Page 684 - รายงานผลการศึกษาวิจัย ฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

่
่
ปาไม้ลงในระวางรูปถ่ายทางอากาศ ฯลฯ ตลอดจนกฎหมายปาไม้หลัก 5 ฉบับ ได้แก่กฎหมาย พ.ร.บ.
่
่
ปาไม้ พุทธศักราช 2484 พ.ร.บ. ปาสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 พ.ร.บ. อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 พ.ร.บ.
่
่
สงวนและคุ้มครองสัตว์ปา พ.ศ. 2535 และ พ.ร.บ.สวนปา พ.ศ. 2535
สําหรับที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน (ส.ป.ก.) มีลักษณะพฤติกรรมรุนแรงที่ก่อให้เกิดข้อพิพาท ขัดแย้ง
และการละเมิดสิทธิของเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ได้แก่ การจัดที่ดินทับซ้อน การออกเอกสารรับรอง
ั
สิทธิล่าช้า การดําเนินคดีราษฎรที่มีข้อพิพาท โดยมีสาเหตุจากปญหาในเขตที่ดินปฏิรูปเกี่ยวข้องกับ
พ.ร.บ. ปฏิรูปที่ดิน นโยบายเร่งรัดการปฏิรูปที่ดิน 4 ล้านไร่ที่ส่งผลทําให้เกิดการประกาศเขตปฏิรูป
ที่ดินครอบคลุมทั้งอําเภอทับซ้อนที่ดินของชุมชน เอกชนและที่ดินของรัฐประเภทอื่น ๆ เช่น ที่ราชพัสดุ
่
ที่ปาไม้ ที่สาธารณะประโยชน์ เป็นต้น จนต้องมีการทําบันทึกข้อตกลงระหว่าง ส.ป.ก. กับกรมธนารักษ์
ั
่
กรมที่ดิน และกรมปาไม้ เพื่อแก้ไขปญหาดังกล่าว ทําให้ราษฎรเกิดความสับสนและอาจเสียสิทธิในการ
ครอบครองทําประโยชน์ในที่ดิน นอกจากนั้น ยังมีสาเหตุมาจากการจัดที่ดินให้ผู้ไม่มีคุณสมบัติ การจัดที่ดิน
่
่
่
ปฏิรูปทับพื้นที่ปาชุมชน การจัดที่ดินล่าช้าทําให้หน่วยงานปาไม้อ้างว่ายังเป็นพื้นที่ปาและถูกจับกุม
ั
ดําเนินคดี ส่งผลให้เกิดปญหาราษฎรไม่สามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ที่ดินไม่ได้หรือไม่ได้รับเอกสาร
รับรองสิทธิ การที่ ส.ป.ก.อนุญาตให้หน่วยงานราชการมาใช้ที่ดินที่ราษฎรได้รับสิทธิอยู่แล้ว เช่น
เขื่อนประแสร์ ด่านสะเดา การนํากฎหมายไปปฏิบัติไม่ก่อให้เกิดความเป็นธรรมแก่เกษตรกรในการ
ั
จัดสรรที่ดิน การเลือกปฏิบัติของเจ้าหน้าที่ ตลอดจนปญหาจากการนิยามความหมายของเกษตรกร
นโยบายกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการละเมิดสิทธิ ประกอบด้วย นโยบายการเร่งรัดการปฏิรูป
ที่ดินตามมติครม. วันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2536 ที่ทําให้เกิดการประกาศเขตปฏิรูปที่ดินซ้อนทับพื้นที่

อื่น, พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518, พ.ร.บ.การปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมฉบับ
แก้ไขเพิ่มเติม ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2532, รัฐไม่ปฏิบัติตามนโยบายกองทุนปฏิรูปที่ดิน ทําให้การปฏิรูปที่ดิน
ล่าช้า ส่งผลทําให้เกษตรกรไม่สามารถรักษาที่ดินไว้ได้ และทําให้เกษตรกรที่ได้รับอนุญาตไม่ได้รับการ

สนับสนุนในด้านสาธารณูปโภคที่เหมาะสมเท่าที่ควร
สําหรับที่ดินเอกชน ที่ราชพัสดุ และที่สาธารณะประโยชน์ มีลักษณะพฤติกรรมรุนแรง
ที่ก่อให้เกิดข้อพิพาท ขัดแย้ง และการละเมิดสิทธิที่คล้ายคลึงกัน ได้แก่ การพิพาทแนวเขตที่ดินในที่ดิน

มีเอกสารสิทธิ/หนังสือสําคัญสําหรับที่ดิน หน่วยงานราชการไม่ดําเนินการออกเอกสารสิทธิ การออกเอกสาร
สิทธิและหนังสือสําคัญสําหรับที่ดินผิดพลาดคลาดเคลื่อน ผิดแปลง ออกทับที่ราษฎร และคัดค้านการ
ออกเอกสารของราษฎร ตลอดจนมีหน่วยงานราชการเข้าใช้ประโยชน์สร้างความเสียหายแก่ทรัพย์สิน

ของราษฎร เจ้าหน้าที่รัฐใช้วิธีการรุนแรงในการขับไล่ ข่มขู่ คุกคาม ดําเนินคดี โครงการรัฐดําเนินการ
ก่อนได้รับอนุญาตให้ใช้พื้นที่ มีการอนุญาตให้ใช้ประโยชน์พื้นที่ที่ราษฎรและชุมชนครอบครองใช้

ประโยชน์อยู่ นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิที่ดินเอกชน ได้แก่ ประมวลกฎหมายที่ดิน มาตรา 61
ั
เหตุปจจัยแห่งพฤติกรรมรุนแรงเกิดจากการที่ราษฎรไม่มีส่วนร่วมในกระบวนการพิสูจน์สิทธิ
และหน่วยงานงานราชการบีบบังคับให้ราษฎรเช่าพื้นที่ กระทบสิทธิในทรัพย์สินของเอกชน เช่น
เจ้าหน้าที่รัฐไม่ดําเนินการเวนคืนตามกฎหมาย เจ้าหน้าที่รัฐไม่ดําเนินการขอใช้ประโยชน์ในที่ดินตาม

กฎหมาย และเจ้าหน้าดําเนินโครงการรุกลํ้าที่ดิน หน่วยงานราชการอ้างว่าเป็นที่ดินที่หน่วยราชการ
เคยใช้ประโยชน์แต่ไม่มีหลักฐานยืนยัน และขอบเขตการใช้ประโยชน์ไม่แน่นอน ราษฎรไม่ทราบการ

10‐2