Page 28 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

19

2.2.2 ทิศทางการพัฒนาประเทศตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

ประเทศไทยเริ่มมีการจัดทําแผนพัฒนาประเทศที่เรียกวา “แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ”
โดยเริ่มตนจัดทําฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2504 - 2509) จนกระทั่งปจจุบันเปนฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555 - 2560) เพื่อใชเปน
กรอบในการพัฒนาประเทศ โดยเริ่มจากการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานสาธารณูปโภคตางๆ โดยมีองคกร

ระหวางประเทศ คือ ธนาคารระหวางประเทศเพื่อการบูรณะและพัฒนาการ หรือ ธนาคารโลก (World Bank) ให
การสนับสนุนทางดานการเงินโดยจะพิจารณาจากภาพเศรษฐกิจของประเทศ ดังนั้น ประเทศไทยจึงไดมีการจัดตั้ง
12
หนวยงานกลางขึ้นเพื่อทําหนาที่วางแผนการพัฒนาประเทศในชื่อที่เรียกวา สภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ11
แนวคิดในการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน เริ่มมีการกลาวถึงในชวงทายของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
แหงชาติ ฉบับที่ 6 (พ.ศ. 2530 - 2536) เนื่องจากระยะเวลาดังกลาวเปนชวงเวลาที่เศรษฐกิจขยายตัวสูง และเริ่ม

เขาสูระบบเศรษฐกิจนานาชาติมากขึ้น แตการขยายตัวดังกลาวไมสอดรับการบริการพื้นฐานของรัฐซึ่งไมเพียงพอตอ
ความตองการและประสบปญหาเรื่องการเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม และเมื่อ พ.ศ. 2535
ไดมีการนําเรื่องการพัฒนาทรัพยากรมนุษย คุณภาพชีวิต สิ่งแวดลอม และทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อใหเกิดการ
พัฒนาในลักษณะที่มีคุณภาพและยั่งยืนบรรจุไวในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535 - 2539) อันเปนผลตอเนื่อง

จากการพัฒนาประเทศที่ไมสมดุลระหวางเศรษฐกิจและสังคมที่ผานมา ซึ่งสงผลตอความไมสมดุลระหวางรายได
ของคนชนบทและคนเมือง ดังนั้น ตั้งแตแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) เปนตนมา ไดเนนการพัฒนา
ประเทศในเรื่องการตระหนักถึงคุณคาของ “คน” เปนศูนยกลางการพัฒนาประเทศ และขยายไปสูบริบทของการ

พัฒนาทางเศรษฐกิจเรื่องการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจอยางมีเสถียรภาพ มั่นคง และสมดุล เสริมสรางโอกาสการ
พัฒนาศักยภาพของคนในการมีสวนรวมในกระบวนการพัฒนา และไดรับผลจากการพัฒนาที่เปนธรรม รวมถึงการ
กําหนดนโยบายประเทศในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545 - 2549) และแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550 -
2554) ในการแกปญหาความยากจนและเพิ่มศักยภาพและโอกาสของคนไทยในการพึ่งพาตนเอง โดยไดรับโอกาสใน
การศึกษาและบริการทางสังคมอยางเปนธรรมและทั่วถึง สรางอาชีพ เพิ่มรายได ยกระดับคุณภาพชีวิตของ

ประชาชนใหชุมชน

จนกระทั่งแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติฉบับปจจุบัน ไดถูกจัดทําขึ้นในชวงเวลาที่
ประเทศไทยตองเผชิญกับสถานการณทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอม ที่เปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็วและ
สงผลกระทบอยางรุนแรงกวาชวงใดๆ ที่ผานมา แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11 นี้ จึงมุงเนน
การปรับสมดุลของประเทศ โดยเนนให "ประเทศมีความมั่นคงเปนธรรมและมีภูมิคุมกันตอการเปลี่ยนแปลง"

มีการกําหนดทิศทางและยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศในมิติการพัฒนาดานสังคมและเศรษฐกิจ ดังนี้

12
สภาพัฒนาการเศรษฐกิจแหงชาติ ตั้งขึ้นในป ในป พ.ศ. 2493 ทําหนาที่หลักในการศึกษา ติดตาม วิเคราะห วิจัย
สภาวะเศรษฐกิจและจัดทําแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ และในป พ.ศ. 2515 ไดรวมเอาการพัฒนาสังคมเขา
มาเปลี่ยนเปนสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