Page 139 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2566
P. 139
การประเมิินสถานการณ์์ อันัสือด้คล้องกับีกติิกา ICCPR ข้อ 7 และอนัุสืัญญา
3 สิทธิิมินุษยชน CAT ข้อ 3 รวมิทั�งภัาคสื่วนัติ่างๆ ได้้ให้การชื่่วยเหลือ
ติามิหลักมินัุษยธิรรมิในัการด้่แลผ่้หนัีภััยสื่้รบีและ
ความิไมิ่สืงบีชื่าวเมิียนัมิาที�เข้ามิาในัเขติประเทศไทย
พัฒนาการหรือคำวามิก้าวหน้า ซ่�งได้้ด้ำาเนัินัการมิาโด้ยติลอด้อย่างติ่อเนัื�อง
ในัปี 2566 รัฐบีาลและหนั่วยงานัที�เกี�ยวข้อง
ได้้ด้ำาเนัินัการอย่างติ่อเนัื�องจำากปีที�ผ่านัมิาเพิื�อขับีเคลื�อนั ปัญหาหรืออุปสรรคำ
งานัด้้านัสืัญชื่าติิและสืถานัะบีุคคลโด้ยแก้ไขปัญหา แมิ้ว่ารัฐบีาลพิยายามิแก้ไขปัญหาด้้วยการพิัฒนัา
และอุปสืรรคของกระบีวนัการกำาหนัด้สืถานัะบีุคคล อาทิ กฎหมิาย รวมิทั�งกำาหนัด้แนัวปฏิิบีัติิให้มิีความิรวด้เร็ว
การให้สืถานัะบีุคคลติามิยุทธิศาสืติร์การจำัด้การปัญหา ไมิ่เป็นัภัาระแก่ผ่้ยื�นัคำาขอ แติ่บีุคคลที�ได้้รับีอนัุมิัติิ
สืถานัะบีุคคลและสืิทธิิของบีุคคล การติรวจำสืารพิันัธิุกรรมิ สืัญชื่าติิไทยมิีจำำานัวนัไมิ่มิากด้้วยข้อจำำากัด้ทางนัโยบีาย
(DNA) การคืนัสืัญชื่าติิให้แก่คนัไทยพิลัด้ถิ�นัและเพิิ�มิชื่่�อ ที�ไมิ่ครอบีคลุมิผ่้มิีปัญหาสืถานัะและสืิทธิิที�มิีหลายประเภัท 04
เป็นัคนัไทยเพิื�อให้สือด้คล้องกับีกติิกา ICCPR ข้อ 16 และมิีจำำานัวนัเพิิ�มิข่�นัจำากการเกิด้ของคนัไร้สืัญชื่าติิ
ที�กำาหนัด้ให้บีุคคลทุกคนัมิีสืิทธิิที�จำะได้้รับีการยอมิรับีว่า การเคลื�อนัย้ายประชื่ากรจำากประเทศเพิื�อนับี้านัมิายัง
เป็นับีุคคลติามิกฎหมิายในัทุกหนัทุกแห่ง ข้อ 24 (2) ประเทศไทย สื่วนัหนัึ�งที�ทำาให้การแก้ไขปัญหาล่าชื่้า
และอนัุสืัญญา CRC ที�รับีรองสืิทธิิของเด้็กทุกคนั ไมิ่มิีความิคืบีหนั้าเท่าที�ควร เกิด้จำากความิยุ่งยากซับีซ้อนั
ติ้องได้้รับีการจำด้ทะเบีียนัทันัทีภัายหลังการเกิด้ ในัการด้ำาเนัินัการ บีุคลากรมิีจำำานัวนัจำำากัด้ รวมิทั�ง
ซ่�งนัอกจำากจำะเป็นัเอกสืารสืำาคัญในัการพิิสื่จำนั์สืถานัะ หนั่วยงานัที�รับีผิด้ชื่อบีและติัวผ่้มิีสืิทธิิยื�นัคำาขอ การประเมิินสถานการณ์์สิทธิิมินุษยชนของกลุ�มิบัุคำคำล
ของบีุคคลแล้วยังถือเป็นัติ้นัทางในัการเข้าถึงสืิทธิิอื�นัๆ ขาด้ความิร่้ความิเข้าใจำ ติลอด้จำนัขาด้กระบีวนัการมิีสื่วนัร่วมิ
ติามิที�สืมิควรได้้รับี ด้้านัการคุ้มิครองผ่้ลี�ภััย/ผ่้แสืวงหา รวมิถึงการจำัด้สืรรงบีประมิาณ์ไมิ่เพิียงพิอและไมิ่มิี
