Page 517 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ :111
กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ | 459

ในผู้สูงอายุที่เกิดขึ้นจากกฎหมาย ระเบียบ มาตรการ นโยบาย ตลอดจนการปฏิบัติของหน่วยงานและ
เจ้าหน้าที่ที่ไม่เหมาะสมกับสภาพสังคมในปัจจุบัน ส าหรับการเตรียมการรับมือกับสถานการณ์การ
เปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรผู้สูงอายุ ในประเทศที่พัฒนาแล้วและได้เข้าสู่สังคมวัยสูงอายุ การ
เตรียมการด้านกฎหมายการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของผู้สูงอายุนั้นย่อมมีความส าคัญตามมาด้วย จาก
การศึกษาการเลือกปฏิบัติต่อคนพิการ เด็ก ผู้หญิง และผู้สูงอายุ การรับรู้เรื่องการเลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุ
ยังเป็นอยู่อย่างจ ากัด เป็นที่เข้าใจในวงวิชาการหรือนักกฎหมายเท่านั้น ในขณะที่ประชาชนโดยทั่วไปยังคง
มองการเลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุในชีวิตประจ าวันว่าเป็นเรื่องปกติและผู้สูงอายุเหล่านั้นไม่ได้ถูกละเมิดสิทธิ
ใด ๆ แม้ปรากฏการณ์การเลือกปฏิบัติต่อผู้สูงอายุในสังคมไทย โดยเฉพาะการเลือกปฏิบัติใน
ชีวิตประจ าวันในระดับปัจเจกบุคคลยังไม่ชัดเจน แต่ในระดับมหภาคหรือระดับนโยบายจะเห็นได้ชัดเจน
กว่า อาทิ ประเด็นการจัดสวัสดิการให้กับผู้สูงอายุ การเลือกปฏิบัติในการบังคับใช้กฎหมายของเจ้าหน้าที่
หากพิจารณาจากนิยามของผู้สูงอายุตามที่องค์การสหประชาชาติได้ก าหนดไว้ จะเห็นได้ว่า ผู้สูงอายุในแต่
ละกลุ่มอายุมีประเด็นที่มีความจ าเป็นต้องคุ้มครองมิให้ถูกเลือกปฏิบัติแตกต่างกันออกไป เช่น กลุ่ม
ผู้สูงอายุวัยต้น เป็นกลุ่มที่ยังมีศักยภาพในการท างานได้ รัฐจะต้องให้ความส าคัญกับเรื่องการคุ้มครองมิให้
ผู้สูงอายุถูกเลือกปฏิบัติในเรื่องการท างานหรือการศึกษา หรือกลุ่มผู้สูงอายุวัยกลาง ซึ่งเริ่มมีปัญหาด้าน
สุขภาพมากขึ้น รัฐต้องให้ความส าคัญกับเรื่องการคุ้มครองมิให้ผู้สูงอายุถูกเลือกปฏิบัติในเรื่องสุขภาพ หรือ
การอ านวยความสะดวกในบริการสาธารณะต่าง ๆ เป็นต้น
จึงสะท้อนให้เห็นว่าการคุ้มครองสิทธิในด้านเศรษฐกิจ สุขภาพ และกระบวนการยุติธรรม ของ
ผู้สูงอายุยังมีปัญหา ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่ของทุกภาคส่วนในการร่วมกันแก้ไขปัญหาการเลือกปฏิบัติใน
ผู้สูงอายุเพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถด ารงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีคุณภาพและสง่างาม

2. วัตถุประสงค์
1) เพื่อศึกษาและสังเคราะห์ ข้อเท็จจริง สถานการณ์ นโยบาย กฎหมาย มาตรการที่เกี่ยวกับ
ผู้สูงอายุของไทยในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการเลือกปฏิบัติว่า มีความสอดคล้องกับพันธกรณีระหว่าง
ประเทศที่ไทยเป็นภาคีและมาตรฐานสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศอย่างไร
2) เพื่อวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาการเลือกปฏิบัติที่เกิดขึ้นจากนโยบาย กฎหมาย มาตรการที่ใช้
อยู่ในปัจจุบันเปรียบเทียบกับพันธกรณีระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคีและมาตรฐานด้านสิทธิมนุษยชน
ระหว่างประเทศ รวมทั้งวิเคราะห์ช่องว่างในการคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุในกรณีการเลือก
ปฏิบัติ
3) เพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายในการแก้ไขปัญหาและ/หรือมาตรการเชิงประจักษ์
(Evidence- based) ให้สอดคล้องกับพันธกรณีระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคีและมาตรฐานสิทธิ
มนุษยชนระหว่างประเทศส าหรับให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องน าไปใช้ประโยชน์ในการส่งเสริมและคุ้มครอง
สิทธิมนุษยชนของผู้สูงอายุจากการถูกเลือกปฏิบัติ
4) เพื่อใช้เป็นข้อมูลสนับสนุนการท างานตามกฎหมายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ในการตรวจสอบเรื่องร้องเรียน การเฝ้าระวังสถานการณ์สิทธิมนุษยชน และการเสนอแนะมาตรการหรือ
แนวทางในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสิทธิของผู้สูงอายุ
5) เพื่อใช้เป็นข้อมูลพื้นฐาน (Baseline) ในการพิจารณาการเข้าเป็นภาคีอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิ
ของผู้สูงอายุ (Convention on the Rights of Older Persons) ของประเทศไทย