Page 149 - รายงานการติดตามการลงทุนโดยตรงของไทยในต่างประเทศ : ผลกระทบต่อชุมชน สิ่งแวดล้อม และการละเมิดสิทธิมนุษยชน

กรณีศึกษาโครงการลงทุนโดยตรงของไทยในกัมพูชา

204
เผาบ้านเรือนประชาชนอย่างอุกอาจ ชี้ให้เห็นว่าประชาชนไร้ทางสู้อย่างสิ้นเชิง
เพราะเจ้าหน้าที่รัฐกระท�าการเอื้อประโยชน์แก่ฝ่ายบริษัทอย่างชัดเจน อันเป็นการปิด
ช่องทางการร้องเรียนต่อสู้ของประชาชนผู้เดือดร้อน
มีการจับกุมด�าเนินคดีและคุมขังประชาชนผู้คัดค้านโครงการ โดยเฉพาะ

อย่างยิ่งกรณีของประชาชนจากหมู่บ้านบอส ซึ่งมีการจับกุมคุมขังและท�าร้ายอดีต
ผู้น�าหมู่บ้านระหว่างการไล่รื้อ ในการนี้มีผู้น�าชุมชน 2 คนถูกจ�าคุกเป็นเวลาถึง 2 ปี
และอีก 2 คนถูกกักตัวในสถานกักกันเป็นเวลา 6 เดือนก่อนพิจารณาคดี หลังจาก
เหตุการณ์ที่ชาวบ้านจ�านวนหนึ่งเดินเท้าจากพื้นที่เพื่อเข้าร้องเรียนต่อนายกรัฐมนตรี
ฮุน เซน ณ กรุงพนมเปญ โดยหนึ่งในนั้นเป็นผู้หญิงซึ่งขณะนั้นก�าลังตั้งครรภ์จนต้อง
205
คลอดบุตรระหว่างถูกตัดสินจ�าคุกเป็นเวลา 8 เดือน
206
แม้ชาวบ้านบางส่วนจะได้รับค่าชดเชยเยียวยา จากการสูญเสียที่ดิน ทั้ง
ที่เป็นที่อยู่อาศัย ที่ท�ากิน และแหล่งอาหารตามธรรมชาติ (ไม่มีข้อมูลแน่ชัดว่าใคร
หรือหน่วยงานใดเป็นผู้ชดเชย คาดว่าน่าจะเป็นเจ้าหน้าที่หรือหน่วยงานของรัฐ

เนื่องจากบริษัทอ้างว่ากระบวนการในส่วนนี้เป็นหน้าที่ของรัฐบาลกัมพูชา และบริษัท
เองเพิ่งกล่าวถึงเรื่องการชดเชยความเสียหายภายหลังจากที่คืนสัมปทานและถอน
การลงทุนออกไปแล้ว) แต่ก็ปรากฏว่าเป็นค่าชดเชยที่ได้รับการประเมินต�่ากว่าความ
เสียหายที่เกิดขึ้นจริง ในส่วนของบางครอบครัว (14 ครอบครัว) ที่ยอมรับค่าชดเชย
เป็นบ้านบนที่ดินแห่งใหม่ที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์เป็นลายลักษณ์อักษรแต่อย่างใด เท่ากับ
ว่าชาวบ้านก็ยังคงไม่อาจวางใจในสิทธิของตนเองบนพื้นที่นั้นได้ อีกทั้งตัวบ้านและ
ที่ดินท�ากินแห่งใหม่ต่างเต็มไปด้วยข้อจ�ากัดและยากล�าบาก
นอกจากนี้ กระบวนการจัดการเรื่องค่าชดเชยเยียวยาก็เป็นไปอย่างไม่เปิด
โอกาสให้ผู้ได้รับผลกระทบมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง รวมถึงยังมีการข่มขู่คุกคาม
ชาวบ้านอีกด้วย 207

204 รายงานผลการตรวจสอบที่ 1003/2558, อ้างแล้ว
205 Eviction and Resistance in Cambodia: Five women tell their stories, AmnestyInternational, 2011.
206 รายงานผลการตรวจสอบที่ 1003/2558, อ้างแล้ว.
207 รายงานผลการตรวจสอบที่ 1003/2558, อ้างแล้ว
145