Page 39 - การสัมมนาทางวิชาการ หัวข้อ การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
P. 39
มีอีกคำ�กล่�วที่สำ�คัญเช่นกัน นั่นคือ กติก�ระหว่�งประเทศว่�ด้วย เรียกว่� สิทธิที่ไม่อ�จถูกพักใช้ได้ (non-derogable rights) หม�ยถึง
สิทธิพลเมืองและสิทธิท�งก�รเมือง (ICCPR) ในข้อ ๑๐ ย่อหน้�ที่ ๓ สิทธิที่ได้รับคว�มคุ้มครองสูงสุด รัฐทั้งหล�ยไม่ว่�จะอยู่ในสถ�นก�รณ์
แสดงให้เห็นถึงแนวคิดในก�รลงโทษท�งอ�ญ�ในระบบส�กลปัจจุบัน ฉุกเฉิน เหตุก�รณ์ไม่สงบ จะไม่ส�ม�รถขอระงับใช้ได้ แปลว่� สิทธิ
มีคว�มสำ�คัญ คือ เป็นรัฐธรรมนูญสิทธิมนุษยชนของโลก และมี เหล่�นี้ ติดตัวมนุษย์ทุกคนไม่ว่�กรณีใดๆ รัฐจะต้องคุ้มครองเสมอ ได้แก่
ประเทศ ๑๖๙ ประเทศทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทยด้วย เป็นภ�คี ๑. สิทธิในก�รมีชีวิตอยู่
ของ ICCPR และ ICCPR ได้พูดถึงสิทธิมนุษยชนไว้หล�กหล�ยม�ก ๒. สิทธิที่จะปร�ศจ�กก�รถูกทรม�น
รวมถึงในข้อ ๑๐ ได้กล่�วไว้ในเรื่องของก�รลงโทษท�งอ�ญ�ไว้ว่� ๓. สิทธิที่ถูกคุ้มครองจ�กก�รถูกบังคับให้สูญห�ยหรืออุ้มห�ย
“ระบบเรือนจำ�จะต้องประกอบด้วยก�รปฏิบัติต่อนักโทษ ๔. สิทธิที่จะปร�ศจ�กก�รถูกเอ�ตัวลงเป็นท�ส
ที่มีวัตถุประสงค์สำ�คัญในก�รฟื้นฟูแก้ไขผู้กระทำ�คว�มผิด ๕. สิทธิที่ปร�ศจ�กก�รถูกจำ�คุกเพียงเพร�ะไม่มีเงินชำ�ระหนี้
และสังคม” ท�งแพ่ง
๖. สิทธิที่จะได้รับก�รคุ้มครองไม่ถูกกฎหม�ยอ�ญ�ย้อนหลัง
ในทั้งสองคำ�กล่�วนี้จะเห็นได้ว่� มีสิ่งที่จะต้องคำ�นึงถึง ม�ถูกลงโทษ
อย่�งแรก คือ ก�รได้สัดส่วน และอย่�งที่สอง คือ เรื่องของสิทธิมนุษยชน
ซึ่งประเทศไทยเป็นสม�ชิกของ ICCPR ต้องดำ�เนินก�รต�มนั้น โทษท�งอ�ญ� ส�ม�รถแบ่งออกเป็นได้ ๒ มุม คือ
กล่�วคือ ทำ�อย่�งไรให้โทษท�งอ�ญ�ในประเทศเป็นโทษที่ลงไปเพื่อ ๑. ก�รกำ�หนดโทษในกฎหม�ยโดยฝ่�ยนิติบัญญัติ
ให้เกิดก�รฟื้นฟู แก้ไข และนำ�ผู้ที่กระทำ�ผิดในอดีตกลับไปสู่สังคมได้ ๒. ก�รลงโทษโดยคำ�พิพ�กษ�ของฝ่�ยตุล�ก�ร
สิทธิมนุษยชน คือ สิทธิของคว�มเป็นมนุษย์ (Right of Human) ฝ่�ยนิติบัญญัติมีหน้�ที่กำ�หนดคว�มผิด กำ�หนดบทลงโทษ
ซึ่งเป็นสิทธิพื้นฐ�นอันมีอยู่ในตัวมนุษย์ทุกคน ไม่ว่�จะมีเชื้อช�ติ และกำ�หนดม�เป็นช่วงของก�รลงโทษ เมื่อฝ่�ยนิติบัญญัติได้บัญญัติ
เผ่�พันธุ์ ศ�สน� ฐ�นะ หรือข้อแตกต่�งใดๆ สิทธิมนุษยชนเป็นสิทธิ โทษต�มกฎหม�ยม�แล้ว ฝ่�ยตุล�ก�รก็มีหน้�ที่จัดก�รลงโทษให้
ที่ติดตัวมนุษย์ม�แต่ดั้งเดิม และไม่อ�จโอนให้ผู้อื่นหรือถูกพร�กจ�ก เหม�ะสมกับผู้กระทำ�คว�มผิดแต่ละคน โดยใช้หลักก�รได้สัดส่วน
สิทธินี้ได้ด้วยวิธีก�รใดๆ ถ้�เร�พูดถึงสิทธิมนุษยชนในเชิงวิช�ก�ร และหลักสิทธิมนุษยชน ฝ่�ยตุล�ก�รจะกำ�หนดโทษสูงกว่�ที่ฝ่�ยนิติบัญญัติ
่
่
มีอยู่หล�ยระดับและมีอยู่หล�ยประเภท สิทธิมนุษยชนบ�งสถ�นก�รณ์ กำ�หนดไว้ไม่ได้ หรือตำ�กว่�ไม่ได้ในกรณีมีโทษขั้นตำ�
อ�จจะถูกระงับใช้หรือถูกยุติก�รใช้ชั่วคร�วได้โดยเฉพ�ะสถ�นก�รณ์ ก�รกำ�หนดโทษในกฎหม�ยโดยฝ่�ยนิติบัญญัติ จะมีก�รแบ่ง
ฉุกเฉินต่�งๆ แต่ใน ICCPR ได้จัดขั้นในสิทธิมนุษยชนอีกแบบหนึ่ง อ�ชญ�กรเป็น ๒ ประเภท ได้แก่ “อ�ชญ�กรใหญ่” (le grand criminel)
และ“อ�ชญ�กรเล็ก” (le petit criminel)
38 39
การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน การลงโทษทางอาญากับหลักสิทธิมนุษยชน
