Page 48 - สิทธิมนุษยชน : รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
P. 48
สิทธิมนุษยชน รวมบทความ ศ.เสน่ห์ จามริก
ในภูมิภาคนี้ และที่จริงรวมไปตลอดทั่วโลก ก็คือว่า ประเด็นสิทธิทางเศรษฐกิจ
สังคมและวัฒนธรรมกลายเป็นประเด็นสำคัญที่สุดที่นักคุ้มครองและส่งเสริม
สิทธิมนุษยชนจะต้องผลักดัน และแท้ที่จริงสิทธิเหล่านี้ก็ผูกพันแน่นแฟ้นกับสิทธิ
พลเมืองและสิทธิทางการเมือง ส่วนใหญ่แล้วสิทธิจำพวกหนึ่งก็นำไปสู่สิทธิ
อีกจำพวกหนึ่งด้วยเสมอ ดังที่กรณีการละเมิดสิทธิมนุษยชนเป็นอันมากในประเทศไทย
พอจะชี้ให้เห็นได้อย่างชัดเจน ประสบการณ์เชิงรูปธรรมเหล่านี้ทำให้เราเห็นได้ชัดถึงการ
ที่สิทธิมนุษยชนทั้งหลายไม่อาจแยกขาดจากกัน สัมพันธ์ซึ่งกันและกัน และอาศัย
ซึ่งกันและกัน กลไกคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนระดับชาติหรือระดับภูมิภาค
ไม่ว่าในที่แห่งใด จะต้องตระหนักถึงความจริงข้อนี้ในการดำเนินภารกิจส่งเสริม
คุ้มครองสิทธิมนุษยชน หากไม่ประสงค์จะจบลงด้วยความล้มเหลว
ยิ่งไปกว่านั้น แม้แต่สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม โดยตัวของ
มันเอง ยังมีความหมายที่แตกต่างออกไปในสังคมชนบทซึ่งอิงอาศัยฐานทรัพยากร
ดังเช่นประเทศไทย และย่อมรวมถึงเอเชียอาคเนย์โดยรวม ในสังคมอุตสาหกรรมนั้น
ทางออกย่อมอยู่ที่มาตรการแบบสวัสดิการของรัฐ แต่ในบริบทของชนบทและฐาน
ทรัพยากรแล้ว ประชาชนย่อมมุ่งหวังสิทธิในการพึ่งตนเองและสิทธิในการกำหนด
ใจตนเองเป็นสำคัญ จะว่าไป ความข้อนี้ก็สอดคล้องกับเจตนารมณ์ของหลักเสรีนิยม
ด้วยซ้ำ นี่คือความหมายของ “สิทธิชุมชน” ดังที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญฉบับ “ปฏิรูป”
ปัจจุบันของไทย และแน่นอนว่าเรื่องนี้ย่อมมีนัยเกี่ยวพันกับสถานการณ์ในที่อื่น ๆ ด้วย
หากเป็นเช่นนี้จริง กลไกสิทธิมนุษยชนในระดับภูมิภาคก็จะมีรูปธรรมบางอย่าง
ร่วมกันเป็นจุดเริ่มต้น สิ่งที่สำคัญอย่างยิ่งในข้อเสนอทำนองนี้ก็คือว่า ทั้งหมดนี้
เริ่มต้นที่ประชาชน และหากจะต้องเกี่ยวพันกับอธิปไตยแห่งรัฐก็มีน้อยมาก ทั้งนี้
เพราะอำนาจอธิปไตยแห่งรัฐนั้น ส่วนใหญ่แล้ว มักเป็นเครื่องกีดขวางเส้นทาง
แห่งการกระทำการสู่สิทธิเสรีภาพพื้นฐานของมนุษย์
ตุลาคม ๒๕๔๕
๔๔ สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
