Page 7 - รายงานสรุปผลการดำเนินโครงการฝึกอบรมหลักสูตรการคุ้มครองการละเมิดสิทธิชุมชน สิทธิในที่ดิน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม สำหรับเจ้าหน้าที่สำนักงาน กสม. ระหว่างวันที่ 19-23 สิงหาคม 2566 ณ โรงแรมกรุงศรีริเวอร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
P. 7
๕
เพื่อให้มีสถานะพลเมืองในการด ารงชีวิต และการขับเคลื่อนกิจกรรมทางสังคม ซึ่งจะยึดโยงกับการคุ้มครอง
ระดับกลุ่ม ซึ่งหมายถึงการให้สิทธิในการปกครองตนเองภายในท้องถิ่นของตน สามารถบริหารจัดการ
การเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม
1.6 บทบาทขององค์กรระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชน
ตัวอย่างการใช้หลักสิทธิมนุษยชนตามอนุสัญญาสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรป เพื่อมา
ประยุกต์ใช้กับการเขียนรายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชน วิทยากรยกตัวอย่างการฟ้องคดีต่อรัฐบาลตุรกี
กรณีประชาชนผู้ฟ้องคดีได้รับผลกระทบจากการปล่อยก๊าซมีเทนเกินค่ามาตรฐาน จนเป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิต
ศาลสิทธิมนุษยชนแห่งยุโรปวินิจฉัยว่าเป็นการละเมิดสิทธิในชีวิต ตามมาตรา 2 แห่งอนุสัญญายุโรปว่าด้วย
สิทธิมนุษยชน รัฐบาลตุรกีไม่ด าเนินมาตรการป้องกันสิทธิในชีวิตมนุษย์ รวมถึงไม่เผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับ
กิจกรรมที่เป็นอันตราย จึงเสนอความเห็นให้รัฐต้องจัดให้มีมาตรการตอบสนองที่เพียงพอในการป้องกัน
ความเสี่ยงอันตรายต่อชีวิต รวมถึงมาตรการในการตรวจสอบเหตุการณ์และด าเนินคดีแก่ผู้กระท าความผิด
เกี่ยวกับการละเมิดสิทธิในชีวิต และการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ
2. ธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน
2.1 หลักการชี้แนะของสหประชาชาติว่าด้วยธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน (UNGPs)
- รัฐต้องออกมาตรการควบคุม ออกกฎหมายใช้บังคับแก่เอกชนที่ด าเนินธุรกิจขัดต่อ
หลักการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน อีกทั้งรัฐยังต้องช่วยองค์กรธุรกิจในการป้องกันและลดความเสี่ยงที่จะ
ก่อให้เกิดการละเมิดสิทธิมนุษยชน
- รัฐควรมีกฎหมายและมาตรการที่เพียงพอเพื่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนให้สอดคล้อง
กับสนธิสัญญาการลงทุน ข้อตกลงการค้าเสรี หรือสัญญาการลงทุนโครงการต่าง ๆ
- องค์กรธุรกิจต้องหลีกเลี่ยงการละเมิดสิทธิมนุษยชน และดูแลผลกระทบทางลบจาก
การด าเนินธุรกิจทั้งทางตรงและทางอ้อม ก าหนดมาตรการเฝ้าระวังการละเมิดสิทธิมนุษยชน รับผิดชอบ
และเยียวยาต่อผลกระทบที่มีต่อผู้ถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนที่องค์กรธุรกิจกระท าหรือมีส่วนกระท าให้เกิดขึ้น
ตลอนจนยอมรับกฎหมายสิทธิมนุษยชนทั้งในประเทศ และระดับระหว่างประเทศ
- การตรวจสอบสิทธิมนุษยชนอย่างรอบด้าน (HRDD) ซึ่งครอบคลุมการประเมินผล
กระทบทุกขั้นตอนการด าเนินงาน (Human Rights Impact Assessment) ที่เกิดจากการประกอบธุรกิจใน
ห่วงโซ่อุปทาน หรือเครือข่ายความสัมพันธ์ทางธุรกิจ มีการจัดท าตัวชี้วัด (indicators) ประเมินผลสัมฤทธิ์
การจัดท ารายงาน การเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะ ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยโดยส านักงานคณะกรรมการ
ก ากับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (กลต.) ได้จัดท าคู่มือ HRDD เพื่อให้องค์กรธุรกิจใช้เป็นแนวทางการ
ปฏิบัติงานที่สอดคล้องกับหลักการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
2.2 แผนปฏิบัติการระดับชาติว่าด้วยธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน (NAP)
แผนปฏิบัติการระดับชาติว่าด้วยธุรกิจกับสิทธิมนุษยชน (NAP) เป็นเครื่องมือส าคัญ
ในการผลักดัน หลักการ UNGPs มาปฏิบัติให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม โดยให้ความส าคัญกับประเด็น 4 ด้าน
ได้แก่ แรงงาน ชุมชน ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นักปกป้องสิทธิมนุษยชน และการลงทุน
ระหว่างประเทศ ปัจจุบันประเทศไทยได้จัดท าแผน NAP ระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566 – 2570) โดยได้
ปรับปรุงเนื้อหาด้านมาตรการลงโทษแก่บริษัทที่ด าเนินธุรกิจโดยมีการละเมิดสิทธิมนุษยชนในขั้นตอนการ
ประกอบธุรกิจ และเพิ่มมาตรการป้องกันการกดขี่แรงงาน และการจ้างงานเด็ก ส าหรับเจ้าหน้าที่ส านักงาน
กสม. สามารถน าแผนปฏิบัติการ NAP มาใช้ประกอบการเขียนรายงานสถานการณ์สิทธิมนุษยชนได้
