Page 148 - พระมหากษัตริย์กับงานสิทธิมนุษยชน
P. 148
“ในวงสังคมนั้นเล่า ท่านจะต้องรักษามารยาทอันดีงามสำาหรับสุภาพชน
รู้จักสัมมาคารวะไม่แข็งกระด้าง มีความอ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ พร้อมจะเสียสละ
ประโยชน์ส่วนตัวเพื่อส่วนรวม”
นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวยังได้พระราชทานพระบรมราโชวาทเพื่อให้อัญเชิญ
ไปอ่านในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันเสาร์ที่ ๑๘ กรกฎาคม
พุทธศักราช ๒๕๔๑ ทรงสั่งสอนให้บัณฑิตรู้จักประมาณตนดังข้อความว่า
“การรู้จักและยอมรับว่าตนเองมีภูมิปัญญาและความสามารถในด้านใด
เพียงใดและควรจะทำางานด้านไหน อย่างไร การรู้จักประมาณตนนี้ จะทำาให้คนเรารู้จัก
ใช้ความรู้ความสามารถที่มีอยู่ได้ถูกต้องเหมาะสมกับงาน”
ทศพิธราชธรรมข้อที่ ๗ คือ ตปะ แปลว่า ความเพียรเผากิเลส หมายถึง การบำาเพ็ญตน
เพื่อให้กิเลสเบาบางจนหมดสิ้นไป ธรรมะข้อนี้มีหลักสำาคัญอยู่ ๒ ประการ คือ ความเพียรอย่างสมำ่าเสมอ
กับการข่มกิเลสตัดกิเลสซึ่งเป็นเครื่องเศร้าหมองที่จะนำาบุคคลไปสู่ทางแห่งความชั่วได้ คนที่สามารถ
กำาจัดกิเลสหรือพยายามทำาให้กิเลสลดลงได้จะตั้งมั่นอยู่ได้ในทางดี ไม่ประพฤติชั่ว คนที่เพียรบำาเพ็ญ
เพื่อขจัดกิเลส ขจัดความอยากได้ใคร่เป็นจะไม่มีความโลภความโกรธหรือความหลง ธรรมะข้อนี้นอกจาก
จะทำาให้มีความเพียรในการขจัดกิเลสแล้ว ยังนับเป็นธรรมะเพื่อความสำาเร็จอีกด้วย ไม่ว่าจะทำาการใด
ถ้าผู้ทำามีความเพียร ขจัดความหลงผิด ความมักง่าย ขจัดการพิจารณาสิ่งที่ทำาอย่างผิวเผิน แต่ตั้งใจทำา
ด้วยความรอบคอบ และมีความอุตสาหะ การกระทำานั้นย่อมประสบความสำาเร็จ แต่การที่กระทำานั้น
ต้องเป็นความดี ความถูกต้อง ความเป็นธรรม ความเพียรกระทำานั้นจึงจะเป็นประโยชน์ทั้งแก่ตนเอง
และแก่ส่วนรวม
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชวิริยะอุตสาหะในการแก้ปัญหาของราษฎร ไม่ว่าปัญหา
นั้นจะเล็กหรือใหญ่เพียงไร ทรงศึกษาปัญหาทุกปัญหาอย่างละเอียด แล้วทรงพิจารณาหาทางแก้ที่ต้นตอ
ของปัญหา พระองค์เสด็จพระราชดำาเนินไปสืบเรื่องราวด้วยพระองค์เอง ทอดพระเนตรสิ่งต่างๆ ด้วย
พระองค์เอง ทรงทดลองวิธีการแก้ไขจนแน่พระราชหฤทัย แล้วจึงทรงแนะนำาให้ราษฎรปฏิบัติ ดังนั้น
ทรงแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องไม่ว่าจะเป็นปัญหาการขาดนำ้า ปัญหาดินทะลาย ปัญหานำ้าท่วม ปัญหา
ดินเสื่อมสภาพ ปัญหาการปลูกฝิ่นของชนกลุ่มน้อย หรือปัญหาอื่นใด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง
ทำางานด้วยความพากเพียรอดทน ไม่ทรงย่อท้อเมื่อพบอุปสรรค แต่จะทรงพยายามหาทางเพื่อแก้ปัญหา
นั้นๆ ให้สำาเร็จลุล่วงไปจนได้ เมื่อวันที่ ๒๗ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๒๓ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ได้พระราชทานพระบรมราโชวาท แก่นักเรียนโรงเรียนจิตรลดาที่เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ความว่า
“กิจการทุกอย่าง รวมทั้งการดำารงชีวิตที่ดี จะต้องปรับปรุงตัวตลอดเวลา และ
การปรับปรุงตัวนี่จะต้องมีความเพียรและความอดทนเป็นที่ตั้ง ถ้าคนเราไม่มีความเพียร
ไม่มีความอดทนก็อาจจะท้อใจไปโดยง่าย ความดีทั้งหลายเราต้องสะสมและเพิ่มเติม
อยู่เรื่อยๆ ถึงจะสามารถที่จะมีชีวิตดำารงอยู่ได้ ถ้าขาดอาหารเราก็ผอมลง หิว เป็นทุกข์
ถ้าทำาดี ทำาสิ่งที่สุจริตด้วยความสามารถ ด้วยความอดทนพากเพียร เราอาจจะไม่ผอมโซ”
148 พ ร ะ ม ห า ก ษั ต ริ ย์ กั บ ง า น สิ ท ธิ ม นุ ษ ย ช น
