Page 151 - การรวบรวมและวิเคราะห์เปรียบเทียบ รายงานตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชนของคณะอนุกรรมการสิทธิในทรัพยากรน้ำ ชายฝั่ง แร่ และสิ่งแวดล้อม ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (พ.ศ. 2545 - 2550) : (รายงานหลัก)
P. 151
กระบวนการปรึกษาหารือทางวิชาการ จากผู้เกี่ยวข้องและสาธารณชนอย่างกว้างขวาง ก่อนที่จะตัดสินใจใช้
งบประมาณจัดจ้างผู้รับจ้างจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) หากเป็นไปได้จะต้องศึกษา
ทางเลือกเชิงยุทธศาสตร์ในการจัดการน ้าแบบอื่นๆ ที่สามารถประหยัดทั้งงบประมาณ ระยะเวลา และสามารถอ านวย
ประโยชน์ถึงประชาชนโดยตรง โครงการที่มีผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และระบบนิเวศ ก่อให้เกิด
ความขัดแย้งอย่างรุนแรง อาทิเช่น เขื่อนแก่งเสือเต้น ฝายหัวนา ต้องได้รับการทบทวนโครงการใหม่ เพราะเป็น
โครงการที่สิ้นเปลืองทั้งงบประมาณในการศึกษาจ านวนมหาศาล และต้องสูญเสียต้นทุนทางทรัพยากรจ านวนมาก
4) โครงการพัฒนาแหล่งน ้า มักให้เกษตรกรเสียสละเพื่อประโยชน์ในการสร้างอ่างเก็บน ้า ที่อ้างว่า
เพื่อใช้ประโยชน์ในการเกษตรกรรม แต่เมื่อเกิดกรณีฝนแล้ง เช่น การขาดแคลนน ้าของภาคตะวันออก กลับน าน ้า
จากอ่างเก็บน ้าไปช่วยเหลือแหล่งอุตสาหกรรม อันสร้างความไม่ชอบธรรมแก่เกษตรกรเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้น การ
จัดสรรน ้าเมื่อเกิดกรณีฝนแล้งควรต้องจัดสรรให้เกษตรกรเป็นอันดับแรก พร้อมกับจัดสรรให้ผู้ใช้น ้าในการอุปโภค
บริโภคด้วย โดยจัดสรรให้แหล่งอุตสาหกรรมเป็นแหล่งท้ายสุด เนื่องจากแหล่งอุตสาหกรรมสามารถพึ่งพาตนเองได้
ทั้งนี้ ในการจัดสรรดังกล่าว ต้องค านึงถึงการมีส่วนร่วมของเกษตรกรผู้ใช้น ้าเป็นหลัก
6.1.2 กรณีทะเลและชายฝั่ง : ท่าเทียบเรือ
1) ในระหว่างการจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) จะต้องมีกระบวนการจัดท า
ั
เอกสารเผยแพร่ที่มีเนื้อหาทั้งด้านดีและผลกระทบอย่างครบถ้วน และมีการประชุมรับฟงความคิดเห็นของประชาชนผู้
ได้รับผลกระทบโดยตรงเป็นระยะๆ เพื่อให้ประชาชนผู้ที่ได้รับผลกระทบโดยตรงทุกรายได้ร่วมพิจารณาและร่วม
ตัดสินใจอย่างโปร่งใส และหลังจากจัดท ารายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมเสร็จสิ้นควรมีกระบวนการ
เช่นเดียวกัน
2) กรณีท่าเทียบเรือขนาดต ่ากว่า 500 ตันกรอส ก็เป็นโครงการที่ส่งผลกระทบต่อ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่นเดียวกับท่าเทียบเรือซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า จึงเห็นควรให้มีการจัดท ารายงาน
การวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม(EIA) โดยค านึงถึงองค์ประกอบอื่น เช่น ปริมาณและขนาดของเรือ ขนาดของท่า
เทียบเรือเป็นต้น ด้วย
3) พื้นที่ก่อสร้างท่าเทียบเรือเป็นพื้นที่สาธารณประโยชน์ และเป็นพื้นที่ที่ชาวประมงพื้นบ้านใช้
ประโยชน์ร่วมกัน ซึ่งผู้ใช้ประโยชน์ควรมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ เนื่องจากการอนุญาตให้ใช้พื้นที่สาธารณประโยชน์
ในทะเลที่ประชาชนใช้ร่วมกัน แก่เอกชนรายใดรายหนึ่ง เป็นการกระทบกระเทือนถึงสิทธิในการท ามาหากินของ
ประมงพื้นบ้าน ท าให้ประชาชนถูกลิดรอนสิทธิจากวิถีทางแห่งการยังชีพของตน และเมื่อเทียบเคียงกับกรณีการขอ
ใช้ที่ดินสาธารณประโยชน์ ตามประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ.2497 มาตรา 8 และมาตรา 9 ที่มีการบัญญัติขั้นตอนการ
ขอใช้ประโยชน์ตามกฎหมายแล้ว จึงเห็นว่า การขอใช้ที่สาธารณะในทะเลควรมีเงื่อนไขขั้นตอนอย่างน้อยที่สุดที่ต้อง
เสมอกัน และต้องมีกระบวนการมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชน
4) พื้นที่ก่อสร้างท่าเทียบเรือ ส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณที่มีทรัพยากรทางทะเล และความหลากหลาย
ทางชีวภาพสูง ดังนั้น ก่อนอนุญาตให้ก่อสร้าง ควรต้องขอข้อมูลจากหน่วยงานราชการที่มีการศึกษาเรื่องนี้โดยตรง
ั่
เช่น กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง มิใช่อาศัยเพียงข้อมูลของผู้รับจ้างศึกษาจากผู้ประกอบการเท่านั้น เพื่อ
เปรียบเทียบความเหมาะสมว่าสมควรด าเนินโครงการต่อหรือไม่
135
