึงความรู้ที่ถูกต้อง รอบด้าน และปลอดภัย
“เวลาที่น้องๆ เยาวชนท้องเข้ามารับบริการ เราไม่เคยปฏิเสธการให้บริการนะคะพี่
แต่เรายังไม่มีเวลาให้ข้อมูลเขาได้มากนัก บางทีหนูเข้าไปเยี่ยมบ้านคนไข้รายอื่นในชุมชน
ก็มักจะสอบถามว่ามีใครท้องบ้าง อย่าลืมแนะน�าให้เขามาฝากท้องที่โรงพยาบาลด้วยนะ
แต่ช่วงนี้ไม่ค่อยได้ลงเยี่ยมเลยเพราะก�าลังวุ่นเรื่องงานเอกสารที่เดี๋ยวหน่วยนั้นจะเอา
ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ // 135
