Page 203 - คู่มือการทำความเข้าใจ เรื่อง สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
P. 203
คู่มือ การทำาความเข้าใจ เรื่อง สิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง 201
เหมืองถ่านหินลิกไนต์ ที่เปิดทำาการในพื้นที่ตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. ๒๕๕๕ ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๖
ภายใต้การนำาของนาย ข ร่วมกับชาวบ้านได้รวมตัวกันจัดการชุมนุมประท้วงกว่าสัปดาห์หน้าที่ว่าการ
องค์การบริหารส่วนตำาบล (อบต.) ในเวลาต่อมา ผู้ชุมนุมได้สลายตัวเนื่องจากเจ้าหน้าที่ อบต. ได้
สัญญาว่าจะกระทำาการบางอย่าง สัปดาห์สุดท้ายของเดือนสิงหาคม นาย ข ได้ยื่นฟ้องต่อศาลปกครอง
เรียกร้องให้ศาลออกคำาสั่งระงับใบอนุญาตเปิดเหมืองกับนายทุนจนกว่าจะมีการประเมินผลกระทบ
ทางสิ่งแวดล้อมและสังคมจะแล้วเสร็จ
โจทย์จ�กข้อเท็จจริงของกรณีศึกษ�
ในกรณีนี้คุณทำางานในองค์กรสิทธิมนุษยชน ในวันที่ ๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๖ องค์กรของ
คุณให้คุณไปปฏิบัติการค้นหาข้อเท็จจริงอย่างเร่งด่วนในกรณีการถูกสังหารของ นาย ข องค์กรของ
คุณต้องการพิจารณาว่าจะดำาเนินการในกับกรณีนี้และหากดำาเนินการจะทำาอย่างไร และจะกำาหนด
ทิศทางการค้นหาข้อเท็จจริงในเรื่องนี้อย่างไร
ขั้นตอนก�รค้นห�ข้อเท็จจริง
๑. ระบุข้อมูลพื้นฐานที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์
ขั้นตอนแรกที่ต้องทำาคือการรวบรวม และจัดการข้อมูลที่มีอยู่ ด้วยคำาถามพื้นฐาน ดังนี้
v เกิดอะไรขึ้น (what) ตอบ นาย ข ถูกฆ่าตาย
v เกิดขึ้นเมื่อใด (when) ตอบ วันที่ ๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๖ ในเวลากลางวัน
v เกิดขึ้นที่ไหน (where) ตอบ นาย ข ถูกฆ่าตายที่หน้าบ้านของเขา
v เกิดขึ้นได้อย่างไร (how) ตอบ นาย ข ถูกยิง ๕ นัดในระยะประชั้นชิด
v ใครคือเหยื่อ ตอบ นาย ข นักกิจกรรมด้านสิ่งแวดล้อม และเป็นผู้นำาในการชุมนุม
ประท้วงต่อต้านเหมืองถ่านหินลิกไนต์
v ใครเป็นผู้กระทำา/ผู้ยิง ตอบ ยังไม่ทราบ
v ทำาไม (Why) การเสียชีวิตของนาย ข มีส่วนมาจากปัญหาความขัดแย้งกับใคร
หรือไม่ เขาถูกฆ่าเพราะว่าเขาเป็นนักกิจกรรมที่ต่อต้านการทำาเหมืองถ่านหินลิกไนต์
ในพื้นที่หรือไม่ เจ้าหน้าที่ของรัฐมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเสียชีวิตของนาย ข หรือไม่
เพื่อเป็นการค้นหาคำาตอบจากคำาถาม “ทำาไม” (why) นั้น ต้องพิจารณาบริบททาง
สังคม เศรษฐกิจ การเมืองในพื้นที่ที่มีการสังหารเกิดขึ้น
๒. พิจารณาบริบททางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง
คำาถามที่ช่วยในการตรวจสอบ มีดังต่อไปนี้
v การฆาตกรรมเกี่ยวข้องกับประเด็นส่วนตัวของ นาย ข หรือไม่
v ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหมืองถ่านหินลิกไนต์ในพื้นที่ คือใคร
