Page 12 - รายงานสรุปผลการดำเนินโครงการฝึกอบรมหลักสูตรการคุ้มครองการละเมิดสิทธิชุมชน สิทธิในที่ดิน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม สำหรับเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ระหว่างวันที่ 19-23 สิงหาคม 2566 ณ โรงแรมกรุงศรีริเวอร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

๑๐

ประชาชนหรือชุมชนหรือสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง รัฐต้องด าเนินการให้มีการศึกษา และประเมินผลกระทบ
ต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนหรือชุมชน และจัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของผู้มี
ส่วนได้เสียประชาชนและชุมชนที่เกี่ยวข้องก่อน เพื่อน ามาประกอบการพิจารณา ด าเนินการหรืออนุญาต

ตามที่กฎหมายบัญญัติ
- บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิได้รับข้อมูล ค าชี้แจง และเหตุผลจากหน่วยงานของรัฐก่อน
การด าเนินการ
- ในการด าเนินการหรืออนุญาตตามวรรคหนึ่ง รัฐต้องระมัดระวังมิให้เกิดผลกระทบต่อ

ประชาชน ชุมชน สิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพน้อยที่สุด และต้องด าเนินการให้มีการ
เยียวยา ความเดือดร้อนหรือเสียหายให้แก่ประชาชนหรือชุมชนที่ได้รับผลกระทบอย่างเป็นธรรมและโดยไม่
ชักช้า

3. สิทธิชุมชนในการเข้าถึงความยุติธรรมตามรัฐธรรมนูญ
- สิทธิเสนอเรื่องราวร้องทุกข์ต่อหน่วยงานของรัฐและได้รับแจ้งผลการพิจารณาโดยรวดเร็ว

มาตรา ๔๑ (๒)
- สิทธิฟ้องหน่วยงานของรัฐให้รับผิดเนื่องจากการกระท าหรือการละเว้นการกระท าของ
ข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยงานของรัฐ มาตรา ๔๑ (๓)

4. สิทธิเชิงกระบวนการ

- สิทธิในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร (Right to Know) การสนับสนุนให้ประชาชนโดยเฉพาะ
การรับรู้ข้อมูลที่เกี่ยวกับโครงการที่ก่อให้เกิดผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ
- สิทธิการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจของรัฐ (Participation in Decision-Making
Process) การสนับสนุนให้ประชาชนหรือสาธารณชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจในโครงการอันอาจก่อให้เกิด
ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม

- สิทธิการเข้าถึงความยุติธรรมในคดีและข้อพิพาททางสิ่งแวดล้อม (Access to Justice)

Module 4 การวิเคราะห์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง

หัวข้อวิชา : ผู้ถูกละเมิด/ได้รับผลกระทบ ผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นผู้ละเมิด หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และอื่น ๆ
การวิเคราะห์กรณีการละเมิดสิทธิมนุษยชน

ระยะเวลา : จ านวน 3 ชั่วโมง

วิทยากร : ดร.สุรินทร์ อ้นพรหม
อาจารย์วีณา น าเจริญสมบัติ

ขอบเขตเนื้อหา :
น าความรู้เรื่องกลไกการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนทั้งในระดับประเทศ และระหว่างประเทศ

แนวคิดการคุ้มครองสิทธิที่ดิน และสิทธิการมีส่วนร่วมของชุมชนที่ได้ศึกษาใน Module 1 – 3 มาอธิบาย
กรณีศึกษาการละเมิดสิทธิที่ดินและสิทธิชุมชน 6 กรณี และแบ่งกลุ่มเพื่อวิเคราะห์หาผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง
ความรู้สึกที่มีต่อกรณีศึกษา ผลกระทบที่เกิดกับชุมชน กฎหมายหรือระเบียบที่เกี่ยวข้อง ข้อมูลหรือเอกสาร
หลักฐานที่ใช้ประกอบการแสวงหาข้อเท็จจริงทั้งของหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน รวมถึงการลงพื้นที่และ

สรุปประเภท และบทบาทของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ และข้อมูลที่จะสืบหาต่อเพื่อแก้ไขปัญหา
ทั้งในระยะเร่งด่วนและระยะยาว หรือแนวทางการแก้ไขปัญหาเชิงระบบในอนาคตได้อย่างเหมาะสม