Page 105 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

มาตรา 16 อธิบดีโดยอนุมัติรัฐมนตรีมีอํานาจอนุญาตใหบุคคลหนึ่งบุคคลใดเขาทําประโยชน

หรืออยูอาศัยในเขตปาสงวนแหงชาติได ในกรณีดังตอไปนี้

(1) การเขาทําประโยชนหรืออยูอาศัยในเขตปาสงวนแหงชาติคราวละไมนอยกวาหาปแตไมเกิน
สามสิบป ในกรณีที่ผูไดรับอนุญาตเปนสวนราชการหรือรัฐวิสาหกิจ ตามกฎหมายวาดวยวิธีการงบประมาณ

จะอนุญาตโดยใหยกเวนคาธรรมเนียมทั้งหมดหรือบางสวนตามที่เห็นสมควรก็ได

(2) การเขาทําประโยชนเกี่ยวกับการทําเหมืองแรตามกฎหมายวาดวยแรคราวละไมเกินสิบป
โดยใหไดรับยกเวนไมตองขอรับใบอนุญาตเก็บหาของปาและไมตองเสียคาภาคหลวงของปาตามพระราชบัญญัตินี้

สําหรับแร ดินขาว หรือหิน แลวแตกรณี
การขออนุญาตและการอนุญาตตามวรรคหนึ่ง ใหเปนไปตามหลักเกณฑ วิธีการและเงื่อนไข

ที่อธิบดีกําหนด โดยอนุมัติรัฐมนตรี

มาตรา 16 ทวิ ในกรณีที่ปาสงวนแหงชาติทั้งหมดหรือบางสวนมีสภาพเปนปาไรรางเกา หรือทุงหญา
หรือเปนปาที่ไมมีไมมีคาขึ้นอยูเลย หรือมีไมมีคาที่มีลักษณะสมบูรณเหลืออยูเปนสวนนอย และปานั้นยากที่จะ

กลับฟนคืนดีตามธรรมชาติ ทั้งนี้ โดยมีสภาพตามหลักเกณฑและเงื่อนไขที่รัฐมนตรีกําหนด โดยอนุมัติคณะรัฐมนตรี
ใหถือวาปาสงวนแหงชาติในบริเวณดังกลาวเปนปาเสื่อมโทรม

ถาทางราชการมีความจําเปนตองปรับปรุงฟนฟูสภาพปาเสื่อมโทรม ใหรัฐมนตรีประกาศกําหนด

เขตปาเสื่อมโทรมทั้งหมดหรือบางสวนเปนเขตปรับปรุงปาสงวนแหงชาติ
ในเขตปรับปรุงปาสงวนแหงชาติ ถาบุคคลใดไดเขาทําประโยชนหรืออยูอาศัยในเขตดังกลาว

อยูแลวจนถึงวันที่ประกาศกําหนดตามวรรคสอง

(1) เมื่อบุคคลดังกลาวรองขอ และอธิบดีหรือผูซึ่งอธิบดีมอบหมายเห็นวาบุคคลนั้นยังมีความจําเปน
เพื่อการครองชีพ อธิบดีหรือผูซึ่งอธิบดีมอบหมายมีอํานาจอนุญาตเปนหนังสือใหบุคคลดังกลาวทําประโยชน

และอยูอาศัยตอไปในที่ที่ไดทําประโยชนหรืออยูอาศัยอยูแลวนั้นได แตตองไมเกินยี่สิบไรตอหนึ่งครอบครัว

และมีกําหนดเวลาคราวละไมนอยกวาหาป แตไมเกินสามสิบป ทั้งนี้ โดยไดรับการยกเวนคาธรรมเนียม
สําหรับคราวแรก คราวตอ ๆ ไปตองเสียคาธรรมเนียม

(2) บุคคลซึ่งไดรับอนุญาตตาม (1) อาจขออนุญาตปลูกปาหรือไมยืนตนในที่ที่ตนเคยทําประโยชน
หรืออยูอาศัยในเขตปรับปรุงปาสงวนแหงชาติเพิ่มเติมจากที่ไดรับอนุญาตแลว โดยพิสูจนใหเห็นวาตนมีความสามารถ

และมีเครื่องมือหรืออุปกรณที่จะปลูกปา หรือไมยืนตนตามที่ขอเพิ่มนั้นได อธิบดีหรือผูซึ่งอธิบดีมอบหมาย

มีอํานาจอนุญาตเปนหนังสือใหปลูกปาหรือไมยืนตนไดแตตองไมเกินสามสิบหาไรตอหนึ่งครอบครัว และมีกําหนด
เวลาคราวละไมนอยกวาหาป แตไมเกินสามสิบป และตองเสียคาธรรมเนียมตามที่กฎหมายกําหนดไว

84 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”