ที�ลี�ภััย การบีังคับีใชื่้ประกาศคณ์ะกรรมิการพิิจำารณ์า กรอบีระยะเวลาการด้ำาเนัินังานัที�ชื่ัด้เจำนั แมิ้ว่ามิีการ
คัด้กรองผ่้ได้้รับีการคุ้มิครองฯ ซ่�งเป็นักลไกที�สืำาคัญ ข่�นัทะเบีียนับีุคคลที�ไมิ่มิีสืถานัะทางทะเบีียนัแล้วก็ติามิ
ในัการคัด้กรองคนัติ่างด้้าวที�เข้ามิาในัประเทศและ ด้ังนัั�นั การไมิ่มิีสืถานัะทางกฎหมิายย่อมิสื่งผลติ่อ
ไมิ่สืามิารถเด้ินัทางกลับีประเทศอันัเป็นัภั่มิิลำาเนัาได้้ การเข้าถึงสืิทธิิขั�นัพิื�นัฐานัติามิรัฐธิรรมินั่ญและอนัุสืัญญา
รวมิทั�งจำำาแนักผ่้แสืวงหาที�ลี�ภััยออกจำากผ่้เข้าเมิือง CERD ข้อ 5 ซ่�งกำาหนัด้ให้รัฐภัาคีติ้องขจำัด้การเลือกปฏิิบีัติิ
ผิด้กฎหมิายประเภัทอื�นัเพิื�อนัำาไปสื่่การกำาหนัด้สืิทธิิ ในัทุกร่ปแบีบีและประกันัสืิทธิิของทุกคนัให้มิีความิ
และหนั้าที�ติ่างๆ ให้แก่ผ่้แสืวงหาที�ลี�ภััยระหว่างพิำานััก เสืมิอภัาคกันัติามิกฎหมิาย โด้ยไมิ่จำำาแนักติามิเชื่่�อชื่าติิ สืีผิว
ชื่ั�วคราวในัประเทศไทยเพิื�อให้ได้้รับีการคุ้มิครองไมิ่ติ้อง หร่อชื่าติิหร่อเผ่าพิันัธิุ์กำาเนัิด้
ถ่กสื่งกลับีไปยังประเทศติ้นัทางที�มิีความิเสืี�ยงติ่อชื่ีวิติ ด้้านัการเข้าถึงสืิทธิิสืุขภัาพิ การเข้าถึงหลักประกันั
ด้้านัการด้่แลผ่้หนัีภััยสื่้รบีและความิไมิ่สืงบีชื่าวเมิียนัมิา สืุขภัาพิของกลุ่มิบีุคคลด้ังกล่าวเป็นัการเห็นัชื่อบี
เฉพิาะกลุ่มิเป็นัรายครั�งติามิมิติิ ครมิ. เท่านัั�นัและ
“ แม้ว่าปรัะเที่ศไที่ยจะไม่ได้้เป็น อาจำเปลี�ยนัแปลงติามินัโยบีายของรัฐบีาลในัแติ่ละยุคสืมิัย
ภาค่อนุสัญญาว่าด้้วยสถูานภาพผิ้้ลี่่�ภัย โด้ยยังไมิ่มิีกฎหมิายเป็นัการเฉพิาะ ในัขณ์ะที�ยังมิีบีุคคล
ค.ศ. 1953 แลี่ะพิธุีสารัว่าด้้วย ติกหล่นัอีกจำำานัวนัมิากที�ยังไมิ่สืามิารถเข้าถึงสืิทธิิสืุขภัาพิ
สถูานภาพผิ้้ลี่่�ภัย ค.ศ. 1957 แต่ยังให้ยึด้ตาม ด้้านัการด้่แลคุ้มิครองผ่้ลี�ภััย/ผ่้แสืวงหาที�ลี�ภััย
หลี่ักสิที่ธุิมนุษยชนแก่ผิ้้ปรัะสบภัยส้้รับ ผ่้ติ้องกักบีางกลุ่มิถ่กควบีคุมิติัวไว้ในัสืถานักักติัว
ตามหลี่ักการัไม่ผิลี่ักด้ันกลี่ับ คนัติ่างด้้าวเป็นัเวลานัานัและไมิ่มิีกำาหนัด้ปล่อยติัวหร่อ
(non-refoulement) ” สื่งกลับีประเทศติ้นัทางหร่อประเทศที�สืามิโด้ยยังไมิ่มิี
นัโยบีายบีริหารจำัด้การที�ชื่ัด้เจำนั และพิบีข้อจำำากัด้
หลายประการ อาทิ ด้้านัสืภัาพิความิเป็นัอย่่ที�แออัด้
137
