Page 5 - คู่มือสำหรับผู้ดำเนินการอบรมสำหรับหลักสูตรอบรมเรื่อง สิทธิและหน้าที่แรงงานข้ามชาติ

บทนำ

ความเปนมา

สถานการณการจางแรงงานขามชาติเกิดขึ้นอยางมากมายในยุคโลกาภิวัฒน ที่มีการขยายตัวสูง
ในธุรกิจอุตสาหกรรมหลายประเภท ประกอบกับ มีตลาดแรงงานเกิดขึ้นอยางมาก ขณะที่มีความขาดแคลน
แรงงานในประเทศ ดังนั้น การเคลื่อนยายของแรงงานจากประเทศหนึ่งไปยังอีกประเทศที่มีความเจริญ
เติบโตทางเศรษฐกิจ สังคม และการลงทุนที่สูงกวา จึงมีใหเห็นอยางสม่ำเสมอทั้งในระดับโลก และระดับ
ภูมิภาค ทั้งนี้ประเทศที่มีความเกี่ยวของกับการเคลื่อนยายแรงงานโดยมีวัตถุประสงค เพื่อการประกอบ

อาชีพ จึงแบงไดเปน ประทศในกลุมประเทศตนทาง ประเทศปลายทาง ประเทศที่เปนทั้งประเทศสงและรับ
และประเทศที่เปนทางผาน
ประเทศไทยเปนประเทศหนึ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต ที่นับไดวาเปนประเทศที่มี
บทบาทสำคัญทั้งเปนประเทศสง ประเทศรับ และประเทศทางผานของแรงงานเนื่องจากมีการเจริญเติบโต
ทางเศรษฐกิจและการจางงานอยางรวดเร็ว โดยเฉพาะหลังจากปญหาวิกฤตเศรษฐกิจไทยใน ป พ.ศ. 2540
ที่การเจริญเติบโตของการลงทุนในประเทศไทยชลอตัว ฐานเศรษฐกิจของประเทศก็มีการปรับเปลี่ยนจาก

ภาคเกษตรกรรมไปสูภาคอุตสาหกรรม เปนผลใหอัตราการเติบโตของความตองการแรงงานสูงขึ้นตาม
ไปดวย ทำใหธุรกิจอุตสาหกรรมบางประเภท เชน อุตสาหกรรมประมงทะเล อุตสาหกรรมที่ตอเนื่องจาก
ประมงทะเล งานกอสราง ภาคเกษตร ฯลฯ ที่ตองการจางแรงงานไรฝมือจำนวนมาก และแรงงานไทยก็ไม
นิยมทำเพราะเปนงานที่หนัก สกปรก และรายไดนอย จึงทำใหตองวาจางแรงงานขามชาติเขามาทดแทน

แรงงานขามชาติที่เขามาประกอบอาชีพในประเทศไทย มีทั้งที่เดินทางเขามาอยางถูกตอง และ
ไมถูกตองตามกฎหมาย ซึ่งแตละกลุม แตละชนชาติมีหลักปฏิบัติของการเคลื่อนยายแรงงานแตกตางกัน
ดังนั้นรัฐบาลไทยจึงไดกำหนดมาตราการเพื่อควบคุมการเคลื่อนยายแรงงานเหลานี้ โดยเฉพาะแรงงาน
ที่ยายเขามาจากประเทศเพื่อนบาน พมา ลาว และกัมพูชา โดยมีการปรับปรุงแกไขและพัฒนากฎหมาย
และนโยบายของกระทรวงแรงงาน เพื่อใหเกิดประโยชนกับองคกรแรงงาน และผูใชแรงงานและสอดคลอง
กับสถานการณทางเศรษฐกิจ สังคม และความตองการของแรงงานในภาคสวนตางๆ อยางไรก็ตาม

นโยบายและกฎหมายที่เกิดขึ้นยังคงมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงอยางตอเนื่อง และยังคงตองพิจารณาให
อยูภายใตกฎหมายพื้นฐานสำหรับองคกรแรงงาน และผูใชแรงงานพรอมทั้งสนธิสัญญาระหวางประเทศ
ที่ประเทศไทยไดลงนามรวมกับประเทศตางๆ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงใดที่เกิดขึ้นตองอยูบนฐานสิทธิมนุษยชน
และอยูภายใตกฎหมายของประเทศ
องคการระหวางประเทศเพื่อการโยกยายถิ่นฐาน ซึ่งทำงานเนน “การอพยพยายถิ่นที่คำนึงถึง

หลักมนุษยธรรม ซึ่งจะเปนประโยชนตอบุคคลตางดาวและสังคม” รวมกับทางกระทรวงแรงงาน และ
สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ ในการพัฒนาเครื่องมือความรู เพื่อสรางความตระหนัก
ใหกับบุคคลที่ทำงานในหนวยงานภาครัฐ นายจางและแรงงานขามชาติ ภายใตโครงการ “Migrant
Rights Capacity Building for Government Officials, Employers, Burmese Migrants and Host
Communities in Thailand” โดยมูลนิธิรักษไทย องคกรพัฒนาเอกชนหนึ่งในประเทศไทย
ค