Page 90 - สมเด็จพระราชินีนาถกับงานสิทธิมนุษยชน
P. 90
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงให้ความสำาคัญต่อการอ่านออกเขียนได้เป็น
อย่างยิ่ง ถึงขนาดที่บางครั้งทรงพระมหากรุณาชักชวนให้ชาวบ้านที่ได้ทรงพบปะอ่านหนังสือด้วย
วิธีการที่ทรงอ่านพระราชทานเสียด้วยซำ้า รายละเอียดเรื่องนี้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชนิพนธ์ว่า
“...ตั้งแต่ข้าพเจ้าอายุเพียงสิบปีเศษกระมัง ได้ยินแต่สมเด็จแม่ทรงปรารภ
ให้ฟังว่า คนบางคนได้เข้าโรงเรียนเล่าเรียนหนังสือ แต่เมื่อจบการศึกษาภาคบังคับ
ออกจากโรงเรียนมานานแล้ว ไม่มีโอกาสอ่านหนังสือ ก็อาจจะลืมได้ ที่ได้เห็น
จำาได้ติดตาคือ เวลาไปหัวหิน ขณะที่พวกเราเด็กๆ ไปเล่นทราย เก็บหอย สมเด็จแม่
กับผู้ใหญ่ที่ตามเสด็จจะช่วยกันสอนชาวบ้านละแวกนั้นที่มานั่งเฝ้าให้อ่านหนังสือ
คนไหนตั้งใจเรียนดีได้รับพระราชทานรางวัลด้วย ทรงเลือกซื้อหนังสือที่ใช้สอนด้วย
พระองค์เอง ข้าพเจ้าจำาไม่ได้แล้วว่ามีเรื่องอะไรบ้าง ดูเหมือนจะมีพุทธประวัติ
ที่เขาทำาเป็นหนังสือภาพ...”
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โปรดการอ่านหนังสือเป็นอย่างยิ่ง แม้ทรงมี
พระราชกิจมากมาย แต่ก็ทรงจัดสรรเวลาเพื่อจะได้ทรงพระอักษรอย่างสมำ่าเสมอ ทรงเลือกซื้อหนังสือ
ด้วยพระองค์เอง และทรงซื้อพระราชทานพระราชโอรสธิดาด้วย แม้พระราชโอรสธิดาเจริญพระชนม์
มากแล้วก็ยังได้รับพระราชทานหนังสืออยู่บ่อยๆ ทรงสนับสนุนให้เด็กๆ อ่านหนังสือมากกว่าดูโทรทัศน์
เพราะหนังสือเป็นทางเลือกที่มีความหลากหลายมากกว่า บางคราวเมื่อทรงอ่านบทความหรือหนังสือ
ภาษาอังกฤษที่มีเนื้อความน่าสนใจ ชวนคิด ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดแปลขึ้นสำาหรับทำาสำาเนา
พระราชทานข้าราชบริพารและผู้ที่ทรงใกล้ชิดคุ้นเคย หนังสือบางเล่มที่โปรดมากเป็นพิเศษโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งหนังสือที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บันทึกเป็นเทปเสียง บางครั้ง
ถึงกับทรงพระราชอุตสาหะอ่านหนังสือเล่มนั้นด้วยพระองค์เอง เช่น หนังสือเรื่องกองทัพธรรม ของ
อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ และหนังสือเรื่องพระอานนท์พุทธอนุชา ของอาจารย์วศิน อินทสระ เป็นต้น
เพื่อที่จะได้พระราชทานเทปบันทึกเสียงเหล่านั้นเป็นของเยี่ยมไข้ เมื่อสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ประชวรก็ทรงนำามาเปิดพระราชทาน และผู้เจ็บไข้ได้ป่วยอีกหลายรายก็ได้รับ
พระราชทานเทปนี้ด้วย
พระราชกรณียกิจที่ทรงส่งเสริมการศึกษานอกระบบอย่างเป็นรูปธรรมอีกเรื่องหนึ่ง
คือ เรื่องการจัดตั้ง ศาลารวมใจ ซึ่งเป็นพระราชกรณียกิจที่ทรงริเริ่มขึ้นเมื่อราว พ.ศ. ๒๕๑๙
ตามท้องถิ่นที่ห่างไกลต่างๆ ศาลานี้เป็นเรือนหลังเล็กสร้างอย่างเรียบง่ายด้วยวัสดุท้องถิ่นสำาหรับเก็บ
หนังสือพระราชทานรวมตลอดถึงหนังสือและวารสารอื่นที่ให้ความรู้ความบันเทิง และเรื่องราวเกี่ยวกับ
การงานอาชีพ บางที่มีโทรทัศน์พระราชทานอยู่ด้วย ทรงเลือกชาวบ้านในละแวกนั้นสามสี่คนผลัดกัน
ทำาหน้าที่เป็นผู้ดูแลทำานองบรรณารักษ์ รับพระราชทานเงินเดือนไม่มากนัก เพราะไม่ได้มาทำางานทุกวัน
เพียงแต่ผลัดกันมาทำางาน เวลาที่เหลืออยู่ ก็สามารถไปทำามาหากินของตนเองได้ สมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเล่าถึงศาลารวมใจนั้นว่า
90 ส ม เ ด็ จ พ ร ะ บ ร ม ร า ชิ นี น า ถ กั บ ง า น สิ ท ธิ ม นุ ษ ย ช น
