Page 74 - พระมหากษัตริย์กับงานสิทธิมนุษยชน
P. 74
๒. โครงการหลวง เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชประสงค์ที่จะ
ดำาเนินการพัฒนา และบำารุงรักษาต้นนำ้าลำาธารในบริเวณป่าเขาในภาคเหนือ เพื่อบรรเทาอุทกภัยในที่ลุ่ม
ตอนล่างในฤดูนำ้าหลาก เนื่องจากพื้นที่เหล่านี้เป็นพื้นที่ที่ชาวไทยภูเขาอาศัยอยู่ พระองค์ทรงมีโอกาส
พัฒนาชาวเขาให้อยู่ดีกินดี มีสิทธิที่ทำากินบนผืนแผ่นดินไทย พลิกผืนป่าฝิ่นให้เป็นที่ทำากินด้านการเกษตร
เลิกตัดไม้ทำาลายป่าซึ่งเป็นแหล่งต้นนำ้า เลิกทำาไร่เลื่อนลอย เลิกค้าไม้เถื่อน ตลอดจนค้าอาวุธยุทโธปกรณ์
และสิ่งผิดกฎหมาย
ในการพัฒนานั้นทรงช่วยให้มีการปลูกพืชหมุนเวียนที่มีคุณค่าสูง ขนส่งง่าย ส่งเสริมการ
ปลูกข้าวไร่ เลี้ยงสัตว์เพื่อการบริโภคที่ให้ผลคุ้มค่าเพื่อทดแทนการปลูกฝิ่น เป็นงานที่ใช้เวลานานและ
ต่อเนื่อง และในที่สุดทำาให้ชาวดอยมีความเป็นอยู่ดีขึ้น ต่างพากันจงรักภักดีเรียกพระองค์ว่า “พ่อหลวง”
และเรียกสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถว่า “แม่หลวง” ทำาให้โครงการของทั้งสองพระองค์
ในพื้นที่ชาวเขาชาวดอยมีชื่อเรียกกันทั่วไปว่า “โครงการหลวง”
๓. โครงการในพระบรมราชานุเคราะห์ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระราชทานข้อแนะนำาและแนวพระราชดำาริให้เอกชนดำาเนินการเองด้วยกำาลังเงิน กำาลังปัญญา และ
แรงงาน พร้อมทั้งมีการติดตามผลงานอย่างต่อเนื่องโดยภาคเอกชน เช่น โครงการพัฒนาหมู่บ้านสหกรณ์
เนินดินแดง อำาเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โครงการสารานุกรมไทยสำาหรับเยาวชน โครงการ
พจนานุกรม เป็นต้น ซึ่งมีภาคเอกชนเป็นผู้จัดและดำาเนินงานตามแนวพระราชดำาริ
๔. โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำาริ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง
วางแผนพัฒนา ทรงเสนอแนะให้รัฐบาลร่วมดำาเนินการตามพระราชดำาริ โดยพระองค์เสด็จพระราชดำาเนิน
ร่วมทรงงานกับหน่วยงานของรัฐบาล ที่มีข้าราชการทุกฝ่ายเข้าดำาเนินการ ทำาให้มีโครงการอันเนื่องมาจาก
พระราชดำาริอยู่ในทุกภูมิภาคทั่วประเทศนับไม่ถ้วน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเริ่มโครงการ
ส่วนพระองค์ขึ้น เพื่อค้นคว้าทดลองเรื่องการประมง การป่าไม้ ทำาให้มีการปลูกต้นไม้และขยายพันธ์ุปลา
ตามพระองค์ ในสวนจิตรลดา พระองค์โปรดฯ ให้ผู้ทรงคุณวุฒิเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทพร้อมกัน
ทรงรับฟังความคิดเห็น และทรงสรรหาผู้ที่จะดำาเนินงานขั้นแรกด้วยพระองค์เอง
๕. โครงการส่วนพระองค์ เป็นโครงการที่ชาวบ้านขอพระราชทาน เมื่อทรงหารือกับวิศวกร
ที่เกี่ยวข้องแล้ว จึงพระราชทานตามคำาขอ โดยผู้ปฏิบัติต่างสามัคคีร่วมใจกันสร้างมีโครงการ
ที่สร้างเสร็จหลายโครงการ เช่น โครงการสร้างอ่างเก็บนำ้าห้วยลาน อำาเภอสันกำาแพง จังหวัดเชียงใหม่
เป็นต้น
ต่อมาโครงการส่วนพระองค์และโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำาริ ได้เกิดขึ้นเพื่อการพัฒนา
เกษตรกร และสร้างความร่มเย็นเป็นสุขต่อพสกนิกรอย่างมากพ้นสุดพรรณนามากมาย
74 พ ร ะ ม ห า ก ษั ต ริ ย์ กั บ ง า น สิ ท ธิ ม นุ ษ ย ช น
