Page 40 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2566
P. 40
ในัขณ์ะที�ประเทศไทยยังคงมิีโทษประหารชื่ีวิติ และได้้รับีการอนัุมิัติิเพิิ�มิข่�นักว่าปีก่อนัหนั้า รวมิถึง
ติามิกฎหมิายหลายฉบีับี กสืมิ. ได้้มิีข้อเสืนัอแนัะติ่อ การปรับีปรุงองค์ประกอบีคณ์ะอนัุกรรมิการให้
ครมิ. และหนั่วยงานัที�เกี�ยวข้องในัการทบีทวนัและแก้ไข ความิชื่่วยเหลือประจำำาจำังหวัด้ติามิข้อเสืนัอแนัะของ
กฎหมิายเพิื�อยกเลิกโทษประหารชื่ีวิติทั�งหมิด้ โด้ยใชื่้ กสืมิ. ทำาให้มิีสืัด้สื่วนัการอนัุมิัติิให้ความิชื่่วยเหลือจำาก
มิาติรการทางเลือกอื�นัแทนัเพิื�อให้เหมิาะสืมิกับี กองทุนัยุติิธิรรมิเพิิ�มิข่�นั ซ่�งสือด้คล้องกับีรัฐธิรรมินั่ญ
พิฤติิการณ์์การกระทำาความิผิด้และติ้องมิีกลไกที�เป็นั มิาติรา 25 และมิาติรา 68 รวมิทั�งกติิกา ICCPR ข้อ 2 (3)
หลักประกันัความิปลอด้ภััยให้แก่สืังคมิด้้วย ทั�งนัี� ในักรณ์ี ที�รับีรองให้บีุคคลที�ได้้รับีความิเสืียหายและถ่กละเมิิด้สืิทธิิ
ที�ยังไมิ่ยกเลิกโทษประหารชื่ีวิติ การลงโทษประหารชื่ีวิติ หร่อเสืรีภัาพิ หร่อจำากการกระทำาความิผิด้อาญาของ
ควรกระทำาเฉพิาะคด้ีอุกฉกรรจำ์ที�สืุด้ (the most serious บีุคคลอื�นัติ้องได้้รับีการเยียวยา สืำาหรับีการปรับีปรุง
crimes) ที�มิีความิร้ายแรงเท่านัั�นั แก้ไขปัญหาการด้ำาเนัินัคด้ีอาญาล่าชื่้าเพิื�อไมิ่ให้
21
ผ่้ติ้องขังติ้องเสืียสืิทธิิ ติร. มิีกำาหนัด้ระยะเวลาด้ำาเนัินังานั
02 เพิื�อให้ประชื่าชื่นัได้้รับีการพิิจำารณ์าคด้ีโด้ยไมิ่ล่าชื่้า
การประเมิินสถานการณ์์ เกินัความิจำำาเป็นัซ่�งสือด้คล้องติามิรัฐธิรรมินั่ญมิาติรา 68
3 สิทธิิมินุษยชน และกติิกา ICCPR ข้อ 14 (3) ที�กำาหนัด้ให้ประชื่าชื่นั
เข้าถึงกระบีวนัการยุติิธิรรมิได้้โด้ยสืะด้วกและรวด้เร็ว
นัอกจำากนัี� รัฐได้้จำัด้โครงการฝ้ึกอาชื่ีพิให้ผ่้พิ้นัโทษ
พัฒนาการหรือคำวามิก้าวหน้า มิีงานัทำาและมิีรายได้้ รวมิถึงสืนัับีสืนัุนัให้สืถานัประกอบีการ
รับีผ่้พิ้นัโทษเข้าทำางานั ซ่�งจำะแก้ไขปัญหาให้ผ่้ติ้องขัง
“ รััฐได้้ปรัับปรัุงกฎหมายที่่�เปลี่่�ยน ไมิ่ติ้องกลับีเข้าสื่่เร่อนัจำำาลด้ความิเสืี�ยงในัการกลับีไป
โที่ษที่างอาญาหรัือมาตรัการัลี่งโที่ษ กระทำาความิผิด้ซำ�า สือด้คล้องกับีกติิกา ICCPR ข้อ 10 (3)
ให้เหมาะสมกับสภาพความรั้ายแรัง ในัการฟ้�นัฟ่ทางสืังคมิให้แก่ผ่้พิ้นัโทษและระบีบีที�จำะให้
ของการักรัะที่ำาความผิิด้ เพ่�อไม่ให้บุคคลี่ ความิชื่่วยเหลือหลังการปล่อยติัว
ต้องรัับโที่ษเกินสมควรั ”
ปัญหาหรืออุปสรรคำ
โด้ยความิผิด้ทางพิินััยมิีการชื่ำาระค่าปรับีเป็นัพิินััย แติ่ไมิ่มิี มิีข้อจำำากัด้ที�ประชื่าชื่นัสื่วนัใหญ่ยังไมิ่ทราบีภัารกิจำ
การประเมิินสถานการณ์์ด้้านสิทธิิพลเมิืองและสิทธิิทางการเมิือง
การจำำาคุกหร่อกักขังแทนัค่าปรับีเพิื�อมิิให้ประชื่าชื่นั ของกองทุนัยุติิธิรรมิ และในัการขอรับีความิชื่่วยเหลือ
ติ้องถ่กจำำาคุกจำากฐานัะทางเศรษฐกิจำ รวมิถึงถ่กบีันัทึก ผ่้ยื�นัคำาขอติ้องขอเอกสืารจำากหนั่วยงานัที�เกี�ยวข้อง
ประวัติิอาชื่ญากรรมิ สื่งผลกระทบีติ่อการด้ำารงชื่ีวิติ ซ่�งไมิ่สืามิารถควบีคุมิระยะเวลาได้้ ทำาให้ได้้รับีความิชื่่วยเหลือ
ของประชื่าชื่นัอันัเป็นัหลักประกันัเพิื�อความิเป็นัธิรรมิ ล่าชื่้า อีกทั�งการให้ความิชื่่วยเหลือผ่้ถ่กละเมิิด้สืิทธิิมินัุษยชื่นั
และลด้ความิเหลื�อมิลำ�าทางสืังคมิ อีกทั�งการให้ประชื่าชื่นั หร่อผ่้ได้้รับีผลกระทบีจำากการถ่กละเมิิด้สืิทธิิมินัุษยชื่นั
เข้าถึงสืิทธิิติ่างๆ ในักระบีวนัการยุติิธิรรมิติามิเจำตินัารมิณ์์ ยังมิีจำำานัวนันั้อย แมิ้ว่าจำะมิีการปรับีปรุงอัติราสื่วนั
ของกฎหมิายทั�ง 2 ฉบีับี ได้้แก่ พิ.ร.บี. ค่าติอบีแทนั ระหว่างภัาคประชื่าสืังคมิกับีหนั่วยงานัราชื่การในั
ผ่้เสืียหาย และค่าทด้แทนัและค่าใชื่้จำ่ายแก่จำำาเลย คณ์ะอนัุกรรมิการระด้ับีจำังหวัด้แล้วสืำาหรับีการด้ำาเนัินั
ในัคด้ีอาญา พิ.ศ. 2544 และ พิ.ร.บี. กองทุนัยุติิธิรรมิ คด้ีอาญาล่าชื่้า
พิ.ศ. 2558 มิีจำำานัวนัผ่้ยื�นัคำาขอรับีความิชื่่วยเหลือ
21 จำาก รายงานัข้อเสืนัอแนัะ ที� 10/2566 เร่�อง ข้อเสืนัอแนัะมิาติรการและการแก้ไขปรับีปรุงกฎหมิายที�มิีโทษประหารชื่ีวิติเพิื�อให้สือด้คล้อง
38 กับีหลักสืิทธิิมินัุษยชื่นั.
