Page 93 - รายงานศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยผังเมืองกับการคุ้มครองสิทธิชุมชนและสิทธิการมีส่วนร่วมของประชาชน

สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

ประเด็นปัญห�ผังเมือง

เป็นกรณีที่มีการออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานผลิตพลังงานไฟฟ้าในพื้นที่ที่กฎกระทรวง

ให้ใช้บังคับผังเมืองรวมจังหวัดปราจีนบุรี พ.ศ. 2555 ประกาศบังคับใช้ 2 พฤศจิกายน 2555 กำาหนดให้เป็น

ที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม ห้ามมิให้ประกอบกิจการโรงงานผลิตพลังงานไฟฟ้า

คว�มเห็นของหน่วยง�นที่เกี่ยวข้อง ในประเด็นปัญห�ผังเมือง

กรมโยธ�ธิก�รและผังเมือง

กรณีคณะกรรมการกำากับกิจการพลังงานได้ออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานผลิตไฟฟ้าให้แก่
ผู้ประกอบการดังกล่าวเป็นไปตามกฎหมายผังเมืองหรือไม่นั้น ต้องพิจารณาตามพระราชบัญญัติการผังเมือง

พ.ศ. 2518 มาตรา 27 ซึ่งวางหลักไว้ว่า “ในเขตที่ได้มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมแล้ว ห้ามบุคคลใด

ใช้ประโยชน์ที่ดินผิดไปจากที่ได้กำาหนดไว้ในผังเมืองรวมหรือปฏิบัติการใดๆ ซึ่งขัดกับข้อกำาหนดของ

ผังเมืองรวมนั้น ยกเว้นกรณีเจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินได้ใช้ประโยชน์ที่ดินมาก่อนที่จะมีกฎกระทรวง
ให้ใช้บังคับผังเมืองรวมและจะใช้ประโยชน์ที่ดินเช่นนั้นต่อไปเมื่อมีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมแล้ว”

และการพิจารณาว่ากรณีอย่างใดจะถือได้ว่า “ได้ใช้ประโยชน์ที่ดินมาก่อน” นั้น คณะกรรมการกฤษฎีกาได้ให้

ความเห็นเป็นหลักเกณฑ์แนวทางปฏิบัติสรุปได้ดังนี้

(1) ถ้าเป็นการดำาเนินการที่ไม่มีกฎหมายห้ามหรือกำาหนดหลักเกณฑ์ไว้โดยเฉพาะว่าจะต้องได้รับ

อนุญาตหรือได้รับอนุมัติจากหน่วยงานหรือองค์กรใดก่อน จำาต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆ ไปว่า
ได้ใช้ประโยชน์ที่ดินตามความเป็นจริงแล้วหรือไม่ หรือ

(2) ถ้าเป็นการดำาเนินการที่มีกฎหมายห้ามหรือกำาหนดหลักเกณฑ์ไว้โดยเฉพาะว่าจะต้องได้รับ

อนุญาตหรือได้รับอนุมัติจากหน่วยงานหรือองค์กรใดหรือต้องดำาเนินการตามขั้นตอนเช่นใดก่อนย่อมไม่อาจ
ถือเอาการใช้ประโยชน์ที่ดินตามความเป็นจริงได้ แต่ต้องพิจารณาจากการได้รับอนุญาตหรือได้รับอนุมัติ

หรือการได้ปฏิบัติตามขั้นตอนของกฎหมายเป็นสำาคัญ สำาหรับการดำาเนินการบางเรื่องที่คาบเกี่ยวกับ

กฎหมายอื่นและต้องได้รับอนุญาตตามกฎหมายหลายฉบับ โดยมีการอนุญาตให้ก่อสร้างอาคารเป็นขั้นตอน
สุดท้ายรวมอยู่ด้วย กรณีที่ผู้ยื่นคำาขอได้รับใบอนุญาตหรือได้รับอนุมัติหรือได้ปฏิบัติตามขึ้นตอนของกฎหมาย

อื่นก่อนได้รับอนุญาตให้ก่อสร้างอาคารนั้น ย่อมถือได้ว่ามีการใช้ประโยชน์ที่ดินมาก่อนแล้วเช่นกัน และ

สำาหรับกรณีโครงการโรงไฟฟ้าชีวมวลฯ ที่ตั้งอยู่ในที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม บริเวณหมายเลข

4.40 ซึ่งมีข้อกำาหนดห้ามประกอบกิจการโรงงานผลิตพลังงานไฟฟ้า ตามกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม
จังหวัดปราจีนบุรี พ.ศ. 2555 ใช้บังคับเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2555 และเมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่ายังไม่มี

การอนุญาตในระดับจังหวัดและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้ดำาเนินการตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องประการใด

ก่อนวันที่กฎกระทรวงฯ ใช้บังคับ จึงถือไม่ได้ว่ามีการใช้ประโยชน์ที่ดินมาก่อนที่จะเข้าข้อยกเว้นตามมาตรา 27
วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518 การอนุมัติอนุญาตจึงต้องอยู่ภายใต้บังคับกฎกระทรวงฯ

92