Page 13 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเรื่องการเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี

VIII

2. ขอคนพบจากการศึกษา

2.1 สถานการณการเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อเอชไอวีผลกระทบและเหตุปจจัย
2.1.1 สถานการณการเลือกปฏิบัติ
แมวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 จะมีบทบัญญัติที่วาดวยความเสมอภาค
5
และการไมเลือกปฏิบัติตามมาตรา 30 วรรคสาม และมีแนวปฏิบัติการปองกันและจัดการดานเอดสในสถาน
ประกอบกิจการของกระทรวงแรงงาน และแนวปฏิบัติแหงชาติวาดวยการปองกันและบริหารจัดการดานเอดส
ในสถานที่ทํางาน ที่ออกโดย คช.ปอ. แตจากขอมูลจากการศึกษา ทั้งจากการทบทวนเอกสารและการเก็บ

ขอมูลภาคสนามของโครงการ พบวา ในปจจุบันสถานการณการเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อ
เอชไอวี ยังปรากฏในทั้ง 3 ระดับ คือ ระดับกฎหมาย/นโยบาย ระดับสถาบันและระดับชุมชน ดังแสดง
รายละเอียดโดยสังเขปดังนี้

(1) การเลือกปฏิบัติระดับกฎหมาย มีการเลือกปฏิบัติในระเบียบยอยขององคกรบางแหง ในขั้นตอน
ของการรับสมัครงาน โดยเฉพาะที่ปรากฏในระเบียบของขาราชการตํารวจ และขาราชการฝายตุลาการ

อยางไรก็ดี เมื่อเปรียบเทียบกับสถานการณในตางประเทศ แมในประเทศที่มีกฎหมายหามเลือกปฏิบัติ อยางใน
กรณีเครือรัฐออสเตรเลีย และสหราชอาณาจักรเอง ก็ยังคงมีขอยกเวนในสถานการณดังกลาว ไดแก หลักการ
คุณลักษณะที่สําคัญอยางยิ่งตอการปฏิบัติงานประเภทนั้น ในคําพิพากษาศาลสูงในคดี X v
Commonwealth ของเครือรัฐออสเตรเลีย ในกรณีของการปฏิบัติหนาที่ทหาร ซึ่งใหความสําคัญกับสุขภาพ

ที่แข็งแรง หรือในขอยกเวนในการไมปฏิบัติตามกฎหมายการเลือกปฏิบัติในประเทศสหราชอาณาจักร ซึ่ง
ยกเวนไมบังคับในกรณีการประกอบอาชีพ เชน การรับราชการทหาร ตํารวจ และองคกรวิชาชีพ เชน เนติ
บัณฑิตยสภา (รายละเอียดดูในบทที่ 2)
แมวาจะมีความพยายามใหมีการปรับปรุงแกไขระเบียบทั้ง 2 ฉบับในประเทศไทย แตดูเหมือนความ

พยายามดังกลาวจะไมประสบผล การเลือกปฏิบัติในระดับกฎหมายในประเทศไทย จึงเปนเรื่องที่แกไขไดยาก
ที่สุด อยางไรก็ดี สําหรับกรณีผูติดเชื้อที่ทํางานในองคกรเหลานั้นอยูแลวในประเทศไทย เชน ในสังกัดสํานักงาน
ตํารวจแหงชาติ ก็มีการรับรองเปนลายลักษณอักษรวา จะใหการสนับสนุนและใหปฏิบัติงานตามปกติ
(2) การเลือกปฏิบัติระดับสถาบัน เปนระดับที่มีปญหากวางขวางที่สุด โดยเฉพาะในนโยบายการรับ

คนเขาทํางานในหลายประเภทกิจการ (รายละเอียดดูในตารางที่ 3) อยางไรก็ดี จากบทเรียนการดําเนินงาน
ของกลไกที่มีสวนในการสงเสริมและคุมครองสิทธิของผูติดเชื้อ การแกปญหาการเลือกปฏิบัติในระดับนี้ ดูจะมี
ความหวังมากกวา โดยเฉพาะเมื่อสามารถทําความเขาใจกับนายจาง และสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิง

นโยบายในองคกรเหลานี้ได แตความพยายามแกไขปญหาการเลือกปฏิบัติในระดับสถาบัน ไมวาจะเปนจาก
มาตรฐาน ASO THAILAND หรือจากความพยายามของอนุกรรมการฯ ภายใต คช.ปอ. และองคกรในภาค
ประชาสังคม มักจะประสบผลเฉพาะรายกรณี มีเพียงไมกี่กรณีที่สามารถผลักดันใหเปลี่ยนแปลงนโยบายของ
องคกรในภาพรวมได

5
รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 30 วรรคสาม “การเลือกปฏิบัติโดยไมเปนธรรมตอบุคคล
เพราะเหตุแหงความแตกตางในเรื่องถิ่นกําเนิด เชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ ความพิการ สภาพทางกายหรือสุขภาพ สถานะของ
บุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรม หรือความคิดเห็นทางการเมืองอันไมขัดตอ
บทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญ จะกระทํามิได”