Page 51 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2566
P. 51
การประเมิินสถานการณ์์ ปัญหาหรืออุปสรรคำ
3 สิทธิิมินุษยชน
“ ในปี 2566
ยังไม่พบกรัณ่ตัวอย่างที่่�ชัด้เจน
พัฒนาการหรือคำวามิก้าวหน้า แลี่ะเป็นรั้ปธุรัรัมในการันำาปรัะมวลี่กฎหมาย
ในัปี 2566 รัฐให้ความิสืำาคัญติ่อบีทบีาทของ วิธุีพิจารัณาความอาญา มาตรัา 161/1
นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัในัระด้ับีนัโยบีายและมิีกลไก แลี่ะมาตรัา 165/2 มาใช้ในคด้่
เพิื�อให้การคุ้มิครองที�กำาหนัด้ไว้ในัแผนัสืิทธิิมินัุษยชื่นั ของนักปกป้องสิที่ธุิมนุษยชน ”
แห่งชื่าติิ ฉบีับีที� 5 และแผนัปฏิิบีัติิการระด้ับีชื่าติิ
ว่าด้้วยธิุรกิจำและสืิทธิิมินัุษยชื่นั ระยะที� 2 รวมิถึง สื่วนัหนัึ�งเกิด้จำากการขาด้ความิร่้ความิเข้าใจำบีทบีาท
มิีผลการพิิจำารณ์าคด้ีของนัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั ของนัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั การนัำาบีทบีัญญัติิด้ังกล่าว
หลายคด้ีที�เป็นัพิัฒนัาการเชื่ิงบีวกทำาให้เกิด้ความิเชื่่�อมิั�นั มิาบีังคับีใชื่้เพิื�อมิุ่งให้ความิคุ้มิครองนัักปกป้อง 02
ติ่อการทำาหนั้าที�นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัและเป็นั สืิทธิิมินัุษยชื่นัจำ่งยังไมิ่สืัมิฤทธิิ�ผล นัอกจำากนัี�มิีข้อห่วง
แรงสืนัับีสืนัุนัที�ด้ีในัการผลักด้ันัการนัำาประมิวลกฎหมิาย กังวลติ่อสืถานัการณ์์การข่มิข่่คุกคามินัักปกป้อง
วิธิีพิิจำารณ์าความิอาญา มิาติรา 161/1 และ 165/2 สืิทธิิมินัุษยชื่นัที�ยังคงปรากฏิรายงานัอย่่เป็นัระยะ
มิาใชื่้ให้มิีประสืิทธิิภัาพิเพิื�อยุติิการด้ำาเนัินัคด้ีติ่อ การด้ำาเนัินัคด้ีกับีนัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัในัลักษณ์ะ
นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั โด้ยผลการพิิจำารณ์าคด้ี ที�เป็นัการ slapp ซ่�งสื่งผลให้นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั
ด้ังกล่าวสืามิารถนัำามิาเป็นักรณ์ีติัวอย่างเพิื�อใชื่้เป็นั ติ้องรับีภัาระที�เกิด้ข่�นัในัการติ่อสื่้คด้ีทั�งด้้านัเวลาและ
เกณ์ฑ์์หร่อเทียบีเคียงประกอบีการพิิจำารณ์าไมิ่รับีฟ้อง ค่าใชื่้จำ่าย เนัื�องจำากเจำ้าหนั้าที�หนั่วยงานัรัฐและภัาคเอกชื่นั การประเมิินสถานการณ์์ด้้านสิทธิิพลเมิืองและสิทธิิทางการเมิือง
สืำาหรับีคด้ีที�มิีพิฤติิการณ์์ในัลักษณ์ะเด้ียวกันักับีคด้ีที�ศาล ไมิ่เข้าใจำบีทบีาทและยอมิรับีการทำาหนั้าที�ในัฐานัะ
เคยมิีคำาพิิพิากษา ซ่�งจำะชื่่วยยกระด้ับีการคุ้มิครอง นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั สื่งผลให้การใชื่้เสืรีภัาพิ
นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัและป้องกันัการถ่ก slapp ในัการแสืด้งออก เสืรีภัาพิในัการแสืด้งความิคิด้เห็นั รวมิถึง
รวมิถึงกรณ์ีที�ศาลมิีคำาพิิพิากษาลงโทษผ่้กระทำาผิด้ติ่อ เสืรีภัาพิที�จำะแสืวงหา รับี และเผยแพิร่ข้อมิ่ลข่าวสืารของ
นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัและกำาหนัด้ให้ชื่ด้เชื่ยเยียวยา นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัไมิ่สือด้คล้องติามิที�ได้้รับีรอง
อันัถือเป็นัการอำานัวยความิยุติิธิรรมิให้แก่นัักปกป้อง ไว้ในักติิกา ICCPR ข้อ 19 รวมิถึงปัญหาการขาด้ความิร่้
สืิทธิิมินัุษยชื่นัและครอบีครัว สือด้คล้องติามิรัฐธิรรมินั่ญ ความิเข้าใจำเกี�ยวกับีขั�นัติอนัในัการติ่อสื่้คด้ีและอุปสืรรค
มิาติรา 25 และกติิกา ICCPR ข้อ 2 ซ่�งให้การรับีรอง ในัการเข้าถึงกองทุนัยุติิธิรรมิ ติลอด้จำนัยังไมิ่พิบีความิคืบีหนั้า
สืิทธิิของบีุคคลในัการได้้รับีการเยียวยากรณ์ีถ่กละเมิิด้ ที�สืำาคัญในัการปกป้องคุ้มิครองนัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นั
สืิทธิิหร่อจำากการกระทำาความิผิด้อาญาของบีุคคลอื�นั สืาเหติุสื่วนัหนัึ�งมิาจำากยังไมิ่มิีการกำาหนัด้นัิยามิคำาว่า
นัักปกป้องสืิทธิิมินัุษยชื่นัไว้ในักฎหมิายฉบีับีใด้ แมิ้เคย
ปรากฏิในัแผนัสืิทธิิมินัุษยชื่นัแห่งชื่าติิฉบีับีที� 1 โด้ยใชื่้ชื่่�อว่า
“ผ่้ปฏิิบีัติิงานัด้้านัสืิทธิิมินัุษยชื่นั” ด้ังนัั�นั
“ จึงจำาเป็นต้องอธุิบายหรัือกำาหนด้
นิยามให้เป็นไปในที่ิศที่างเด้่ยวกัน
เพ่�อให้การัปกป้องคุ้มครัองนักปกป้อง
สิที่ธุิมนุษยชนเกิด้ผิลี่อย่างเป็น
รั้ปธุรัรัมแลี่ะม่ปรัะสิที่ธุิผิลี่ ”
49
