Page 93 - รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน (ฉบับสมบูรณ์)

บทที่ 2
แนวคิดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

อย่างไรก็ตาม จากการบังคับใช้มาตรการดังกล่าว พบว่ามีการข่มขู่คุกคาม ไล่รื้อ และด าเนินคดีกับ

ชุมชนซึ่งอาศัยอยู่ในเขตป่าเป็นจ านวนมาก โดยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 ส านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
แห่งชาติ (กสม.) ได้รับเรื่องร้องเรียนจ านวนมาก อ้างว่าได้รับความเดือดร้อนจากปฏิบัติการตามหน้าที่ของ

เจ้าหน้าที่ ตามมาตรการ “ทวงคืนผืนป่า” ตามค าสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 64/2557 และ

ที่ 66/2557 โดยกล่าวอ้างว่าเจ้าหน้าที่ด าเนินการโดยการข่มขู่ คุกคามต่อชีวิตและเสรีภาพ และยึดท าลาย
89
พืชผลของราษฎรโดยปราศจากการพิสูจน์ข้อเท็จจริง

ทั้งนี้ กลุ่มจับตาปัญหาที่ดิน (Land Watch) ภายใต้การสนับสนุนของส านักประสานการพัฒนาสังคม
สุขภาวะ (สปพส.) ได้เปิดเผยรายงานเรื่อง “ผลกระทบปฏิบัติการตามค าสั่ง คสช. ฉบับที่ 64/2557 ฉบับที่

66/2557 และแผนแม่บทการแก้ไขปัญหาการท าลายทรัพยากรป่าไม้ การบุกรุกที่ดินของรัฐ และการบริหาร
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน” สรุปได้ดังตาราง

ตารางแสดงลักษณะผลกระทบจากค าสั่ง คสช. จ าแนกรายภาค

ลักษณะผลกระทบ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคใต้ รวม
1. ข่มขู่คุกคาม ไล่รื้อ และด าเนินคดีในพื้นที่ 0 115 111 226
สาธารณะประโยชน์/พื้นที่สัญญาเช่า
2. ไล่รื้อ ตัดฟันท าลายพืชผลอาสินในเขต 21 146 120 287
ป่าสงวนแห่งชาติ อุทยานแห่งชาติ และเขต
รักษาพันธุ์สัตว์ป่าโดยใช้ค าสั่งทางปกครอง
3. จับกุมด าเนินคดี 72 93 3 168
รวมทั้งหมด 93 354 234 681
ที่มา: กลุ่มจับตาปัญหาที่ดิน (Land Watch)

ต่อมามีค าสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ฉบับที่ 9/2562 ลงวันที่ 9 กรกฎาคม 2562
ยกเลิกประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ค าสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ และค าสั่งหัวหน้าคณะรักษา

ความสงบแห่งชาติ บางฉบับที่หมดความจ าเป็น ทั้งหมด 66 ฉบับ ซึ่งรวมถึงค าสั่งที่ 64/2557 และค าสั่งที่

66/2557 ซึ่งเป็นเรื่องมาตรการทวงคืนผืนป่า แต่ยังคงค าสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 3/2559
เรื่อง การยกเว้นการใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยการผังเมืองและกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคารในพื้นที่เขต

พัฒนาเศรษฐกิจพิเศษไว้

89 ข้อเสนอแนะคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่ 1/2560 เรื่อง ข้อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางและข้อเสนอในการ
ปรับปรุงกฎหมายเพื่อแก้ไขปัญหาเขตป่าสงวนแห่งชาติและเขตอุทยานแห่งชาติกับที่ดินเอกชนทับซ้อนกัน และกรณีราษฎรได้รับ
ความเดือดร้อนจากมาตรการทวงคืนผืนป่าตามค าสั่งคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ 64/2557 ลงวันที่ 14 มิถุนายน 2557 และ
ที่ 66/2557 ลงวันที่ 17 มิถุนายน 2557

สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 2-75